Ο Κομαντάντε Τσάβες σταμάτησε την παρέκκλιση των διεθνών σχέσεων που έμοιαζε να αποδέχεται ως αναπόφευκτη τη νέα πρόταση για αυτοκρατορική κυριαρχία στον κόσμο. Από την πρώτη του δράση στον τομέα των διεθνών σχέσεων, ο Τσάβες πολλαπλασίασε την επίδραση του λαού της Βενεζουέλας από τις 27 Φεβρουαρίου 1989, όταν προκάλεσε την ισχυρή έκρηξη που επισκίασε το τεχνητό φως με το οποίο ήθελαν να θαμπώσουν τον κόσμο για να επιβάλουν έναν νέο τρόπο απόλυτης κυριαρχίας, με στόχο την εξάλειψη της ανεξαρτησίας και της κυριαρχίας, παρουσιάζοντας το νεοφιλελεύθερο δόγμα ως πρόσοψη.
Σε έναν κόσμο που σημαδεύτηκε από την πρόσφατη κατάρρευση του σοσιαλιστικού στρατοπέδου στην Ευρώπη, που είναι σχεδόν πεπεισμένος για τον υποτιθέμενο "θάνατο των ιδεολογιών" και το "τέλος της ιστορίας", εναπόκειται στον Πρόεδρο της Μπολιβαριανής Δημοκρατίας της Βενεζουέλας και στην ομάδα του στο Λαϊκό Υπουργείο Εξωτερικών να αντιμετωπίσουν τη "συναίνεση" που ήθελε να επιβληθεί προκειμένου να τοποθετήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε θέση απόλυτης κυριαρχίας, πάνω από τις διεθνείς συμφωνίες, τους νόμους και τους θεσμούς.
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 20 Σεπτεμβρίου 2006, στην περίφημη ομιλία του στην οποία σημείωσε ότι μυρίζει ακόμη θειάφι επειδή ο διάβολος ήταν εκεί την προηγούμενη ημέρα, ο Τσάβες υπενθύμισε στο ακροατήριο ότι ο πρόεδρος Μπους είχε πει: "Όπου κι αν κοιτάξεις, ακούς εξτρεμιστές να σου λένε ότι μπορείς να ξεφύγεις από τη δυστυχία και να ανακτήσεις την αξιοπρέπειά σου μέσω της βίας, του τρόμου και του μαρτυρίου".
Ο Τσάβες χρησιμοποιεί αυτά τα λόγια για να τονίσει την αγεφύρωτη διαφορά προοπτικής ανάμεσα στη ματιά του ιμπεριαλισμού και τη ματιά των λαών.
Όπου κι αν κοιτάξει βλέπει εξτρεμιστές, λέει ο Τσάβες. Είμαι σίγουρος ότι σε βλέπει, αδελφέ, με αυτό το χρώμα και σε θεωρεί εξτρεμιστή. Με αυτό το χρώμα. Ο Έβο Μοράλες, που ήρθε χθες, ο άξιος πρόεδρος της Βολιβίας, είναι εξτρεμιστής. Οι ιμπεριαλιστές βλέπουν εξτρεμιστές παντού. Όχι, δεν είναι ότι εμείς είμαστε εξτρεμιστές, αυτό που συμβαίνει είναι ότι ο κόσμος ξυπνάει και οι άνθρωποι ξεσηκώνονται παντού. Έχω την εντύπωση, κύριε ιμπεριαλιστή δικτάτορα, ότι θα ζήσετε τις υπόλοιπες μέρες σας σε έναν εφιάλτη, γιατί όπου κι αν κοιτάξετε θα αναδυθούμε εμείς, εμείς που ξεσηκωνόμαστε ενάντια στον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, εμείς που φωνάζουμε για την πλήρη ελευθερία του κόσμου, για την ισότητα των λαών, για το σεβασμό της κυριαρχίας των εθνών. Ναι, μας αποκαλούν εξτρεμιστές, είμαστε εξεγερμένοι ενάντια στην αυτοκρατορία, είμαστε εξεγερμένοι ενάντια στο μοντέλο της κυριαρχίας.
Αξιολογώντας τη διεθνή κατάσταση, ο πρόεδρος Τσάβες διαπίστωσε ότι, εκτός από την προσποίηση και τον λόγο της κυριαρχίας, από την 11η Σεπτεμβρίου 2001, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εξαπολύσει, χωρίς σεβασμό στους κανόνες της συνύπαρξης και στους καθιερωμένους διεθνείς θεσμούς, έναν άνευ προηγουμένου πόλεμο, έναν μόνιμο πόλεμο εναντίον των λαών του κόσμου, εναντίον των πόθων τους για κοινωνική δικαιοσύνη, ανεξαρτησία και κυριαρχία.
Ως απάντηση σε αυτές τις αξιώσεις παγκόσμιας κυριαρχίας, ο Κομαντάντε Τσάβες προωθεί μια διπλωματία που στοχεύει στην επίτευξη της ειρήνης μέσω του εκδημοκρατισμού της διεθνούς κοινωνίας, της λατινοαμερικανικής ολοκλήρωσης, της ενίσχυσης της θέσης της Βενεζουέλας στον κόσμο, της εδραίωσης και της εμβάθυνσης της αλληλεπίδρασης μεταξύ των διαφόρων διαδικασιών ολοκλήρωσης, και το ρίζωμα και τη διαφοροποίηση των διεθνών σχέσεων, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για τον αναδυόμενο πολυπολικό και πολυκεντρικό κόσμο που θα εγγυάται "την ισορροπία του σύμπαντος" που ονειρεύτηκε ο απελευθερωτής Σιμόν Μπολίβαρ, ενώ αγωνιζόταν για την απελευθέρωση των λαών της Αμερικής από την πρώην ισπανική αποικιοκρατία.
Η αναγκαία επαναδιαμόρφωση της διεθνούς δράσης της Βενεζουέλας στον κόσμο υλοποιήθηκε με την Μπολιβαριανή Διπλωματία της Ειρήνης, η οποία διαμορφώθηκε από τον Τσάβες και χαρακτηρίζεται από την επικράτηση ενός ανθρωπιστικού οράματος, το οποίο αντιτίθεται σε κάθε απόπειρα κυριαρχίας, προωθεί την προσαρμογή και τον εκδημοκρατισμό των διεθνών οργανισμών, προκρίνει την ολοκλήρωση, προωθεί τα ανθρώπινα δικαιώματα, τον σεβασμό της κυριαρχίας, την αυτοδιάθεση των λαών, τη μη επέμβαση, την πολιτισμένη συνύπαρξη, τον διάλογο, τη συνεργασία και την αλληλεγγύη.
Στο πλαίσιο αυτού του νέου οράματος, ο Τσάβες κατανοεί ότι οι λαοί είναι και πρέπει να είναι ο θεμελιώδης παράγοντας στις διεθνείς σχέσεις. Πρέπει να κατανοηθούν ως το κέντρο, οι δημιουργοί και οι συμμετέχοντες σε έναν νέο κόσμο ικανό να κατακτήσει και να εγγυηθεί την ειρήνη, εξασφαλίζοντας παράλληλα μεγαλύτερα επίπεδα κοινωνικής δικαιοσύνης.
Η Βενεζουέλα, σε κάθε σκηνικό, ύψωσε τη φωνή της για να εντάξει μια κοινωνική ατζέντα. Για πρώτη φορά, τα συμφέροντα των λαών του κόσμου, και όχι μόνο των ελίτ, βρήκαν χώρο έκφρασης στα διεθνή φόρουμ που συγκέντρωσαν τις κυβερνήσεις του κόσμου.
Οι ενέργειες του Τσάβες, αυτό το κίνημα σαν σεισμός που γεννήθηκε από τον λαό της Βενεζουέλας τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 1989, καθόρισαν μια διεθνή πορεία, η οποία, εκτός από το να αποδείξει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν καταλάβει ένα σημαντικό μέρος των διεθνών θεσμών, επέτρεψε και κατέστησε δυνατή τη γέννηση νέων ανεξάρτητων περιφερειακών πρωτοβουλιών, όπως η Κοινότητα των Κρατών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής (CELAC), η Ένωση των Εθνών της Νότιας Αμερικής (Unasur), η Μπολιβαριανή Συμμαχία για τους Λαούς της Δικής μας Αμερικής - Εμπορική Συμφωνία των Λαών (ALBA-TCP), η Μπολιβαριανή Συμμαχία για τους Λαούς της Δικής μας Αμερικής (ALBA) και η Petrocaribe.
"Σήμερα περισσότερο από ποτέ", δήλωσε ο Τσάβες στον ΟΗΕ το 2011, "το χειρότερο έγκλημα κατά της ειρήνης είναι να αφήσουμε τον κόσμο όπως είναι. Αν τον αφήσουμε όπως είναι, το παρόν και το μέλλον καθορίζονται και θα καθορίζονται από τον αέναο πόλεμο. Αντίθετα, η επίτευξη της ειρήνης σημαίνει τη ριζική αντιστροφή όλων όσων εμποδίζουν, για να το θέσουμε όπως ο ίδιος ο Αλί Πριμέρα, "να είναι η ανθρωπότητα ανθρώπινη".
* O Freddy Fernández είναι επικεφαλής της πρεσβείας της Μπολιβαριανής Δημοκρατίας της Βενεζουέλας στην Ελλάδα.
