Κυριακή 28 Μαΐου 2023

"Στο Περού ο τελευταίος λόγος ανήκει στο λαό" ~ Συνέντευξη του Αργεντίνου δικηγόρου του Pedro Castillo, Guido Croxatto στην Geraldina Colotti


Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στην Ευρώπη, πήραμε συνέντευξη από τον Αργεντινό δικηγόρο Guido Leonardo Croatts, ο οποίος υπερασπίστηκε τον Περουβιανό πρόεδρο Πέδρο Καστίγιο, που κρατείται παράνομα από την de facto κυβέρνηση της Dina Boluarte.

Είστε Αργεντίνος δικηγόρος, γιατί δεχθήκατε να υπερασπιστείτε τον Πρόεδρο Pedro Castillo;

Είμαι δικηγόρος από την Αργεντινή, με ειδίκευση στο ποινικό δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Είμαι μαθητής του Eugenio Zaffaroni, Αργεντινού ποινικολόγου, πρώην δικαστή του Διαμερικανικού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με τον οποίο συνεργάζομαι και με τον οποίο σπούδασα στην Αργεντινή και τη Γερμανία και με αυτόν υπερασπιζόμαστε τώρα μαζί τον Pedro Castillo. Αυτό είναι συμβολικό για μένα, διότι ήταν ο Zaffaroni που, πριν από έξι χρόνια, όταν ήμασταν και οι δύο στη Βιέννη, μετά από ένα συνέδριο στο Ludwig Boltzmann Menschenrechte Institut (BIM), μου είπε όταν πίναμε καφέ, "δεν είναι καλό που είσαι εδώ, είναι όλα πολύ κομψά, πολύ ωραία, αλλά δεν είναι καλό, πρέπει να επιστρέψεις στη Λατινική Αμερική". Και αυτό έκανα. Και τώρα πήγαμε μαζί στο Περού και καταλήξαμε να υπερασπιστούμε μαζί έναν πρόεδρο αγροτικών περιοχών της Λατινικής Αμερικής. Είναι συμβολικό. Ο Ζαφαρόνι είχε δίκιο: έπρεπε να επιστρέψουμε στη Λατινική Αμερική. Η ζωή στη Γερμανία ήταν πολύ άνετη. Αλλά ήταν επίσης με πολύ λίγη στράτευση.

Εδώ και μια δεκαετία είμαι ταγμένος στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των πολιτικών της Μνήμης, της Αλήθειας και της Δικαιοσύνης στην Αργεντινή. Υπήρξα σύμβουλος του Eduardo Luis Duhalde (ή Duhalde ο "καλός") στην Αργεντινή, στη Γραμματεία   Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Αργεντινής. Εργάστηκα επίσης στο CELS και σε οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρώπη. Υπήρξα υπότροφος σε διάφορα ινστιτούτα, όπως το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ στη Γερμανία.

Ποια είναι τα μέλη της ομάδας υπεράσπισης του Castillo σήμερα και σε τι επικεντρώνονται;

Είμαστε μια ομάδα έξι δικηγόρων και εργαζόμαστε όλοι συντονισμένα και με τον ίδιο στόχο: την αποκατάσταση του προέδρου Καστίγιο, δεδομένου ότι η απομάκρυνσή του από το αξίωμα ήταν αντισυνταγματική, παραβιάζοντας βασικούς κανόνες της νόμιμης διαδικασίας. Ο στόχος είναι σαφής. Και είναι σωστό νομικά  να γίνει αυτό , μετά από μια διαδικαστική ανάλυση της αποπομπής.

Μπορείτε να εξηγήσετε ποια είναι η στρατηγική της υπεράσπισης, σε ποιο στάδιο βρίσκεται η δίκη του προέδρου, ποιες είναι οι επόμενες προθεσμίες και τι να περιμένουμε;

Καθώς αποκτώ εμπειρία στα διεθνή φόρουμ, καταλήγω σε ένα συμπέρασμα στο οποίο θα προτιμούσα να μην καταλήξω: τα όργανα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο ΟΑΚ, ο ΟΗΕ, δεν λειτουργούν όπως θα έπρεπε. Είναι κομψές γραφειοκρατίες, αλλά συχνά αποτυγχάνουν να δώσουν συγκεκριμένες απαντήσεις στις σοβαρές παραβιάσεις που συμβαίνουν στον κόσμο. Το Περού είναι ένα παράδειγμα. Εκεί παραβιάζονται καθημερινά τα βασικά πολιτικά δικαιώματα, και παρόλα αυτά τα όργανα αυτά δεν κάνουν τίποτα γι' αυτό. Παραμένουν σιωπηλοί. Είναι συνένοχοι. Είναι πολύ απογοητευτικό για κάθε αφοσιωμένο δικηγόρο να το βλέπει αυτό. Νομίζω ότι αυτά τα όργανα χρειάζονται μεταρρύθμιση, αλλιώς θα εξαφανιστούν σιγά σιγά, επειδή οι άνθρωποι δεν πιστεύουν πια σε αυτά: δεν αισθάνονται ότι εκπροσωπούνται. Δεν ξέρουν πού να απευθυνθούν. Και ούτε και οι δικηγόροι. Δεν υπάρχουν πλέον αμερόληπτα δικαστήρια. Δεν υπάρχει καμία εγγύηση αμεροληψίας. Καταθέσαμε προσφυγές για να τερματιστεί η αυθαίρετη κράτηση του Καστίγιο. Ελπίζουμε ότι αυτό θα επιλυθεί σύντομα.

Η σύλληψη του προέδρου αποτελεί μέρος μιας  πολιτικής στρατηγικής,τόσο Λατινοαμερικάνικης, όσο και διεθνούς που χρησιμοποιεί το νόμο για να εξαλείψει κάθε πιθανότητα πραγματικής αλλαγής. Ποια είναι τώρα η κατάσταση στο Περού, μετά από τόσα θύματα που προκάλεσε η  κυβέρνηση σφετεριστών της  Μπολουάρτε;

Αυτό που συμβαίνει στο Περού είναι ένα ακόμη κεφάλαιο μιας ταινίας που ήδη γνωρίζουμε. Συλλήψεις προοδευτικών ηγετών, χωρίς αποδείξεις, που υποβάλλονται σε αυθαίρετες δίκες, για να καθορίσουν την πολιτική ζωή των χωρών μας. Αυτό συνέβη στη Βολιβία, στον Ισημερινό, στη Βραζιλία, στην Αργεντινή, στην Ονδούρα. Σήμερα είναι η σειρά του Περού. Δεν διαφέρει πολύ από τις άλλες. Ο Καστίγιο ήθελε και θέλει να εθνικοποιήσει τους φυσικούς πόρους. Αυτό δεν είναι προς το συμφέρον των οικονομικών συμφερόντων που κερδίζουν από τους πόρους του Περού. Αυτά τα συμφέροντα θα προτιμούσαν έναν άλλο πρόεδρο.

Πόσο βαραίνει την κοινωνία ο εκβιασμός του προηγούμενου ταξικού πολέμου, αν σκεφτεί κανείς ότι τα μέσα ενημέρωσης είναι στρατευμένα στο να αναγκάζουν όποιον εμφανίζεται στην πολιτική σκηνή να αποστασιοποιείται από τους λόγους που οδήγησαν τον περουβιανό λαό να επαναστατήσει, ακόμη και με όπλα;

Η Αργεντινή έχει τη δική της εμπειρία με την επικοινωνία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ένας νόμος που συζητήθηκε και υποστηρίχθηκε από την κοινωνία (νόμος για τα ΜΜΕ), ο οποίος είχε τη μαζική υποστήριξη της κοινωνίας και κηρύχθηκε συνταγματικός από το Ανώτατο Δικαστήριο, καταργήθηκε από τον πρόεδρο Μάκρι λίγες ημέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του. Τα συγκεντρωμένα μέσα ενημέρωσης στη Λατινική Αμερική δεν είναι φορείς μιας δημοκρατικής ή σοβαρής συζήτησης ιδεών. Είναι χώροι επιθετικότητας, δυσφήμισης και συνεχούς αποκλεισμού, καθώς και ψευδών ειδήσεων που διαμορφώνουν αρνητικά την κοινή γνώμη και συνήθως αποσκοπούν στην παραπληροφόρηση, ιδίως σε πολιτικά θέματα. Υπάρχει μεγάλη παραπληροφόρηση. Αυτό συνωμοτεί κατά της ζωής στη δημοκρατία και πλήττει περισσότερο τους προοδευτικούς ηγέτες, οι οποίοι είναι αυτοί που αντιπαρατίθενται στο status quo που υπερασπίζονται αυτά τα ηγεμονικά μέσα ενημέρωσης. Το Περού δεν αποτελεί εξαίρεση. Τα περουβιανά μέσα ενημέρωσης, με πολύ έντιμες εξαιρέσεις, αποπροσανατολίζουν και ψεύδονται. Υπάρχει όμως και και άλλα με ένα περιεχόμενο χωρίς κανενός είδους επιχειρηματολογία. Απλά αποβλακώνουν με άρτο και θεάματα. Υπάρχουν μέσα ενημέρωσης που προσπαθούν να παράσχουν σαφέστερη ή πιο σοβαρή πληροφόρηση, όπως το Hildebrant en sus trece, ένα εβδομαδιαίο περιοδικό, ή η καθημερινή La República, η οποία ήταν η πρώτη που μίλησε για "εξωδικαστικές εκτελέσεις" για να αναφερθεί στις δολοφονίες κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων κατά του καθεστώτος Μπολουάρτε. Αλλά τα περισσότερα από αυτά είναι μέσα ενημέρωσης που αγοράζονται από μεγάλα συμφέροντα. Είναι εταιρείες μέσων ενημέρωσης. Δεν είναι ανεξάρτητα ή ουδέτερα μέσα ενημέρωσης όταν πρόκειται για ρεπορτάζ. Στο Περού υπάρχουν δύο μεγάλες ομάδες που κυριαρχούν σχεδόν σε όλες τις πληροφορίες που κυκλοφορούν στα έντυπα μέσα, στην τηλεόραση και στο ραδιόφωνο. Είναι πολύ δύσκολο για μια εναλλακτική ή κριτική φωνή να βρει τη θέση της. Στο Περού, οι cholos, οι άνθρωποι της Σιέρα, οι ιθαγενείς γυναίκες, δεν έχουν πουθενά να εκφραστούν. Δεν έχουν κανέναν να τους ακούσει. Γι' αυτό διαμαρτύρονται στους δρόμους: για να είναι ορατοί. Και γι' αυτό το Ανώτατο Δικαστήριο απαγορεύει τη διαμαρτυρία, κηρύσσοντας την έγκλημα. Για να λογοκρίνει την ελευθερία έκφρασης των ανθρώπων που δεν έχουν τα μέσα ενημέρωσης. Οι πλούσιοι είναι οι μόνοι που μπορούν πραγματικά να "εκφραστούν" στις κοινωνίες μας.

Οι λαϊκές οργανώσεις έχουν μια πολύ σαφή   πολιτική   ατζέντα, η οποία ξεκινά με μια συντακτική διαδικασία και κορυφώνεται με την έγκριση ενός νέου συντάγματος που θα αντιπροσωπεύει τα συμφέροντα των λαϊκών τομέων. Ποια είναι η θέση του προέδρου Καστίγιο και η δική σας;

Από την πρώτη μέρα, ο Καστίγιο υποστήριξε το αίτημα για Συντακτική Συνέλευση, η οποία θα συμπεριλάμβανε την ποσόστωση των ιθαγενών στο Κογκρέσο και θα έβαζε τέλος στη νεοφιλελεύθερη προσέγγιση του Φουτζιμόρι. Ο Καστίγιο σκοπεύει να βάλει τέλος στο απόκρυφο σύνταγμα του Φουτζιμόρι.

Συμφωνώ απόλυτα με αυτό το σχέδιο. Πιστεύω ότι αποτελεί τη βάση της μελλοντικής πολιτικής του πλατφόρμας. Ο Καστίγιο θα έχει την ευκαιρία του στην πολιτική του Περού. Η ιστορία του δεν έχει τελειώσει. Αντιθέτως. Με αυτές τις αυθαίρετες ενέργειες εναντίον του, γίνεται όλο και πιο δυνατός. Είναι αξιοσημείωτο πόση λογοκρισία υπόκειται., πόσο απομονωμένο τον κρατούν. Υπάρχει μεγάλος φόβος να εκφραστεί ο Καστίγιο και να καλέσει τους πολίτες.  Νομίζω ότι η προκήρυξη εκλογών δεν θα λύσει το βασικό πρόβλημα: ότι η απομάκρυνση του προέδρου Καστίγιο ήταν παράτυπη, αντισυνταγματική. Και αυτό απαιτεί μια νομική λύση. Αυτή η αυθαιρεσία δεν μπορεί να περάσει κάτω από το τραπέζι. Ούτε μπορεί να λυθεί με την προκήρυξη εκλογών. Είναι μια αυθαιρεσία που χρειάζεται μια σαφή νομική απάντηση, ώστε να μην επαναληφθεί στο μέλλον, δημιουργώντας πάντα ανασφάλεια και αστάθεια.

Σε συνέχεια της θέσης που έλαβε η σύνοδος κορυφής Celac και ειδικότερα η Βενεζουέλα, ο Μεξικανός πρόεδρος AMLO ζήτησε επίσης από την Μπολουάρτε την απελευθέρωση του Καστίγιο. Ποια μέτρα σκοπεύετε να λάβετε σε διεθνές επίπεδο, ενόψει και της επικείμενης, παράλληλης με τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-CELAC   συνόδου Συνόδου Κορυφής των Λαών  ;

 Πρώτα απ' όλα, πρέπει να πούμε ότι υπάρχει μια δημοκρατική ρήτρα στις συμφωνίες της ΕΕ, σύμφωνα με την οποία όταν ένα κράτος δεν σέβεται βασικές αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως συμβαίνει σήμερα στο Περού, αυτό οδηγεί στην αναστολή των εμπορικών συμφωνιών. Δυστυχώς, βλέπουμε σε πολλές κυβερνήσεις, όπως στο υπουργείο Εξωτερικών της Χιλής, ότι οι επιχειρήσεις έχουν προτεραιότητα έναντι της ζωής. Η οικογένεια της Elisabeth Käsemann, η οποία δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια της δικτατορίας της Αργεντινής, κατήγγειλε ότι η τότε γερμανική κυβέρνηση έδωσε προτεραιότητα στις επιχειρηματικές σχέσεις με τη δικτατορία έναντι της ζωής της κόρης τους. Κάτι παρόμοιο μπορεί να ειπωθεί σήμερα για ορισμένες χώρες που επιλέγουν να κάνουν τα στραβά μάτια σε ό,τι συμβαίνει στο Περού. Δεν φαίνεται να γνωρίζουν ότι 70 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ότι σκοτώθηκαν παιδιά, όπως ο Ροζαλίνο Φλόρες. Τι θα συνέβαινε αν 70 διαδηλωτές πέθαιναν στη Γαλλία; Η κυβέρνηση Μακρόν θα είχε πέσει. Γιατί ανεχόμαστε να πεθαίνουν 70 άνθρωποι στο Περού; Αξίζει μια ζωή στο Περού λιγότερο από μια ζωή στη Γαλλία;

Πρόσφατα υπήρξαν ειδήσεις ότι η Μπολουάρτε, η οποία δεν μπορεί να βρει χρήματα για να αντιμετωπίσει τις πλημμύρες, στέλνει μη επανδρωμένα αεροσκάφη στη σύγκρουση στην Ουκρανία. Και ένα μεγάλο λιμάνι πρόκειται να κατασκευαστεί στο Περού, από το οποίο θα μπορούσαν να εξαπολύονται επιθέσεις σε σοσιαλιστικές χώρες της περιοχής. Ποια είναι η διεθνής στρατηγική της Μπολουάρτε;

Δεν γνωρίζω τη στρατηγική της στο εξωτερικό, αλλά μου κάνει μεγάλη εντύπωση μια πρόσφατη πληροφορία: το υπουργείο Εξωτερικών του Περού μόλις ζήτησε από το υπουργείο Οικονομίας 3 εκατομμύρια δολάρια για να "βελτιώσει" την εικόνα της Μπολουάρτε στο εξωτερικό. Αλλά ούτε με 3 ούτε με 10 εκατομμύρια θα μπορέσουν να κρύψουν τα εγκλήματα που διαπράττονται. Θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν αυτά τα χρήματα για να βοηθήσουν τους Περουβιανούς και όχι για να "ξεπλύνουν την εικόνα" μιας de facto προέδρου που έχει καταδικαστεί από τη συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας.

Ως υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τι γνώμη έχετε για την απαγωγή και την απέλαση του διπλωμάτη της Βενεζουέλας Άλεξ Σάαμπ, που συνέβη πριν από τρία χρόνια στο Πράσινο Ακρωτήριο, όταν προσπαθούσε να εισάγει τρόφιμα, φάρμακα και καύσιμα στη Βενεζουέλα που είχε μπλοκαριστεί από τις "κυρώσεις";

Οι κυρώσεις δεν βοηθούν ποτέ τις χώρες. Είναι επίσης αυθαίρετες. Δημιουργούν έναν όλο και πιο κλειστό και συγκρουσιακό κόσμο, χωρίς σοβαρή διπλωματία. Χωρίς συμφωνίες. Χωρίς ορίζοντες. Ο αποκλεισμός της Κούβας μου φαίνεται εγκληματικός. Είναι ένας αναχρονισμός και μια ανοησία που πρέπει να τερματιστεί. Αντίθετα, μια κυβέρνηση που δολοφονεί 70 διαδηλωτές με σφαίρες, που στέλνει τανκς στο δημόσιο πανεπιστήμιο, που διώκει φοιτητές, δημοσιογράφους και δικηγόρους, που λογοκρίνει τη Διεθνή Αμνηστία, αυτή η κυβέρνηση δεν δέχεται κανενός είδους οικονομική κύρωση; Προσποιούμαστε ότι δεν συμβαίνει τίποτα; Αυτή η ανισότητα υπονομεύει την αξιοπιστία της λεγόμενης "διεθνούς κοινότητας". Οι αποκλεισμοί δεν εξυπηρετούν κανένα σκοπό. Το μόνο που κάνουν είναι να επιδεινώνουν την πείνα, την ανισότητα και τη φτώχεια. Δεν υπάρχουν "ανθρωπιστικοί" λόγοι για να τους δικαιολογήσουν.

Ποιος είναι ο σκοπός του ταξιδιού σας στην Ευρώπη και τι ζητάτε από τα περουβιανά κινήματα στο εξωτερικό και τα ευρωπαϊκά κοινωνικά κινήματα;

Τα περουβιανά κινήματα στο εξωτερικό με υποδέχονται με μια αγάπη που δεν με εκπλήσσει, αλλά με γεμίζει με εμπιστοσύνη στο έργο που επιτελούμε. Ο λαός δεν χρειάζεται να γνωρίζει το νόμο για να καταλάβει ότι στον Καστίγιο   διαπράττεται μια σοβαρή αυθαιρεσία. Μπορούν να το νιώσουν. Ταυτίζονται με τον Καστίγιο: είναι ένας από αυτούς, και αντιμετωπίστηκε αναλόγως. Τον πέταξαν έξω από το Προεδρικό Μέγαρο, όπως θα έκαναν με οποιονδήποτε "cholo" από τα ορεινά. Έτσι τους αντιμετώπισαν ιστορικά. Αυτός είναι ο λόγος της οργής. Γι' αυτό και οι μαζικές διαδηλώσεις.

Σας ζητώ να είστε ενωμένοι, να δώσετε προτεραιότητα σε αυτό που είναι σημαντικό, να υπερασπιστείτε τη δημοκρατία και τη νομιμότητα και να γνωρίζετε ότι ο λαός της Αργεντινής είναι αδελφικός λαός για τον λαό του Περού, ότι υπάρχει μεγάλη εκτίμηση. Μεγάλωσα ακούγοντας ιστορίες από τη μητέρα μου για το πώς το Περού είχε βοηθήσει την Αργεντινή στον πόλεμο των Μαλβίνων, ειδικά την αεροπορία της, με αεροπλάνα που ήταν βαμμένα με το εθνόσημο της Αργεντινής σε βάσεις στην Αρεκίπα και πετούσαν πολύ ψηλά για να μην τα καταγράφουν τα βρετανικά ραντάρ. Αυτές είναι ιστορίες που αφήνουν ένα σημάδι ευγνωμοσύνης. Και με κάνουν να σκέφτομαι ότι ορισμένα υπουργεία Εξωτερικών -όπως το χιλιανό- συνεχίζουν να λειτουργούν με συντηρητικό τρόπο, κάτω από μια αποικιοκρατική, αγγλική λογική (όπως θα έλεγε ο Scalabrini Ortiz), η οποία τα οδηγεί στο να μην υποστηρίζουν τον περουβιανό και τον αργεντίνικο λαό. Τα αδέλφια[ πρέπει να είναι ενωμένα, γιατί αυτός είναι ο πρώτος νόμος... λέει ο Martin Fierro, ένα αργεντίνικο βιβλίο που έδωσα στον Καστίγιο στη φυλακή.

 Εσείς υποστηρίζετε την αποκατάσταση του Καστίγιο;

Φυσικά και την υποστηρίζω. Αλλά πιστεύω επίσης ότι θα μπορούσαν, για να είναι δημοκρατικοί, να προκηρύξουν δημοψήφισμα και να ζητήσουν τη γνώμη του λαού: συνέχιση με την Μπολουάρτε ή επαναφορά του Καστίγιο  . Ή νέες εκλογές, στις οποίες κανείς δεν μπορεί να αποκλειστεί, πολύ περισσότερο ο Καστίγιο, ο οποίος απομακρύνθηκε παράνομα από το αξίωμά του. Ο λαός πρέπει να έχει τον τελευταίο λόγο. Και ο λαός ξέρει πολύ καλά πώς να αναγνωρίζει την αδικία, γι' αυτό και η Φουτζιμόρι δεν κερδίζει. Γυναίκες από την AMPAEF ήρθαν να με δουν στην Αργεντινή. Είναι συγκινητικό να τις ακούω και να γνωρίζω ότι ακόμα, τόσο καιρό μετά, δεν έχουν επιτύχει δικαιοσύνη. Αλλά έχουν καθαρή συνείδηση.