Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου 2018

Ερνέστο Τσε Γκεβάρα: Ενάντια στη γραφειοκρατία* (4/4)

Προς τιμήν της επετείου των 90 χρόνων από την γέννηση του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, αναδημοσιεύουμε αυτό το άρθρο που ο ίδιος δημοσίευε τον Απρίλη του 1961, στο περιοδικό Σοσιαλιστική Κούβα ( Cuba Socialista ).(Το άρθρο  δημοσιεύτηκε εκ νέου στον ιστότοπο του περιοδικού στις 14 Ιουνίου 2018).

ΤΕΤΑΡΤΟ  ΜΕΡΟΣ

Η εμπειρία της τελευταίας κινητοποίησης είναι αυτή που μας έδωσε το έναυσμα να συζητήσουμε στο Υπουργείο Βιομηχανίας, για να αναλύσουμε το φαινόμενο όπου, εν μέσω της κινητοποίησης αυτής, όταν όλη η χώρα εντατικοποιούσε τις δυνάμεις της για να αντισταθεί στην εχθρική επίθεση2 , η βιομηχανική παραγωγή δεν έπεφτε, οι απουσίες από τα πόστα εργασίας εξαφανίστηκαν, τα προβλήματα λύνονταν με μια ασύλληπτη ταχύτητα. Αναλύοντας αυτό το φαινόμενο, φτάσαμε στο συμπέρασμα ότι συνέκλιναν πολλοί παράγοντες που κατέστρεψαν τις βασικές αιτίες του γραφειοκρατισμού, υπήρχε ένα μεγάλο εθνικό και πατριωτικό φρόνημα, αυτό της αντίστασης στον ιμπεριαλισμό που αγκάλιασε την τεράστια πλειοψηφία του λαού της Κούβας και κάθε εργαζόμενος, στο πόστο του, μετατράπηκε σε στρατιώτη της οικονομίας, διατεθειμένος να λύσει οποιοδήποτε πρόβλημα.



Με αυτό τον τρόπο, κατάφερνε να μπει σε λειτουργία η ιδεολογική μηχανή, εξαιτίας του κινήτρου της εξωτερικής επίθεσης. Οι οργανωτικοί κανόνες περιορίζονταν αυστηρά στο να υποδεικνύουν τι δεν έπρεπε να γίνει και το βασικό πρόβλημα έπρεπε να λυθεί. Εν προκειμένω, να διατηρηθεί η παραγωγή με ακόμα μεγαλύτερη έμφαση, και να αποδεσμεύσουμε τις επιχειρήσεις, τα εργοστάσια και τους οργανισμούς από όλες τις λοιπές τυχόν λειτουργίες τους, οι οποίες όμως είναι απαραίτητες σε κανονικές κοινωνικές συνθήκες.



Η ειδική ευθύνη που είχε κάθε άτομο το υποχρέωνε να πάρει γρήγορες αποφάσεις, ήμασταν μπροστά σε μια κατάσταση εθνικής έκτακτης ανάγκης και έπρεπε να τις πάρουμε σωστές ή λάθος, έπρεπε να τις πάρουμε όπως και να ‘χει και γρήγορα. Έτσι έγινε σε πολλές περιπτώσεις.

Δεν έχουμε ακόμα κάνει απολογισμό της κινητοποίησης αυτής και, προφανώς, αυτός ο απολογισμός, με όρους οικονομικούς, δεν μπορεί να είναι θετικός. Όμως ναι, ήταν θετικός με όρους ιδεολογικής κινητοποίησης, με όρους παραγωγής συνείδησης των μαζών. Ποιο είναι το δίδαγμα; Ότι πρέπει να γίνει συνείδηση στους εργαζομένους μας, στους εργάτες, στους αγρότες ή τους υπαλλήλους, ότι ο κίνδυνος της ιμπεριαλιστικής επίθεσης συνεχίζει να κρέμεται πάνω από τα κεφάλια μας, ότι δεν υπάρχει ειρηνική κατάσταση και ότι το καθήκον μας είναι να συνεχίσουμε να ισχυροποιούμε την Επανάσταση μέρα με τη μέρα. Διότι, επιπλέον, αυτή είναι και η μεγαλύτερη εγγύηση ότι δεν θα υπάρξει εισβολή. Όσο πιο μεγάλο θα είναι το κόστος για τον ιμπεριαλισμό για να καταλάβει αυτό το νησί, όσο πιο ισχυρές κάνουμε τις άμυνες του και όσο πιο υψηλή είναι η συνείδηση των παιδιών του, τόσο πιο πολύ θα το σκεφτούν. Όμως ταυτόχρονα, η οικονομική ανάπτυξη της χώρας μάς φέρνει πιο κοντά σε καταστάσεις ανάκτησης δυνάμεων, μεγαλύτερης ευημερίας. Το μεγάλο παράδειγμα της κινητοποίησης, εξαιτίας της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας, ας πάρει μόνιμο χαρακτήρα, αυτό είναι το ιδεολογικό καθήκον.

Πρέπει να αναλύσουμε τις ευθύνες του κάθε δημόσιου λειτουργού, να τις καθιερώσουμε όσο πιο αυστηρά γίνεται μέσα από τεκμηρίωση, από όπου δεν πρέπει να ξεφεύγει, διαφορετικά θα υπόκειται σε πολύ σοβαρές κυρώσεις και, πάνω σε τέτοια βάση, να δίνουμε όσο το δυνατόν πιο ευρύτερη εξουσιοδότηση κινήσεων. Ταυτόχρονα, να μελετήσουμε όλα όσα είναι θεμελιακά και να περιορίσουμε τις έξτρα λειτουργίες στην δουλειά των διαφόρων μονάδων των κρατικών οργανισμών και να περιορίσουμε τις έξτρα λειτουργίες για να δώσουμε έμφαση στο βασικό, επιτρέποντας έτσι πιο γρήγορη δραστηριότητα. Και να απαιτήσουμε δράση από τους δημόσιους λειτουργούς, να καθιερώσουμε χρονικά όρια για την εκπλήρωση των κατευθύνσεων που εκπορεύονται από τους κεντρικούς οργανισμούς, να ελέγχουμε σωστά και να υποχρεώνουμε να παίρνονται αποφάσεις σε εύλογο χρονικό διάστημα.

Αν εμείς κατορθώσουμε να κάνουμε όλη αυτή τη δουλειά, ο γραφειοκρατισμός θα εξαφανιστεί. Εκ των πραγμάτων, δεν είναι δουλειά ενός οργανισμού, ούτε καν, όλων των οικονομικών οργανισμών της χώρας, αλλά είναι έργο ολόκληρου του έθνους, δηλαδή των καθοδηγητικών οργανισμών, κυρίως του Ενοποιημένου Κόμματος για την Επανάσταση και των μαζικών οργανώσεων. Όλοι πρέπει να εργαστούμε για να εκπληρώσουμε το πιεστικό σύνθημα της στιγμής: Πόλεμος στον γραφειοκρατισμό. Κινητοποίηση της κρατικής μηχανής. Παραγωγή χωρίς ανασταλτικούς παράγοντες και ευθύνη για την παραγωγή.



* Στμ. Στα ισπανικά, στην απόδοση αυτού που λέμε εμείς γραφειοκρατία, χρησιμοποιούνται 2 λέξεις: 1) burocratismo (γραφειοκρατισμός), 2) burocracia (γραφειοκρατία). Η διαφορά του περιεχομένου των δύο ισπανικών λέξεων είναι εμφανής και έχει σχέση με την κατάληξη –ισμός. Ο τίτλος του άρθρου στα ισπανικά είναι “Contra el burocratismo”. Για λόγους μη εξοικείωσης του ελληνικού κοινού με τον όρο, στον τίτλο του άρθρου το μεταφράζουμε γραφειοκρατία, ενώ στο υπόλοιπο κείμενο γραφειοκρατισμός. 


2 Αναφέρεται στην εισβολή μισθοφορικών δυνάμεων κουβανών, με την άμεση στρατιωτική υποστήριξη (πλοία, αεροπορία, οπλισμός, εκπαίδευση) από τις ΗΠΑ, στον Κόλπο των Χοίρων, το 1961.