Διεθνές πλαίσιο
1. Η τελική διακήρυξη της 26ης Συνόδου Φόρουμ του Σάο Πάολο, τον Ιούνιο του 2023, σημείωνε (ότι ζούμε) "μια εποχή όπου ο κόσμος αντιμετωπίζει διάφορες προκλήσεις. Η προέλαση των δεξιών και ακροδεξιών πολιτικών δυνάμεων, η κλιματική αλλαγή, η σύγκρουση στην Ουκρανία, μεταξύ άλλων, είναι γεγονότα που απαιτούν την άμεση και επείγουσα αντιμετώπισή μας". Και ότι "πρέπει να ενωθούμε ενάντια στις προσπάθειες διαχωρισμού του κόσμου σε Δύση και Ανατολή, σε "εμάς και τους άλλους", που αυξάνουν τις εχθρότητες και μας οδηγούν σε έναν κόσμο συγκρούσεων που θέτουν σε κίνδυνο ολόκληρη την ανθρωπότητα. Η πολυπολικότητα είναι απαραίτητη για την ισορροπία δυνάμεων και διαφορετικών συμφερόντων που επιτρέπει την ανάπτυξη των χωρών του Νότου".
2. Η επισήμανση αυτή αποδείχθηκε σωστή. Το παγκόσμιο σενάριο συνεχίζει να βαθαίνει σε πολυπλοκότητα και η συνεχιζόμενη απώλεια της σχετικής ηγεμονίας του ιμπεριαλισμού το επηρεάζει. Οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί τους μειώνουν την υπεροχή τους στον τομέα της παραγωγής και της τεχνολογίας, αν και συνεχίζουν να αυξάνουν την παραγωγή του στρατιωτικού βιομηχανικού συμπλέγματος, και ήδη βλέπουμε μια έντονη αμφισβήτηση της οικονομικής ηγεμονίας τους με τις πρωτοβουλίες σε σχέση με την αντικατάσταση του δολαρίου ΗΠΑ ως διεθνές νόμισμα. Η διαμάχη με την Κίνα, οι BRICS+, η αυξανόμενη παρουσία προοδευτικών και αριστερών πολιτικών δυνάμεων στις κυβερνήσεις της περιοχής, η αναζωογόνηση και η εδραίωση των CELAC, ALBA-TCP, UNASUR, SICA και CARICOM, μεταξύ άλλων, αποτελούν σημαντικές προκλήσεις για μια χώρα που πλήττεται από πολλαπλές κρίσεις που εκδηλώνονται στον οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό και πολιτιστικό τομέα.
3. Η νεοφιλελεύθερη τάξη της πλήρους απορρύθμισης των οικονομιών, της μείωσης του ρόλου του κράτους στο ελάχιστο δυνατό, της ηγεμονίας του υπερεθνικού χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου και των τεράστιων "επενδυτικών" κεφαλαίων του, και με την πίεση των χωρών του Βορρά στις χώρες του Νότου να επιβάλλουν νεοαποικιακές εμπορικές συμφωνίες και συνθήκες, εξασφαλίζοντας πρόσβαση σε προμήθειες και πόρους για τη δική τους ενεργειακή μετάβαση, ενώ παράλληλα θωρακίζουν τις επενδύσεις των πολυεθνικών σε ιδιωτικά διαιτητικά δικαστήρια], είναι διαδικασίες που προσπαθούν να αποκατασταθούν στις χώρες μας. Αυτές οι πρωτεύουσες θέλουν να επιβάλουν πού θα πάει η οικονομική ανάπτυξη και προσπαθούν να επιβιώσουν με επίκεντρο τις χώρες του παγκόσμιου Νότου, τον έλεγχο του στρατηγικού φυσικού, ενεργειακού, κοινού και λαϊκού πλούτου τους.
4. Έτσι, διανύουμε μια περίοδο μεγάλης αστάθειας και μεγάλων μετασχηματισμών στο διεθνές οικονομικό και γεωπολιτικό σκηνικό, όπου, για να θυμηθούμε τον Γκράμσι, το παλιό καταρρέει και το νέο δεν έχει ακόμη διαμορφωθεί. Στο πλαίσιο αυτό, οι ένοπλες συγκρούσεις και ο μη συμβατικός πόλεμος πολλαπλασιάζονται.
5. Η ισραηλινή γενοκτονία του παλαιστινιακού λαού, που διαπράττεται από τη δεξιά κυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου, είναι ένα από τα πιο προφανή και δραματικά παραδείγματα των ακραίων σημείων και της βαρβαρότητας που μπορούν να φτάσουν τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα. Για το θέμα αυτό, σε μια απόφαση-ορόσημο με πρωτοβουλία της κυβέρνησης της Νότιας Αφρικής, το Διεθνές Δικαστήριο (ΔΔΔ) έκρινε ότι οι ενέργειες του Ισραήλ στη Γάζα είναι εύλογα γενοκτονικές και υπέδειξε προσωρινά μέτρα σε αυτή τη βάση, σε μια σημαντική απόφαση για την αποκατάσταση του διεθνούς δικαίου.
6. Δεύτερον, ένα από τα αποτελέσματα αυτής της στιγμής της μετάβασης και της αβεβαιότητας είναι η άνοδος της ακροδεξιάς στην περιοχή μας, η οποία υποστηρίζεται από τον ιμπεριαλισμό και τους δυτικούς συμμάχους του. Η νεοφιλελεύθερη ιμπεριαλιστική τάξη πραγμάτων, που προηγουμένως ηγεμονεύονταν από το λεγόμενο φιλελεύθερο κέντρο και τις διάφορες αποχρώσεις του, αναζήτησε (και βρήκε) άλλους πρωταγωνιστές. Σε αυτή τη διαδικασία, σφυρηλάτησε την ακροδεξιά με τις ποικίλες και πολύπλοκες αποχρώσεις και διακλαδώσεις της, η οποία, στη βάση μιας διαμάχης για τις "αξίες", προσπάθησε να γίνει μια βιώσιμη εναλλακτική λύση για την εξουσία σε αρκετές χώρες. Οι ομάδες αυτές χρησιμοποιούν μεθόδους μη συμβατικού πολέμου και ψευδών ειδήσεων που οδηγούν στη μισαλλοδοξία, στο μίσος στις κοινωνικές σχέσεις και στην άρνηση της πολιτικής και της πραγματικότητας.
7. Γενικότερα, αναλύοντας τις προτάσεις της ακροδεξιάς και ορισμένες από τις εννοιολογικές τους πτυχές, βρίσκουμε μοντέλα ενός "μη κράτους", όπως η πρόταση του Χαβιέρ Μιλέι για την κατάργηση της Κεντρικής Τράπεζας της Αργεντινής, υπό την κάλυψη μιας ασαφούς έννοιας της "ελευθερίας" για το κεφάλαιο, για τις οικογένειες, όπως η ελευθερία να μην εμβολιάζονται, να εκπαιδεύονται τα παιδιά στο σπίτι, κ.λπ. Μια εξέγερση ενάντια σε αυτό που αποκαλούν "πολιτισμικό μαρξισμό", θυμίζοντας τον "κομμουνιστικό κίνδυνο" της εποχής του Ψυχρού Πολέμου. Η κριτική τους, βασισμένη στη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία, η οποία παρουσιάζεται με "αντισυστημική" μεταμφίεση, επιδιώκει να πουλήσει στις κοινωνίες και στους λαούς το αφήγημα ότι είναι απαραίτητο να καταστραφούν τα πάντα, να τερματιστούν όλες οι κατακτήσεις που έχουν κατακτήσει οι εργαζόμενοι και οι λαοί ενάντια στο κεφάλαιο και να δοθεί ελευθερία σε κάθε άτομο, σε κάθε οικογένεια και πάνω απ' όλα να προστατευτεί και να εξασφαλιστεί η αδηφαγία και η επέκταση του κεφαλαίου και της ατομικής ιδιοκτησίας.
8. Φαινομενικά παράδοξο, αλλά λειτουργικό για το νεοφιλελεύθερο μοντέλο προστασίας της ατομικής ιδιοκτησίας και του κεφαλαίου, η αναζωπύρωση της βίας και της αστυνομικής καταστολής, η πολιτική των φυλακών και η κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε αρκετές χώρες είναι επίσης μέρος του μενού της ακροδεξιάς, η οποία προφανώς επηρεάζει τους φτωχούς και περιφερειακούς πληθυσμούς, καθώς και οι αντιμεταναστευτικές πολιτικές. Πρόκειται για ένα ελάχιστο κράτος, αλλά αυτό δεν σημαίνει ένα αδύναμο κράτος- ένα "ισχυρό" κράτος για την προστασία της "ελευθερίας" του νεοφιλελεύθερου καπιταλιστικού μοντέλου και τη διασφάλιση της αναπαραγωγής του.
Η Λατινική Αμερική αγωνίζεται, προοδεύει, αντιστέκεται
9. Όπως επισημάνθηκε στην 26η Συνάντηση του 2023, εκτός από τη σταθερότητα και την πρόοδο που σημειώθηκε στην Κούβα, τη Βενεζουέλα και τη Νικαράγουα, υπήρξαν εκλογικές νίκες που, με βάση την προϋπόθεση της προγραμματικής ενότητας, έβαλαν φρένο στην ανάπτυξη του νεοφασισμού στην περιοχή. Οι προεδρικές νίκες στο Μεξικό, την Σάντα Λουσία, τη Βολιβία, τη Βραζιλία, την Κολομβία, την Ονδούρα, το Περού και τη Χιλή αποτελούν εύγλωττα παραδείγματα. Με αυτή την έννοια, οι μερικές ανατροπές που επιβλήθηκαν προσωρινά στις νεοφιλελεύθερες δυνάμεις μετατράπηκαν σε νίκες ή σε ανοιχτή διαμάχη μεταξύ της νεοφασιστικής ακροδεξιάς και των πλατιών δημοκρατικών, προοδευτικών και λαϊκών μετώπων που προχωρούν στην οικοδόμηση και ενίσχυση ενωτικών συνασπισμών που συνεχίζουν να εργάζονται για την κυριαρχία, τη δημοκρατία και τη λαϊκή εξουσία.
10. Οι λαοί της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής συνεχίζουν να αγωνίζονται, να αντιστέκονται και να προοδεύουν. Για περισσότερα από 60 χρόνια, η Κούβα συνεχίζει να αντιμετωπίζει ηρωικά τον άδικο, εγκληματικό, γενοκτονικό και εντατικοποιημένο αποκλεισμό από την αυτοκρατορική δύναμη των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς και την ένταξή της στον παράνομο κατάλογο των κρατών χορηγών της τρομοκρατίας. Η αξιοπρέπεια του κουβανικού λαού αποτελεί παράδειγμα για όλα τα έθνη και τα λαϊκά κόμματα του κόσμου.
11. Ομοίως, η Βενεζουέλα και ο λαός της, που υφίστανται τα πιο σκληρά οικονομικά καταναγκαστικά μέτρα και τις μονομερείς κυρώσεις των ΗΠΑ, συνεχίζουν να αντιστέκονται και να ενισχύουν τη δημοκρατία τους. Οι εκλογές που προκηρύχθηκαν για τις 28 Ιουλίου φέτος είναι μια διαδικασία ευρείας λαϊκής συμμετοχής, που αντανακλά την ποικιλομορφία και τον πλούτο του πολιτικού φάσματος της Βενεζουέλας και τη δέσμευση της Μπολιβαριανής επανάστασης στη δημοκρατία, τους πολίτες και τα πολιτικά δικαιώματα του λαού.
12. Στην Κολομβία, ο πρόεδρος Γκουστάβο Πέτρο αντιστέκεται στις συνεχείς προσπάθειες της δεξιάς να εξαπολύσει ένα ήπιο πραξικόπημα, βασισμένο σε κατασκευασμένες ειδήσεις και ψευδείς κατηγορίες εναντίον του, ενώ συνεχίζει τον αγώνα του Ιστορικού Συμφώνου στο νομοθετικό σώμα και την κυβέρνηση για την έγκριση και την εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και την πρόοδο του διαλόγου για την επίτευξη συμφωνιών που κατακτούν και εδραιώνουν τη συνολική ειρήνη.
13. Στις 5 Απριλίου γίναμε μάρτυρες ενός σοβαρού επεισοδίου στον Εκουαδόρ, όταν η αστυνομία και οι στρατιωτικές δυνάμεις του Εκουαδόρ εισέβαλαν στην πρεσβεία του Μεξικού στο Κίτο και απήγαγαν τον πρώην αντιπρόεδρο Χόρχε Γκλας, θύμα του "'law fare". Αυτή η εισβολή και η χρήση βίας κατά του διπλωματικού προσωπικού είναι πρακτικές αντίθετες με το διεθνές δίκαιο και οδήγησαν σε διπλωματικό ρήγμα από την πλευρά της μεξικανικής κυβέρνησης και σε δηλώσεις καταδίκης από διάφορες χώρες. Ωστόσο, ο πρόεδρος του Εκουαδόρ αγνόησε τις διαμαρτυρίες και συνέχισε την πολιτική δίωξη του Γκλας. Το επεισόδιο αυτό δείχνει ότι η δεξιά δεν έχει πλέον όρια, νόμιμα ή παράνομα, στον αγώνα της για την εξουσία και την εξουδετέρωση των δημοκρατικών δυνάμεων.
14. Η αποικιοκρατία εξακολουθεί να αποτελεί μια επαίσχυντη και καταπιεστική πραγματικότητα στην περιοχή μας και πρέπει να εντείνουμε την υποστήριξή μας στους αγώνες για αυτοδιάθεση και ανεξαρτησία του Πουέρτο Ρίκο, της Μαρτινίκα, της Γουαδελούπης, της Αρούμπα, του Μποναίρ, του Κουρασάο, των Παρθένων Νήσων, της Γαλλικής Γουιάνας, μεταξύ άλλων, καθώς και στην κυριαρχία της Αργεντινής στις Μαλβίνες. Η αμερικανική ήπειρος δεν μπορεί πλέον να ζήσει με αυτές τις αυτοκρατορικές εκδηλώσεις που υποτάσσουν την ελευθερία και την αυτοδιάθεση των λαών μας.
15. Χαιρετίζουμε τη θαρραλέα στάση για την υπεράσπιση της κυριαρχίας της Ονδούρας από την πλευρά της προέδρου της, Σιομάτρα Κάστρο, που κατήγγειλε τη συμμετοχή της Ονδούρας στο Διεθνές Κέντρο Επίλυσης Επενδυτικών Διαφορών (ICSID) της Παγκόσμιας Τράπεζας, η οποία καθορίζεται στις Διμερείς Συνθήκες Προστασίας Επενδύσεων (ΔΣΕ). Η καταγγελία αυτή είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, που εγγυάται την υπεράσπιση της εθνικής νομικής κυριαρχίας απέναντι στις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις (ΑΞΕ).
16. Για την ακρίβεια, οι γεωπολιτικές αλλαγές, που χαρακτηρίζονται από την επιδείνωση της ηγεμονίας των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ, την τάση διαμόρφωσης μιας πολυπολικής τάξης πραγμάτων και την τρέχουσα κρίση του καπιταλισμού, θέτουν στην περιοχή την ιστορική ανάγκη ενίσχυσης της λαϊκής κινητοποίησης, της ενότητας και της περιφερειακής ολοκλήρωσης. Αυτό το σενάριο προσφέρει την ευκαιρία να σκεφτούμε και να επινοήσουμε νέα μοντέλα παραγωγικής, βιομηχανικής και εμπορικής ανάπτυξης που θα ξεφύγουν από την εξάρτηση και θα επανατοποθετήσουν τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική σε μια θέση υψηλής οικονομικής και πολιτικής σημασίας στο πλαίσιο μιας νέας διεθνούς διαμόρφωσης. Τέτοιοι στόχοι μπορούν αναμφίβολα να επιτευχθούν μόνο μέσω της περιφερειακής ολοκλήρωσης, προκειμένου να εμβαθύνουν το δίκαιο εμπόριο και τη συνεργασία με τους λαούς και τις χώρες του παγκόσμιου Νότου.
17. Από την άλλη πλευρά, η κατάσταση αυτή ενισχύει το ενδιαφέρον των ΗΠΑ για την επαναφορά του δόγματος Μονρό προκειμένου να ελέγξουν την περιοχή, ασκώντας την ιμπεριαλιστική τους πολιτική στην περιοχή, όπως έκαναν πάντα, ιστορικά. Η λατινοαμερικάνικη δεξιά, είτε νεοφασιστικής έμπνευσης είτε η παλιά νεοφιλελεύθερη δεξιά, πάντα συνδεδεμένη με τα συμφέροντα των κεντρικών χωρών, δεν ενδιαφέρεται για την παραχώρηση οικονομικής και πολιτικής κυριαρχίας στην περιοχή, ικανή να ξεφύγει από τα εξαρτημένα και υποταγμένα μοντέλα ανάπτυξης.
18. Δεν είναι τυχαίο ότι, κατά την προηγούμενη περίοδο ανάκαμψης αρκετών κυβερνήσεων στην περιοχή, τα πρώτα μέτρα που έλαβαν οι δεξιές δυνάμεις στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής ήταν να δυναμιτίσουν και να εμποδίσουν τους οργανισμούς που δημιουργήθηκαν για την ολοκλήρωση - UNASUR, CELAC κ.λπ. - και να δημιουργήσουν άλλες εναλλακτικές και φιλοϊμπεριαλιστικές ομάδες, όπως η PROSUL ή η Ομάδα της Λίμα, που αποσκοπούσαν όχι μόνο στη διαίρεση των χωρών, αλλά και στην επιβολή εξωπεριφερειακών συμφερόντων σε αυτές.
Οι προκλήσεις της περιφερειακής ολοκλήρωσης
19. Δεν θα είναι εύκολο να πολεμήσουμε ενάντια στις φιλοϊμπεριαλιστικές, νεοφιλελεύθερες και τις δυνάμεις ενάντια στην ολοκλήρωση, στην περιοχή της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής. Οι προσπάθειες ολοκλήρωσης σαμποτάρονται εσωτερικά στις χώρες μας και εξωτερικά στο πλαίσιο του ιμπεριαλισμού. Όπως έχει ήδη ειπωθεί, οι νεοφιλελεύθερες δυνάμεις και τα νεοαποικιοκρατικά εταιρικά συμφέροντα του παγκόσμιου Βορρά ενδιαφέρονται μόνο για τον φυσικό, ενεργειακό και πληθυσμιακό μας πλούτο. Είναι λοιπόν απολύτως επείγον και στρατηγικό να κάνουμε τολμηρά βήματα προς την κατεύθυνση της περιφερειακής ολοκλήρωσης.
20. Μέσω της οικονομικής ολοκλήρωσης, μέσω της κατασκευής και επέκτασης των υποδομών, των δικτύων εφοδιαστικής και ενέργειας, πιστεύουμε ότι η περιοχή θα μπορέσει να σημειώσει πρόοδο στην υπέρβαση των ασυμμετριών και στην εξάλειψη των επιπτώσεων των μονομερών καταναγκαστικών μέτρων που επιβάλλει η κυβέρνηση των ΗΠΑ, τα οποία προκαλούν τόσα δεινά στους λαούς μας και εμποδίζουν την οικοδόμηση της βιώσιμης ανάπτυξης στην οποία προσβλέπουμε.
21. Προκειμένου να αντιστραφεί η φτώχεια και η ανισότητα στην περιοχή μας, είναι απαραίτητο να μετασχηματίσουμε τα φορολογικά μας καθεστώτα, τα οποία βασίζονται σε βαθιά οπισθοδρόμηση, με τη φορολόγηση της κατανάλωσης. Πρέπει να αγωνιστούμε για μια μεταρρύθμιση για τη φορολόγηση του πλούτου, της περιουσίας, της κληρονομιάς και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, προκειμένου να ενισχύσουμε τις καθολικές και βιώσιμες κοινωνικές πολιτικές και να αντιστρέψουμε τη νεοφιλελεύθερη οικονομική επιβολή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), η οποία βαθαίνει την υπερχρέωση, τη λιτότητα και τη φτώχεια των λαών μας.
22. Η περιοχή μας ζητά μια νέα διαδικασία οικολογικής και παραγωγικής εκβιομηχάνισης, βασισμένη στο ρόλο του κράτους ως φορέα επενδύσεων και επιστημονικής και τεχνολογικής συνεργασίας, που θα πάψει να είναι ένας απλός εξαγωγέας φυσικών πόρων και εμπορευμάτων, δημιουργώντας και ενισχύοντας περιφερειακές αλυσίδες παραγωγής, κοινωνική ιδιοκτησία με δημόσιους και ιδιωτικούς συνεταιρισμούς και Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, αύξηση των ενδοπεριφερειακών εμπορικών σχέσεων και του δίκαιου εμπορίου, προώθηση μηχανισμών σταθεροποίησης, χρηματοδότησης και κυρίαρχου εμπορίου. Είναι απαραίτητο αυτή η εκβιομηχάνιση να πραγματοποιηθεί σε νέες βάσεις προστασίας του περιβάλλοντος και πραγματικής οικολογικής μετάβασης, βασισμένης στην πρόοδο της επιστήμης και της τεχνολογίας.
23. Η Διάσκεψη του ΟΗΕ για τη Βιοποικιλότητα (COP 16), που θα πραγματοποιηθεί στο Κάλι της Κολομβίας το 2024, και η Διάσκεψη του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (COP 30), που θα πραγματοποιηθεί το 2025 στον Αμαζόνιο της Βραζιλίας, αποτελούν εξαιρετικές ευκαιρίες για τη διεκδίκηση ενός κυρίαρχου οράματος της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής για τη βιώσιμη ανάπτυξη με κλιματική κοινωνική δικαιοσύνη, την προστασία του περιβάλλοντος και των ιθαγενών πληθυσμών μας.
24. Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει επίσης τη φυσική και ενεργειακή ολοκλήρωση των χωρών μας. Υπό αυτή την έννοια, η Συναίνεση της Μπραζίλια, που υπογράφηκε από τις κυβερνητικές αρχές της Νότιας Αμερικής υπό την αιγίδα του προέδρου Λούλα τον Μάιο του 2023, είναι μια πορεία που πρέπει να στηρίξουμε και υποστηρίξουμε.
25. Πρέπει να προχωρήσουμε στις πολιτιστικές, εκπαιδευτικές, επιστημονικές και τεχνολογικές ανταλλαγές, επιτρέποντας στον πληθυσμό μας, ιδίως στους νέους, την ελεύθερη πρόσβαση στα πανεπιστήμια, την ακαδημαϊκή κινητικότητα, ενσωματώνοντας τα πανεπιστήμια σε περιφερειακά δίκτυα.
26. Η CELAC πρέπει να ενισχυθεί και να υποστηριχθεί από τις λαϊκές και αριστερές δυνάμεις, ιδίως οι αρχές της Διακήρυξης της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής ως Ζώνης Ειρήνης, της οποίας τη 10η επέτειο τιμούμε το 2024. Είναι επείγον να υπερασπιστούμε την ενότητα στην ποικιλομορφία μας, προκειμένου να νικήσουμε τις προσπάθειες εξωτερικής παρέμβασης. Ωστόσο, είναι επίσης ζωτικής σημασίας να επαναδιατυπώσουμε και να ενισχύσουμε το θεσμικό πλαίσιο της CELAC, της UNASUR και άλλων μηχανισμών ολοκλήρωσης.
27. Τέλος, εναπόκειται σε εμάς, τα κοινωνικά και λαϊκά κόμματα και κινήματα μαζί με τους προοδευτικούς και αριστερούς διανοούμενους, να μετατρέψουμε την ολοκλήρωση σε ένα αναγνωρισμένο πολιτικό πρόγραμμα και ένα εργαλείο μετασχηματισμού που θα υπερασπίζονται και θα καθοδηγούνται από τους λαούς της περιοχής, οι οποίοι πρέπει να κατανοήσουν πώς και με ποιο τρόπο ωφελεί τη ζωή τους, καθώς και τους πραγματικούς λόγους για τους οποίους η ακροδεξιά και η δεξιά δεν προτίθενται να την προωθήσουν. Απαραίτητη προϋπόθεση για αυτά τα επιτεύγματα είναι η οικοδόμηση της ευρύτερης ενότητας μέσα στην ποικιλομορφία των επαναστατικών, αριστερών και προοδευτικών κομμάτων και κινημάτων, των κοινωνικών και λαϊκών κινημάτων και της προοδευτικής και αριστερής διανόησης μέσα σε κάθε οργάνωση, περιοχή, χώρα και ήπειρο.
28. Επαναβεβαιώνεται η ανάγκη να ανανεωθούν με συγκεκριμένους στόχους οι σχέσεις μεταξύ των πολιτικών κομμάτων στην κυβέρνηση και των λαϊκών κινημάτων με λαϊκές δημοκρατικές και κυριαρχικές θέσεις και με θέσεις υπέρ της ύπαρξης ενός κράτους που εξασφαλίζει μια δημοκρατική λειτουργία στη διαχείριση της διαφωνίας και στην οικοδόμηση της ουσιαστικής συναίνεσης, κλειδί για να σταματήσει η επιστροφή στο νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό που προωθούν οι πολυεθνικές στην περιοχή μας.
29. Είναι απαραίτητη η αναζήτηση συγκεκριμένων και κατάλληλων ενωτικών τρόπων και μορφών που θα είναι σε θέση να συγκεντρώσουν όσο το δυνατόν περισσότερους από εκείνους που πλήττονται από τις δράσεις του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού, μέσω συλλογικής συζήτησης και χωρίς ηγεμονισμούς. Με αυτή την έννοια, είναι απαραίτητο να εσωτερικεύσουμε μια για πάντα την ανάγκη τα αριστερά πολιτικά κόμματα και τα κοινωνικά και λαϊκά κινήματα με ιδέες και δεσμεύσεις απέναντι στους λαούς τους να αναλάβουν την ευρύτερη δυνατή δημοκρατική ενότητα δράσης.
30. Η ειρήνη, η προστασία του περιβάλλοντος, η ανάπτυξη με κοινωνική δικαιοσύνη και ένα μέλλον αξιοπρέπειας για τους λαούς και τις χώρες της Λατινικής Αμερικής θα εξαρτηθούν από την ενότητα και την οργάνωση που θα προωθήσουν οι αριστερές και προοδευτικές δυνάμεις της ηπείρου για να προωθήσουν την πολιτική χειραφέτησης, την κοινωνική και πολιτιστική κινητοποίηση των λαών μας, οικοδομώντας από κοινού την ολοκλήρωση, την αλληλεγγύη, τη συνεργασία και την πολυμέρεια.
Ιούνιος 2024
