Ο πρόεδρος του Εκουαδόρ Γκιγέρμο Λάσο είναι με την πλάτη στον τοίχο καθώς βρίσκεται προ των πυλών μιας πολιτικής δίκης για διαφθορά και... ως διά μαγείας βρέθηκε δολοφονημένος ο βασικός μάρτυρας της υπόθεσης.
Την ημέρα που η Επιτροπή Εποπτείας του Κοινοβουλίου του Εκουαδόρ κοινοποιούσε στον πρόεδρο Γκιγέρμο Λάσο ότι ξεκινά η διαδικασία διερεύνησης μιας πολιτικής δίκης εναντίον του για διαφθορά, ο βασικός μάρτυρας στην υπόθεση αυτού του σκανδάλου βρέθηκε νεκρός με σημάδια βασανιστηρίων.
Ο συντηρητικός πρόεδρος Λάσο δεν κατάφερε να αποτρέψει τις κατηγορίες που τον βαρύνουν και παρότι επιχειρεί με αμφιλεγόμενα μέτρα «σιδηράς πυγμής» κατά της εγκληματικότητας να στρέψει την προσοχή από τα φαύλα δίκτυα του οργανωμένου εγκλήματος που φέρεται να ευνοεί, η δημοτικότητά του κατρακυλά.
Η διαδικασία παραπομπής του προέδρου με την κατηγορία της υπεξαίρεσης στη Δημόσια Επιχείρηση Πετρελαϊκού Στόλου (Flopec) ξεκίνησε αφότου στις 29 Μαρτίου το Συνταγματικό Δικαστήριο αποδέχτηκε σχετικό αίτημα της αντιπολίτευσης. Ο πρόεδρος και η υπεράσπισή του έχουν δέκα ημέρες για να καταθέσουν τις θέσεις τους και τις όποιες αποδείξεις, στοιχεία που η επιτροπή θα περιλάβει στην τελική έκθεση την οποία θα καταθέσει εντός 30 ημερών στην ολομέλεια της σώματος. Είναι αυτή που θα αποφασίσει σχετικά με την καθαίρεση, για την οποία απαιτούνται 92 ψήφοι σε σύνολο 137.
Ο Λάσο (ο πρώην τραπεζίτης και από τους πρωταγωνιστές των Pandora Papers με 14 εξωχώριες εταιρείες σε φορολογικούς παραδείσους), που κυβερνά το Εκουαδόρ από τον Μάιο του 2021, αρνείται κάθε κατηγορία καταγγέλλοντας την αντιπολίτευση για αποσταθεροποίηση της κυβέρνησής του, ενώ σε μήνυμά του έκανε λόγο για μια «δυσώδη δίκη» και για σκόπιμη διαδικασία που γίνεται για να καταστρέψουν την αξιοπιστία και το κύρος του με στόχο να «καταλάβουν με αυτή την επίθεση την εξουσία».
Μια «βολική» δολοφονία
Μπορεί ο Λάσο να επιμένει πως είναι αθώος, αλλά η δολοφονία του επιχειρηματία Ρουμπέν Τσέρες, στενού συνεργάτη του προεδρικού κουνιάδου Ντανίλο Καρέρα -και μάλιστα την επομένη της απόφασης του Συνταγματικού Δικαστηρίου που έδωσε το πράσινο φως για την πολιτική δίκη του προέδρου-, δημιουργεί πολλές αμφιβολίες και ακόμη περισσότερες υποψίες: ο Τσέρες ήταν βασικός μάρτυρας στις έρευνες για αυτό το δίκτυο διαφθοράς και με τη δολοφονία του πολλά από όσα γνώριζε θα θαφτούν μαζί του. Η δε επίκληση μιας απλής «εγκληματικής ενέργειας», όπως τη χαρακτηρίζουν γενικά χωρίς αναφορές στις πολιτικές της διαστάσεις, σκιάζει ακόμη περισσότερο το πολιτικό τοπίο.
Στις αρχές του χρόνου η ψηφιακή εφημερίδα La Posta αποκάλυψε πως ο Τσέρες μετείχε σε κύκλωμα διαφθοράς μαζί με τον προεδρικό κουνιάδο Ντανίλο Καρέρα και αξιωματούχους όπως ο πρόεδρος της Εταιρείας Συντονισμού Δημόσιων Επιχειρήσεων Ερνάν Λούκε (για τον οποίο υπάρχει επίσης ένταλμα σύλληψης, αλλά φημολογείται ότι έχει διαφύγει στην Αργεντινή). Το κύκλωμα τοποθετούσε «ημέτερους» στη διοίκηση κρατικών εταιρειών στους τομείς του πετρελαίου, του ηλεκτρισμού και των τηλεπικοινωνιών ώστε να αναθέτουν δημόσιες συμβάσεις έναντι μιζών και εκβιασμών. Βοηθώντας με αυτές τους τις επαφές την αλβανική μαφία να ξεπλένει μέσω επενδύσεων το παράνομο χρήμα της και να διακινεί όπλα και ανθρώπους στη χώρα. Ο Τσέρες μάλιστα μετείχε σε 11 εταιρείες ενός Αλβανού αρχιμαφιόζου. Ενώ η σχετική έρευνα της αστυνομίας έκλεισε με εντολή, όπως φημολογείται, του Λάσο.
Είναι αυτά τα σκάνδαλα και οι κατηγορίες που οδήγησαν την αντιπολίτευση (η οποία κατέχει την πλειοψηφία στη Βουλή) να αιτηθεί την πολιτική δίκη του Λάσο, καταγγέλλοντας πως όχι μόνο γνώριζε όλες τις παρανομίες ή καταχράστηκε της θέσης του ως προέδρου για να προστατεύσει τον κουνιάδο του και τους συνεργάτες του από διώξεις, αλλά και άλλαξε τους ρυθμιστικούς κανόνες για να ευνοήσει αυτή την εγκληματική δομή.
Ο 62χρονος Τσέρες βρέθηκε άγρια δολοφονημένος -δεμένος και με σημάδια από βασανιστήρια και σφαίρες- μαζί με τη σύντροφό του, έναν φίλο και τον φρουρό του, σε σπίτι που είχε νοικιάσει στην παραλιακή πόλη Πούντα Μπλάνκα, ενώ ήταν υπόδικος και είχε εκδοθεί ένταλμα σύλληψής του από τον Ιανουάριο. Είναι παράδοξο ότι η δολοφονία του αντιμετωπίζεται ως ένα ακόμη έγκλημα που επιβεβαιώνει την κρίση ασφάλειας που σαρώνει τη χώρα. Ο Λάσο μάλιστα, την επομένη της δολοφονίας του, ανακοίνωσε νέα κατάσταση έκτακτης ανάγκης και στρατιωτικοποίηση των ζωνών που πλήττονται περισσότερο από τη βία και ενέκρινε την ελεύθερη οπλοκατοχή των πολιτών για την «προσωπική τους άμυνα».
Η εγκληματικότητα
Είναι αλήθεια πως η εγκληματικότητα θερίζει και το 2022 οι ανθρωποκτονίες αυξήθηκαν κατά 83% από την προηγούμενη χρονιά. Περίπου δέκα συμμορίες έχουν εξαπολύσει αιματηρό πόλεμο για τον έλεγχο εδαφών: από εκβιασμούς, απαγωγές και ληστείες ώς και δολοφονίες από πληρωμένους εκτελεστές και τρομοκρατικές επιθέσεις. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές αποκαλύψεις, υπάρχουν ενδείξεις ότι πίσω από τις 11 σφαγές που έχουν γίνει στις φυλακές με περισσότερους από 420 κρατούμενους νεκρούς, αλλά και από τις δολοφονίες στους δρόμους, βρίσκονται τα μεξικανικά καρτέλ ναρκωτικών της Σιναλόα αλλά και η αλβανική μαφία, που έχει αναλάβει τα ηνία της διακίνησης των ναρκωτικών προς την Ευρώπη.
Ομως το φαινόμενο δεν είναι καινούργιο και ο Λάσο ήδη από την προεκλογική του εκστρατεία είχε υποσχεθεί σιδερένια πυγμή κατά του εγκλήματος. Αλλά το ότι αποφάσισε να ανακοινώσει τώρα αυτά τα μέτρα που μετακυλίουν την ευθύνη της ασφάλειας από το κράτος στους πολίτες και συμβάλλουν στην αυτοδικία και στο βάθεμα της βίας, συνιστά «μια απονενοημένη κίνηση από μια κυβέρνηση που καταρρέει μετά την ήττα της στις αυτοδιοικητικές εκλογές του περασμένου Φεβρουαρίου (όπου επικράτησαν οι δυνάμεις του αριστερού πρώην προέδρου Κορέα) και στοιχειωμένη από μια πολιτική δίκη που απειλεί την παραμονή της στην εξουσία», σχολίαζε ο αναλυτής Ντάνιελ Κέρσφελντ στην εφημερίδα Página12. «Πέρα από το να στρέψει το ενδιαφέρον μακριά από τις δύσκολες εβδομάδες που περιμένουν την κυβέρνηση με τη διαδικασία πολιτικής του δίκης, ο Λάσο επιδιώκει να ενώσει τη διχασμένη Δεξιά και κυρίως να ευχαριστήσει τους Χριστιανοκοινωνιστές (PSC), οι βουλευτές των οποίων θα μπορούσαν να του εξασφαλίσουν την απόρριψη του αιτήματος καθαίρεσής του. Ολα αυτά αποκαλύπτουν την αυξανόμενη αποσύνθεση του κράτους και μαζί τον εκφυλισμό της δημοκρατίας».
