Por David Alfaro
Σε έναν κόσμο όπου τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συχνά υπαγορεύουν τη μόδα και τις τάσεις, ο Μπουκέλε ανέβασε αυτή την επιρροή σε ένα νέο επίπεδο μετατρέποντας το Twitter στο δικό του προεδρικό γραφείο. Ναι, καλά διαβάσατε: ο πρόεδρος του Ελ Σαλβαδόρ επέλεξε μια μορφή διακυβέρνησης που θα μπορούσε να περιγραφεί ως «διπλωματία σε 280 χαρακτήρες».
Παραδοσιακά, η έκδοση νόμων και διαταγμάτων σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα ακολουθεί μια αυστηρά καθορισμένη διαδικασία. Αρχικά, το διάταγμα δημοσιεύεται στο Diario Oficial (Εφημερίδα της Κυβέρνησης), ένα μέσο που έχει σχεδιαστεί για να διασφαλίζει τη διαφάνεια και να παρέχει στους πολίτες έναν τρόπο πρόσβασης στις νέες ρυθμίσεις. Αλλά ποιος χρειάζεται τα επίσημα περιοδικά όταν μπορείτε να στείλετε τις αποφάσεις μέσω Twitter απευθείας στους υπουργούς και τους βουλευτές σας; Το πρωτόκολλο ορίζει ότι μετά τη δημοσίευση στο Diario Oficial, πρέπει να παρέλθει ένα χρονικό διάστημα μέχρι να τεθεί σε ισχύ ο νόμος, διασφαλίζοντας ότι οι πολίτες έχουν χρόνο να διαβάσουν, να προσαρμοστούν και να κατανοήσουν τους νέους κανόνες.
Ο Μπουκέλε, στο μεταρρυθμιστικό και ανατρεπτικό του όραμα, αποφάσισε ότι ένα tweet είναι αρκετό για να τεθεί σε ισχύ ένας νόμος. Αυτό όχι μόνο αγνοεί τη δέουσα διαδικασία, αλλά και μετατρέπει την Επίσημη Εφημερίδα της Κυβέρνησης σε ένα είδος νομικού δεινόσαυρου, παρωχημένου μπροστά στη δυναμική και την αμεσότητα του Twitter. Εξάλλου, ποιος χρειάζεται περιόδους χάριτος όταν μπορείς να έχεις νόμους σε πραγματικό χρόνο;
Το Σύνταγμα, το αστικό και το ποινικό δίκαιο του Ελ Σαλβαδόρ θεσπίζουν σαφείς μηχανισμούς για την έκδοση νόμων και διαταγμάτων. Οι διαδικασίες αυτές διασφαλίζουν ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται με τη δέουσα μελέτη, επανεξέταση και διαβούλευση. Αντ' αυτού, ο Mπουκέλε αποφάσισε ότι τα «likes» και τα «retweets» είναι η νέα μορφή δημόσιας διαβούλευσης. Διαβούλευση; Όχι, ευχαριστώ. Αν ένα διάταγμα δεν γίνει viral, υπάρχει πραγματικά;
Η απουσία των παραδοσιακών μηχανισμών δημοσίευσης και επανεξέτασης όχι μόνο καταστρέφει τη δέουσα διαδικασία, αλλά εγείρει επίσης σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τη νομιμότητα και τη νομική ισχύ των νόμων που θεσπίζονται με αυτόν τον τρόπο. Η δημοκρατία, άλλωστε, δεν σχεδιάστηκε για να είναι ένα «trending topic», αλλά ένα σύστημα με ελέγχους και ισορροπίες που διασφαλίζουν δικαιοσύνη και αμεροληψία.
* Ο επαναπροσδιορισμός της προεδρικής εξουσίας: μεταξύ αστείου και πραγματικότητας
Ο Bukele όχι μόνο παίζει με τους κανόνες, αλλά και αναδιαμορφώνει την αντίληψη της προεδρικής εξουσίας. Το ανέμελο ύφος του δεν είναι απλώς μια πράξη σύγχρονης επικοινωνίας, αλλά μια δήλωση προθέσεων. Στο όραμά του, η προεδρία δεν είναι ένα αξίωμα που πρέπει να ασκείται με επισημότητα και σεβασμό στα πρωτόκολλα- είναι μια σκηνή στην οποία μπορούν να εξαπολυθούν διατάγματα σαν να ήταν tweets 280 χαρακτήρων.
Ενώ η καινοτομία στην πολιτική είναι ευπρόσδεκτη, ο σεβασμός των συνταγματικών κανόνων και διαδικασιών και του νόμου δεν πρέπει να θεωρείται κατάλοιπο του παρελθόντος. Η δυνατότητα ενός προέδρου να διατάσσει και να τροποποιεί νόμους με tweet όχι μόνο καταστρέφει τη νομική σταθερότητα, αλλά και μετατρέπει τη νομοθετική διαδικασία σε ένα είδος αυτοσχεδιαστικής κωμωδίας.
* Συμπέρασμα: Μια χώρα σε 280 χαρακτήρες
Εν ολίγοις, το στυλ του Mπουκέλε να εκδίδει νόμους και διατάγματα μέσω Twitter είναι ένα τολμηρό παράδειγμα του πώς η τεχνολογία μπορεί να μεταμορφώσει την πολιτική, αν και όχι πάντα προς το καλύτερο. Καθώς το Ελ Σαλβαδόρ περιηγείται σε αυτή τη συγκεκριμένη εποχή της ψηφιακής διακυβέρνησης, το ερώτημα παραμένει: βρισκόμαστε μπροστά στην εποχή της «Τεχνολογικής Δικτατορίας» ή απλώς σε ένα κακόγουστο αστείο που δεν σέβεται ούτε τα ελάχιστα νομικά πρότυπα ;
