Πηγή: Prensa Latina
Στις 25 Σεπτεμβρίου συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από το πραξικόπημα κατά του Χουάν Μπος, του πρώτου δημοκρατικά εκλεγμένου προέδρου της Δομινικανής Δημοκρατίας, μετά τη δολοφονία του δικτάτορα Ραφαέλ Λεονίδας Τρουχίγιο στις 30 Μαϊου 1961. Το πραξικόπημα αυτό έβαλε τέλος σε μια διακυβέρνηση επτά μόλις μηνών του καθηγητή Μπος, ενός εκ των ιδρυτών του Επαναστατικού Δομινικανικού Κόμματος (PRD) το 1939 [1], ο οποίος αμέσως μόλις ανέλαβε την εξουσία επικεντρώθηκε στη ενίσχυση των πιο αδύναμων στρωμάτων του πληθυσμού.
Επιπλέον θέσπισε το Σύνταγμα του 1963, ένα σύνταγμα ανυπέρβλητο σύμφωνα με τους ειδικούς τόσο πριν όσο και μετά την ψήφισή του. Ο συγκεκριμένος συνταγματικός χάρτης κατοχύρωνε την ελεύθερη συνδικαλιστική οργάνωση, το σεβασμό του δικαιώματος στην εργασία και, πάνω απ' όλα, τη συμμετοχή των εργατών στα κέρδη των εταιριών όπου εργάζονταν.
Ταυτόχρονα, ο Μπος αντιστάθηκε στις πιέσεις που ασκούσαν οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι ακροδεξιοί δομινικανοί για να περιορίσει την ελευθερία της έκφρασης και να καταδικάσει τον κομμουνισμό ως επιβλαβές και παράνομο δόγμα.
Ο τρόπος διακυβέρνησής του, σύμφωναμε τον πρόσφατα θανόντα ιστορικό Φράνκλιν Φράνκο, συγκρούστηκε με ισχυρές οικονομικές, εκκλησιαστικές, ξένες και στρατιωτικές ομάδες, κατάλοιπα της εποχής του Τρουχίγιο.
Το πραξικόπημα, που δεν εξέπληξε τον μετέπειτα ιδρυτή του Κόμματος για την Δομηνικανική Ανεξαρτησία (PLD) το 1973 [2], είχε επικεφαλής τον συνταγματάρχη Ελίας Ουέσιν υ Ουέσιν. Σύμφωνα με τον Μπος, το πραξικόπημα οφειλόταν στη διαφθορά του στρατού και στην άρνηση του ιδίου να αγοράσει βρετανικά αεροσκάφη στην τιμή των 5 εκ. δολαρίων, αγορά από την οποία ο στρατηγός Μιγέλ Ατίλα Λούνα, αρχηγός της Πολεμικής Αεροπορίας, θα κέρδιζε "προμήθεια" 200 χιλ. δολαρίων.
Μια τέτοια ενέργεια συνιστά στίγμα και ντροπή στην δομινικανική ιστορία, όπως δηλωσε ο πρώην πρόεδρος της χώρας και ηγέτης του PLD, Λεονέλ Φερνάντες [3]. "Το μίσος της οικονομικής και κοινωνικής ελίτ οδήγησε στη μισαλλοδοξία και την αδιαλλαξία απέναντι στην κυβέρνηση του Μπος", πρόσθεσε ο Φερνάντες.
Ως άμεση συνέπεια του πραξικοπήματος, όπως αναφέρουν οι ιστορικοί, προέκυψε μεγάλη πολιτική αστάθεια, που κατέληξε στην Επανάσταση του Απρίλη του 1965 [4], η οποία με τη σειρά της καταπνίγηκε από την εισβολή 42.000 αμερικανών πεζοναυτών.
Ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Λίντον Τζόνσον φοβόταν κομμουνιστική συνωμοσία που μπορούσε να οδηγήσει σε μια "δεύτερη Κούβα" [5]. Γι' αυτό διέταξε την άμεση επέμβαση της 82ης Αερομεταφερόμενης Μεραρχίας και άλλων δυνάμεων στα πλαίσια της επιχείρησης Powerpack. Η ξένη στρατιωτική δύναμη έμεινε στη χώρα μέχρι τις εκλογές του 1966, όπου επιβλήθηκε ο Χοακίν Μπαλαγκέρ, πρώην συνεργάτης του Τρουχίγιο και άνθρωπος των αμερικανών. Παρέμεινε - με διαλείμματα - στην εξουσία μέχρι το 1996.
 |
| Ο Juan Bosch από το βήμα απευθύνεται στο λαό |
Συμπληρωματική πηγή: Wikipedia
[1] Προοδευτικό πολιτικό κόμμα που πρωτοστάτησε στον αντιδικτατορικό αγώνα κατά του δεσποτικού καθεστώτος του Τρουχίγιο (1930 - 1961).
[2] Κόμμα που προέκυψε από τη διάσπαση του PRD. Συμμετείχε στις εκλογές που έγιναν από το 1978 έως το 1994 με τον Μπος υποψήφιο χωρίς να κερδίσει καμία.
[3] Το 1996 κέρδισε για πρώτη φορά τις εκλογές με το PLD. Επενεξελέγη το 2004 και το 2008.
[4] Κίνημα με στόχο την επαναφορά του Μπος στην εξουσία, που ηττήθηκε από την ξένη επέμβαση.
[5] "Δεν μπορούμε να καθόμαστε με σταυρωμένα τα χέρια και να αφήνουμε τους κομμουνιστές να τοποθετούν οποιαδήποτε κυβέρνηση στο δυτικό ημισφαίριο". Τα κυνικά λόγια του Τζόνσον θυμίζουν πολύ τη γνωστή (off the record) δήλωση του Κίσινγκερ μερικά χρόνια αργότερα για τη Χιλή του Αλιέντε.