Πηγή - Resumen LatinoamericanoGustavo VeigaΟ Ροντρίγκο Πας, είναι ο υποψήφιος που πέρασε απροσδόκητα στον δεύτερο γύρο, και ο Χόρχε Τούτο Κίρογα, ο πιο εξτρεμιστής υποψήφιος των συντηρητικών, είναι αυτοί που θα αναμετρηθούν στο δέυτερο γύρο που θα καθορίσει ποιος θα είναι ο μελλοντικός πρόεδρος της Βολιβίας στις 19 Οκτωβρίου. Το κάλεσμα του Έβο Μοράλες για άκυρη ψήφο κατέγραψε ποσοστό 20%.
Η Βολιβία οδεύει προς έναν νέο πολιτικό κύκλο, με το MAS ως έκφραση της αριστεράς σε υποχώρηση και δύο εκδοχές της δεξιάς που έφτασαν στον δεύτερο γύρο. Οι δημοσκοπήσεις έπεσαν μέσα και έπεσαν έξω εξίσου. Δεν είχαν προβλέψει ότι ο Ροντρίγκο Πας, πρώην δήμαρχος της Ταρίχα και γιος του πρώην προέδρου Χάιμε Πας Σαμόρα, θα έφτανε στον δεύτερο γύρο. Πολύ λιγότερο ότι θα κέρδιζε τον πρώτο γύρο με κάποια διαφορά από τον Χόρχε Τούτο Κίρογα, που βρίσκεται στην ακροδεξιά.
Προέβλεψαν όμως ότι δύο υποψήφιοι που αντιτίθενται στο Κίνημα του Έβο Μοράλες, το οποίο πολεμούσαν ως τον εχθρό που πρέπει να νικήσουν, θα έφταναν στον αποφασιστικό γύρο. Ένας από τους δύο θα είναι ο νέος πρόεδρος στις 19 Οκτωβρίου και θα κυβερνήσει τη χώρα για τα επόμενα πέντε χρόνια. Μια χώρα αντιθέσεων, με δύο αντίθετες περιοχές, την συντηρητική και μεγαλοκτηματική ανατολική περιοχή του Σουκρέ και την δυτική περιοχή των Άνδεων και το διοικητικό κέντρο του διαμερίσματος όπου βρίσκεται η πρωτεύουσα. Ακριβώς εδώ, ο νικητής έβγαλε μια αξιοσημείωτη διαφορά. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο Πας σάρωσε στη Λα Πας. Κέρδισε το 46,9% των ψήφων σύμφωνα με τα ανεπίσημα αποτελέσματα, έναντι του 16% και κάτι του Κίρογα και του Σαμουέλ Ντορία Μεδίνα, που ήταν η άλλη έκπληξη, καθώς τον έδιναν νικητή και τελικά έμεινε τρίτος, πολύ πίσω.
Ο Πας, ο οποίος προκάλεσε έκπληξη με τη νίκη του, σηματοδοτεί αυτή την αλλαγή εποχής, καθώς εμφανίστηκε ως υποψήφιος χωρίς μεγάλη προβολή. Είναι πρώην διοικητής της πόλης όπου, περιέργως, έχασε την Κυριακή, εμπλεκόμενος σε κατηγορίες για διαφθορά. Οι αναλυτές στη Βολιβία συμφωνούν ότι η εκλογική του δύναμη αυξήθηκε τόσο πολύ χάρη στο ρόλο που έπαιξε ο συνεργάτης του, ο πρώην αστυνομικός Έντμαν Λάρα, ο οποίος μέχρι πρόσφατα ήταν μια προσωπικότητα των κοινωνικών δικτύων, όπου καυχιόταν για τις καταγγελίες του για διαφθορά εναντίον των συντρόφων του.
Ο άνδρας που βγαίνει ενισχυμένος από αυτόν τον πρώτο γύρο και με τις καλύτερες πιθανότητες να φτάσει στο Casa Grande del Pueblo – όπως είναι γνωστή η έδρα της κυβέρνησης – είναι Ισπανός. Γεννήθηκε στη Σαντιάγο ντε Κομποστέλα κατά τη διάρκεια της εξορίας του πατέρα του, ο οποίος ήταν πρόεδρος της Βολιβίας από το 1989 έως το 1993, ιδρυτής του MIR (Κίνημα της Επαναστατικής Αριστεράς) και με τα χρόνια έγινε σοσιαλδημοκράτης. Ο γιος του είναι 57 ετών, έχει ζήσει σε διάφορες χώρες και έχει πτυχίο στην Οικονομία και τις Διεθνείς Σχέσεις.
Ο Λάρα, ο αστυνομικός που έκανε την εκστρατεία του στο Tik Tok, απολύθηκε από το σώμα το 2024 χωρίς δικαίωμα επανένταξης, με απόφαση που επικαλέστηκε «σοβαρές παραβάσεις κατά του θεσμού». Υπηρέτησε στο σώμα για δεκαπέντε χρόνια και έγινε διάσημος στη Βολιβία για την καταγγελία ανωτέρων του σε υποθέσεις διαφθοράς. Εμφανίστηκε στα μέσα ενημέρωσης λίγες ώρες μετά τη νίκη του φορώντας τη φανέλα της εθνικής ομάδας της Βολιβίας και είπε «είμαστε στον μεγάλο τελικό», εν μέσω επικλήσεων προς τον Θεό.
Το δίδυμο διαγωνίστηκε με το χριστιανοδημοκρατικό κόμμα και άφησε στη δεύτερη θέση τον Κίρογα, πρώην πρόεδρο της Βολιβίας και πρώην αντιπρόεδρο του δικτάτορα Ούγκο Μπάνζερ, de facto πρόεδρο για δύο θητείες, εν μέσω της Επιχείρησης Κόνδορας. Όταν επανήλθε η δημοκρατία, επέστρεψε ως αρχηγός κράτους, μεταξύ 1997 και 2001, αλλά με εκλογές. Ο Τούτο κληρονόμησε τη θέση του.
Μια πρώτη εξήγηση, με την καταμέτρηση των ψήφων σε πλήρη εξέλιξη αλλά με μια αναστρέψιμη τάση, είναι ότι ο Πας κέρδισε ένα σημαντικό μέρος του εκλογικού σώματος που ιστορικά ψήφιζε το MAS. Σε μια συνέντευξη είχε πει ότι «το νέο σχέδιο του MAS ονομάζεται Ανδρόνικο Ροδρίγκες», σαν να είχε προσπαθήσει να κερδίσει ψήφους σε αυτό το αποδυναμωμένο τμήμα του λαϊκού χώρου που εκπροσωπούσε ο νεαρός γερουσιαστής και μέχρι πρόσφατα πολύ στενός συνεργάτης του Έβο. Ο Πας κέρδισε στο Ελ Άλτο, μια πολυπληθή και εργατική πόλη, πολύ κοντά στην πρωτεύουσα.
Μια άλλη ερμηνεία που μπορεί να δοθεί, αν και η επίσημη ψηφοφορία θα οριστικοποιηθεί τις επόμενες ημέρες, είναι ότι υπήρξε τιμωρία και όχι μόνο για την αριστερά. Αλλά και για την παλιά, απαξιωμένη πολιτική της δεξιάς που εκπροσώπησε ο Ντόρια Μεδίνα, ένας πολυεκατομμυριούχος επιχειρηματίας που φλέρταρε με τη δικτατορία που ανέλαβε την εξουσία το 2019 και που προγραμμάτισε ακόμη και μια τελικά απορριφθείσα συμμαχία με την πρώην de facto πρόεδρο Ζανίν Ανιές, η οποία σήμερα βρίσκεται στη φυλακή. Ο Κίρογα επίσης επλήγη από τις επιπτώσεις, καθώς δεν κατέλαβε την πρώτη θέση και τώρα βλέπει τις πιθανότητές του να αναλάβει την προεδρία να μειώνονται. Θα πρέπει να ψαρέψει ψήφους από την Alianza Unidad του Ντόρια Μεδίνα, που συγκέντρωσε περίπου το 20% των ψήφων στο τέλος του πρώτου γύρου. Ωστόσο, ο τελευταίος υποψήφιος έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα υποστηρίξει τον Πας, σύμφωνα με πληροφορίες του πρακτορείου EFE.
Το τρίτο ζήτημα που τίθεται στην μετεκλογική ανάλυση είναι τι συνέβη με τις άκυρες ψήφους που ζήτησε ο πρώην πρόεδρος Μοράλες, οι οποίες, προσεγγίζοντας το 20% και αυτό το ποσοστό, προστιθέμενο σε εκείνο του Ανδρόνικο Ροντρίγκες, θα μπορούσε να διεκδικήσει με πιθανότητες τη δεύτερη θέση στον δεύτερο γύρο από τον Κίρογα και θα μπορούσε ακόμη και να τον ξεπεράσει. Αυτό αποδεικνύει ότι η στρατηγική του Έβο δεν ήταν η κατάλληλη για τη συγκεκριμένη στιγμή του αποδυναμωμένου κινήματός του. Όλα τα στοιχεία που κυκλοφορούσαν μέχρι δύο ώρες μετά το κλείσιμο της κάλπης ήταν ανεπίσημα, επειδή έπεσε η σελίδα του Ανώτατου Εκλογοδικείου. Ο πρόεδρός του δήλωσε ότι τα νούμερα από τα exit polls που μετέδιδαν τα μέσα ενημέρωσης δεν ήταν δεσμευτικά, παρ’ όλα αυτά όμως τους έδωσε αξιοπιστία.
Έτσι, το ίδιο το Ανώτατο Εκλογοδικείο επικύρωσε ότι ο Πας προηγούνταν με 32,1%, ο Κιρόγα τον ακολουθούσε στον δεύτερο γύρο με 26,9% , ο Ντόρια Μεδίνα έπαιρνε 20%, τα άκυρα και λευκά ψήφοι έφταναν επίσης το 20%, ο Ρονρίγκες 8,1%, ο πρώην στρατιωτικός Μάνφρεντ Ρέγιες 6,6%, ο Εντουάρδο ντελ Καστίγιο, του επίσημου MAS που εκπροσωπούσε τον πρόεδρο Λουίς Άρσε, 3,1%, ο Τζόνι Φερνάντες, δεξιός λαϊκιστής, 1,6% και ο Πάβελ Αλκαρόν 1,4%.
Τα πιο λεπτομερή στοιχεία που παρέδωσε το Σύστημα Προκαταρκτικών Εκλογικών Αποτελεσμάτων (Sirepre) έδειχναν επίσης, γύρω στα μεσάνυχτα, ότι είχε καταγραφεί ένα σύνολο 78,28% έγκυρων ψήφων (4.926.414), ενώ το άκυρο ψηφοδέλτιο που προωθούσε ο Μοράλες έφτανε το 19,29% (1.208.619). Από τους εκλογικούς καταλόγους των 7.567.207 πολιτών με δικαίωμα ψήφου, στις κάλπες προσήλθαν 6.292.964, σε μια χώρα 12,41 εκατομμυρίων κατοίκων.
Η Λα Πας αποτέλεσε το μέτρο της νίκης ενός απροσδόκητου υποψηφίου. Με τη μεγάλη διαφορά που εξασφάλισε ο πρώην δήμαρχος της Ταρίχα, γεννημένος στην Ισπανία, με τους 1.587.823 ψήφους του, θα προσέλθει ενισχυμένος στη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση, αν και η διαφορά περίπου πέντε μονάδων, σε οποιαδήποτε άλλη εκλογική συγκυρία, δεν θα ήταν καθοριστική. Είναι σαφές ότι η Βολιβία επέλεξε την κατεύθυνση προς τα δεξιά και το τέλος του κύκλου του MAS. Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει το τέλος της κινηματικής του βάσης, η οποία σήμερα είναι πληγωμένη από το αποτέλεσμα, αλλά παραμένει σε εγρήγορση απέναντι σε ό,τι μπορεί να συμβεί με το πολυεθνικό κράτος που χτίστηκε με τόσο κόπο.
🔔 Εγγραφείτε στο κανάλι μας στοTelegram 👉
