«Η παρουσίαση της υπόθεσης ενώπιον της Διεθνούς Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (CIDH) επιδιώκει όχι μόνο να επανεξετάσει την καταδίκη του Γιαιτούλ , αλλά και να καταστήσει τη σύγκρουση μεταξύ του λαού των Μαπούτσε και του χιλιανού κράτους πιο ορατή σε διεθνές επίπεδο».
Ο επικεφαλής της Συντονιστικής (Επιτροπής) Arauco Malleco (CAM), Έκτορ Γιαϊτούλ , καταδικασμένος σε 23 χρόνια φυλάκισης βάσει του αντιτρομοκρατικού νόμου και του νόμου περί εσωτερικής ασφάλειας του κράτους, θα προσφύγει στην Διαμερικανική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΔΕΑΔΑ). Αυτό επιβεβαίωσε η Ζοζέφα Αϊναρντί μία από τις δικηγόρους υπεράσπισης του Γιαϊτούλ , η οποία ανακοίνωσε ότι υπεβλήθη καταγγελία κατά του κράτους της Χιλής για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τη δικαστική διαδικασία που κατέληξε στην καταδίκη του ηγέτη των Μαπούτσε.
Σε δηλώσεις του στο μέσο μας, H Αϊναρντί ότι η καταγγελία θα επικεντρωθεί στη χρήση νόμων με «προφανές πολιτικό περιεχόμενο», όπως ο νόμος για την εσωτερική ασφάλεια του κράτους, ο οποίος δεν είχε εφαρμοστεί στη δημοκρατία μέχρι την υπόθεση αυτή. Ο Γιαϊτούλ καταδικάστηκε, μεταξύ άλλων, για «απολογία για βία», ένα έγκλημα που έχει αμφισβητηθεί από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων για την ασάφεια και τη δυνητική χρήση του για την ποινικοποίηση της κοινωνικής διαμαρτυρίας.
«Οριστικοποιούμε τις λεπτομέρειες αυτής της παρουσίασης. Έχουμε καταρτίσει έναν κατάλογο των παραβιασμένων δικαιωμάτων που περιλαμβάνονται στη Διαμερικανική Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και στο Σύμφωνο του Σαν Χοσέ της Κόστα Ρίκα», δήλωσε η Αϊναρντί. Η δικηγόρος εξέφρασε την πεποίθησή της ότι η υπόθεση θα ακολουθήσει το προηγούμενο της υπόθεσης Norín Catrimán κ.ά. κατά του κράτους της Χιλής, στην οποία CIDH καταδίκασε το κράτος της Χιλής για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά των ηγετών των Μαπούτσε.
Ο Έκτορ Γιαϊτούλ, ιστορικός ηγέτης της CAM, είναι κεντρική φυσιογνωμία στον αγώνα για την ανάκτηση της γης και τα δικαιώματα του λαού των Μαπούτσε. Η καταδίκη του σε φυλάκιση 23 ετών έχει θεωρηθεί από οργανώσεις αυτοχθόνων και ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως παράδειγμα της ποινικοποίησης και της καταστολής που αντιμετωπίζουν οι ηγέτες των Μαπούτσε στη σύγκρουσή τους με το χιλιανό κράτος.
Σε συνέντευξή του που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα El Clarín, ο Γιαϊτούλ ανακοίνωσε την παρουσίαση της υπόθεσης ενώπιον της CIDH και άλλων διεθνών οργάνων. «Με την υπεράσπισή μου, θα απευθυνθούμε στο Διαμερικανικό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και θα απευθυνθούμε επίσης σε οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συνδέονται με τα Ηνωμένα Έθνη. Αυτό στο πλαίσιο της καταγγελίας της ποινικοποίησης της υπόθεσης των Μαπούτσε και της δίωξης στην οποία υποβαλλόμαστε εμείς οι ηγέτες των Μαπούτσε», δήλωσε.
Ο ηγέτης Μαπούτσε επέκρινε δριμύτατα το δικαστικό σύστημα της Χιλής, το οποίο κατηγόρησε ότι ενεργεί στο πλαίσιο «βαθιάς αποικιοκρατίας και ρατσισμού». «Τα δικαστήρια της Χιλής λειτούργησαν με τρόπο που αποτελεί σύμπτωμα της βαθύτερης αποικιοκρατίας και του ρατσισμού που εξακολουθεί να συντηρεί το θεσμικό σύστημα , το οποία ορίζουμε ως καταπιεστικό απέναντι στους ιθαγενενικούς λαούς», δήλωσε ο Γιαϊτούλ.
Ο αγώνας των Μαπούτσε στη διεθνή σκηνή
Η παρουσίαση της υπόθεσης ενώπιον της CIDH επιδιώκει όχι μόνο να επανεξετάσει την καταδίκη του Γιαϊτούλ , αλλά και να καταστήσει ορατή τη σύγκρουση μεταξύ του λαού των Μαπούτσε και του χιλιανού κράτους σε διεθνές επίπεδο. «Αυτές οι ενέργειες θα μας επιτρέψουν να δώσουμε ορατότητα στον αγώνα μας, τον οποίο θεωρούμε απολύτως νόμιμο και δίκαιο, απευθύνοντας έτσι έκκληση στη διεθνή αλληλεγγύη με την υπόθεση των Μαπούτσε», δήλωσε ο Γιαϊτούλ στη συνέντευξη που δημοσιεύτηκε στις 16 Ιανουαρίου.
Η σύγκρουση των Μαπούτσε, η οποία χρονολογείται από την κατάληψη των προγονικών τους εδαφών κατά τη διάρκεια της δημιουργίας του χιλιανού κράτους, έχει ιστορικά προσεγγιστεί από τις χιλιανές κυβερνήσεις από κατασταλτική σκοπιά, σύμφωνα με τις οργανώσεις των αυτοχθόνων. Η ποινικοποίηση ηγετών όπως ο και η χρήση των αντιτρομοκρατικών νόμων κατά των μελών των κοινοτήτων Μαπούτσε έχουν επικριθεί ευρέως από διεθνείς οργανισμούς.
Ένα ελπιδοφόρο προηγούμενο: η υπόθεση Noρίν Κατριμάν
Η υπεράσπιση του Γιαϊτούλ ελπίζει ότι η υπόθεσή του θα ακολουθήσει την πορεία της υπόθεσης , στην οποία η CIDH έκρινε ότι το χιλιανό κράτος παραβίασε τα ανθρώπινα δικαιώματα των ηγετών των Μαπούτσε εφαρμόζοντας τον αντιτρομοκρατικό νόμο κατά τρόπο διακριτικό και δυσανάλογο. Η απόφαση υποχρέωσε το χιλιανό κράτος να μεταρρυθμίσει την αντιτρομοκρατική νομοθεσία του και να καταβάλει αποζημιώσεις στα θύματα.
Η Ζοζέφα Αϊναρντί i τόνισε ότι, όπως και στην υπόθεση Νορίν Κατριμάν , η καταγγελία επιδιώκει «να δείξει πώς το χιλιανό κράτος συνεχίζει τις ρατσιστικές και αποικιοκρατικές πρακτικές, βλέποντας τη σύγκρουση που υπάρχει μεταξύ του έθνους Mapuche και του χιλιανού κράτους, την οποία σκοπεύει να επιλύσει αποκλειστικά μέσω της καταστολής και της ποινικοποίησης».
Έκκληση για διεθνή αλληλεγγύη
Η παρουσίαση της υπόθεσης ενώπιον του CIDH σηματοδοτεί ένα νέο κεφάλαιο στον αγώνα του λαού των Μαπούτσε για τα δικαιώματα και τα εδάφη του. Για τον Γιαϊτούλ και την υπεράσπισή του, η διαδικασία αυτή δεν είναι μόνο μια ευκαιρία να επανεξεταστεί η καταδίκη του, αλλά και να εκτεθούν οι ιστορικές αδικίες που αντιμετωπίζει ο λαός των Μαπούτσε και να δημιουργηθεί ένας διεθνής διάλογος για την ανάγκη πολιτικής λύσης της σύγκρουσης.
«Ο αγώνας μας είναι νόμιμος και δίκαιος», επέμεινε ο Γιαϊτούλ, ο οποίος είναι πεπεισμένος ότι η διεθνής αλληλεγγύη θα αποτελέσει το κλειδί για την πρόοδο προς μια πραγματική αναγνώριση των δικαιωμάτων του λαού των Μαπούτσε και μια λύση που θα θέσει τέλος σε δεκαετίες καταπίεσης και αποκλεισμού.
