Τον Δεκέμβριο του 2004, ο Ούγκο Τσάβες και ο Φιντέλ Κάστρο έθεσαν τα θεμέλια της ALBA-TCP ως άμεση απάντηση στο σχέδιο της Ουάσινγκτον για τη Ζώνη Ελεύθερου Εμπορίου της Αμερικής (FTAA).
Δύο δεκαετίες μετά την ίδρυσή της, η Μπολιβαριανή Συμμαχία για τους Λαούς της Δικής μας Αμερικής (ALBA) διατηρεί τη θέση της ως φάρος περιφερειακής ολοκλήρωσης και αντίστασης στον νεοφιλελευθερισμό.
Αυτό που ξεκίνησε ως πράξη αντίστασης στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές έχει γίνει μια κομβική πλατφόρμα για την οικονομική, κοινωνική και πολιτική συνεργασία μεταξύ των χωρών της ηπείρου.
Η γέννηση της ALBA-TCP αποτέλεσε ορόσημο στην ιστορία της Λατινικής Αμερικής και ήταν ο πρώτος πολυμερής οργανισμός που σχεδιάστηκε με βάση την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και όχι με βάση τα απλά εμπορικά συμφέροντα.
Από αυτές τις βάσεις, ο πολυμερής αυτός οργανισμός προωθεί μια μεταφιλελεύθερη και αντιιμπεριαλιστική προσέγγιση που επιδιώκει την ενίσχυση της εθνικής κυριαρχίας των μελών του.
Στη συμμαχία μεταξύ Βενεζουέλας και Κούβας προστέθηκαν η Βολιβία το 2006 και η Νικαράγουα το 2007 και στη συνέχεια επεκτάθηκε με την ενσωμάτωση πέντε χωρών της Καραϊβικής: Ντομίνικα (2008), Αντίγκουα και Μπαρμπούντα (2009), Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες (2009), Σάν Κριστόμπαλ και Νιέβες (2014), Γρενάδα (2014) και Σάντα Λουσία (2021).
Με πρωτοβουλίες όπως η Misión Milagro (Αποστολή Θαύμα), η οποία αποκατέστησε την όραση σε περισσότερους από 5 εκατομμύρια ανθρώπους, και εκστρατείες αναλφαβητισμού που ωφέλησαν εκατομμύρια ανθρώπους, η ALBA-TCP έδειξε ότι ένα άλλο μοντέλο ανάπτυξης και διασύνδεσης μεταξύ των χωρών είναι εφικτό.
Το παρόν και το μέλλον
Η πρόσφατη 23η Σύνοδος Κορυφής ALBA-TCP στο Καράκας επιβεβαίωσε την εγκυρότητα αυτής της συμμαχίας. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, οι περιφερειακοί ηγέτες ενέκριναν τη «Στρατηγική Ατζέντα 2030», ένα σχέδιο που θέτει ορίζοντες στον οικονομικό, κοινωνικό, πολιτιστικό και επικοινωνιακό τομέα, με στόχο μια πιο σταθερή και βιώσιμη ολοκλήρωση.
Επιπλέον, επαναβεβαιώθηκε η δέσμευση για την παλαιστινιακή υπόθεση, αντανακλώντας την αλληλέγγυα προσέγγιση της οργάνωσης στις διεθνείς υποθέσεις.
Ωστόσο, η ALBA-TCP αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις σε ένα παγκόσμιο πλαίσιο που χαρακτηρίζεται από οικονομικές κρίσεις, μονομερείς κυρώσεις και τον αντίκτυπο των επίμονων νεοφιλελεύθερων πολιτικών.
Σύμφωνα με τον οικονομολόγο Χούλιο Γκαμπίνα, η συμμαχία πρέπει να αναζητήσει δημιουργικές λύσεις για την αντιμετώπιση της εξωτερικής εξάρτησης και την προώθηση μιας παραγωγικής και εμπορικής άρθρωσης που θα ωφελήσει τις χώρες μέλη.
#EnFotos 📷| En el contexto del 20 aniversario de la fundación de la Alianza Bolivariana para los Pueblos de Nuestra América (ALBA-TCP), que se conmemora el sábado 14 de diciembre, este miércoles se llevó a cabo en Caracas, #Venezuela, la jornada Modelo ALBA, espacio de debate… pic.twitter.com/d4OUM6dAQk
Πέρα από τις διπλωματικές συμφωνίες, η ALBA-TCP έχει εδραιωθεί ως πηγή έμπνευσης για τα κοινωνικά κινήματα στη Λατινική Αμερική.
Αντιπροσωπεύει ένα όραμα ολοκλήρωσης βασισμένο στη συνεργασία και την αλληλεγγύη, σε αντίθεση με το μοντέλο ανταγωνισμού που προωθούν οργανισμοί όπως η Mercosur ή η T-MEC.
Όπως επεσήμανε ο πρόεδρος της Κούβας Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ, η ALBA-TCP είναι «η συμμαχία που μας επιτρέπει να αντιμετωπίσουμε από κοινού τις προκλήσεις και τις απειλές».
Από την ίδρυσή της, έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό εργαλείο για την προώθηση της κοινωνικής ανάπτυξης και την αντίσταση στις νεοφιλελεύθερες επιβολές, θέτοντας τα θεμέλια για μια πιο δίκαιη και κυρίαρχη Λατινική Αμερική.
Με περισσότερους από 63 εκατομμύρια ανθρώπους υπό την επιρροή της, η συμμαχία συνεχίζει να αποτελεί προπύργιο για όσους αναζητούν εναλλακτικές λύσεις στο κυρίαρχο σύστημα, αποδεικνύοντας ότι ο δρόμος για ένα πιο δίκαιο μέλλον βρίσκεται στην ένωση των λαών της περιοχής.
