Η κόρη του Τσε Γκεβάρα βρέθηκε τις τελευταίες μέρες στην Αθήνα. Στην 55η επέτειο της δολοφονίας του Τσε Γκεβάρα, η Aleida Guevara-March, καλεσμένη του STUDIO art cinema, έδωσε ιδιαίτερο τόνο με την παρουσία της σε σειρά εκδηλώσεων. Από την πρώτη στιγμή που τη συναντήσαμε, στη συνέντευξη τύπου που παραχώρησε στα γραφεία της ΕΣΗΕΑ αμέσως μετά την άφιξή της, καταλάβαμε την ιδιαίτερη βαρύτητα που θα έδινε η παρουσία της και μάλιστα στις κρίσιμες στιγμές που ζούμε. Στις εκδηλώσεις που παρευρέθηκε τις επόμενες μέρες, δικαιώθηκε απόλυτα η εκτίμηση αυτή.
Επιμέλεια-παρουσίαση: Μαρία Καλύβα
Προφορική διερμηνεία: Λουκία Κωνσταντίνου
Εμείς τη συναντήσαμε ξανά στην εκδήλωση που έγινε το βράδυ της Τρίτης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Όσοι βρεθήκαμε εκεί, καταλάβαμε από την πρώτη στιγμή ότι ζούσαμε κάτι ξεχωριστό. Το κατάμεστο τεράστιο αμφιθέατρο, γεμάτο νέους, που έριχναν τόσο το μέσο όρο ηλικίας που έκαναν κι εμάς να αισθανθούμε νέοι άλλη μια φορά, οι όρθιοι που έμειναν μέχρι το τέλος, η διάδραση της ομιλήτριας με το κοινό από την πρώτη στιγμή, μέχρι και στη συζήτηση που ακολούθησε και το αίσθημα που είχες στο τέλος, ότι μακάρι να συνέχιζε κι άλλο, ήταν τα πρώτα δείγματα της επιτυχίας της εκδήλωσης. Όμως το μήνυμα που μετέφερε η Aleida Guevara-March στην ομιλία της και στη συζήτηση που ακολούθησε, μετέτρεψαν την εκδήλωση σε πραγματικά μοναδική εμπειρία. Είναι γι’ αυτό που θελήσαμε να μοιραστούμε αυτή την εμπειρία μας, δίνοντας απομαγνητοφωνημένη την ομιλία της. Το λόγο έχει η Aleida Guevara-March:
Καλησπέρα σε όλους και σε όλες,
Όπως βλέπετε μιλάω ισπανικά, οπότε χρειάζεται να ζητήσω βοήθεια για να μπορέσω να επικοινωνήσω μαζί σας,
Συνήθως όταν μιλάω για τον Τσε προσπαθώ να διαβάσω και να σας δώσω αυτά που έγραψε ο ίδιος, γιατί μου αρέσει να είναι πραγματικά τα δικά του λόγια αυτά που θα φτάσουν σε σας, αλλά δυστυχώς σήμερα δεν έχουμε συντροφιά μας την τεχνολογία οπότε λογικά θα συζητήσουμε λιγάκι.
Πόσοι από εσάς, για παράδειγμα, γνωρίζετε πού γεννήθηκε ο Τσε; Γνωρίζετε κάποιοι από εσάς ποιο άθλημα του άρεσε να εξασκεί; Επομένως υπάρχουν πράγματα που μπορούμε να ξεκαθαρίσουμε εδώ.
Τον επόμενο χρόνο, στις 14 Ιουνίου θα συμπλήρωνε τα 95 του χρόνια. Πράγματι γεννήθηκε στην Αργεντινή, στην πόλη Ροσάριο, αλλά γεννήθηκε εκεί τυχαία. Διότι η γιαγιά μου ήταν μια γυναίκα, όχι από τις συνηθισμένες. Μιλάμε για το 1928, οι έγκυες γυναίκες δεν έβγαιναν από το σπίτι και πολύ λιγότερο όταν ήταν σε κοντινή ημερομηνία για να γεννήσουν.
Οι παππούδες μου εκείνη την εποχή ζούσαν στα βόρεια της Αργεντινής, αλλά η γιαγιά μου αποφάσισε να συνοδεύσει τον παππού μου σε ένα ταξίδι με καράβι και όταν έφτασε στην πόλη Ροσάριο, άρχισαν οι πόνοι της γέννας.
Εκεί είχαν έναν ξάδελφο που έμεναν στην πόλη και γι’ αυτό εμφανίζεται αυτή η διεύθυνση στο πιστοποιητικό γέννησής του. Έπρεπε να παραμείνει εκεί 45 μέρες το λιγότερο, αλλά στις 15 μέρες επέστρεψε στα βόρεια της Αργεντινής με το γιο και τον άντρα της.
Δυστυχώς στον Ερνέστο παρουσιάζεται το άσθμα σχεδόν απ’ όταν γεννήθηκε. Γνωρίζετε ότι εκείνη την εποχή τα φάρμακα για τη συγκεκριμένη παθολογία ήταν πάρα πολύ λίγα, οπότε οι γονείς αρχίζουν να μετακομίζουν συχνά, ψάχνοντας ένα μέρος που το παιδί θα μπορεί να ανασαίνει καλύτερα και έτσι φτάνουν στην επαρχία της Κόρδοβα, στην πόλη Αλταγκράσια.
Εκεί περνάει σχεδόν όλη την παιδική του ηλικία και μέρος της εφηβείας του, όμως ένα παιδί με αυτή την ασθένεια και για εκείνη την εποχή, δεν μπορούσε να παρακολουθεί τα μαθήματα. Οπότε αρχίζει να αναπτύσσει ο ίδιος μια δεξιότητα ανάγνωσης πολύ ανεβασμένη.
Λέει ο παππούς μου, και το βάζω εντός εισαγωγικών γιατί γνωρίζετε όλοι ότι οι παππούδες πάντα υπερβάλλουν, ότι στα 11 του χρόνια ο πατέρας μου είχε σχεδόν διαβάσει μια βιβλιοθήκη αποτελούμενη από 1.000 βιβλία.
Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι στα 17 του χρόνια αρχίζει να φτιάχνει ένα φιλοσοφικό λεξικό, διότι ήδη είχε διαβάσει τους μεγάλους κλασικούς της διεθνούς λογοτεχνίας. Ανάμεσα σε αυτούς πάρα πολλούς φιλόσοφους της αρχαίας Ελλάδας.
Σε εκείνη την ηλικία είχε ήδη πια διαβάσει το ΚΕΦΑΛΑΙΟ του Κάρολου Μαρξ, αλλά ο ίδιος αναγνώρισε ότι δεν κατάλαβε τίποτα, αλλά αυτό είναι ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά που θα τον συντροφεύει σε όλη τη ζωή του.
Πρώτα η ειλικρίνεια και δεύτερον η επιμονή. Διότι τα τελευταία βιβλία του ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ που διάβασε στην Κούβα τα έχουμε εμείς στην Κούβα και στο περιθώριο, στο πλάι του βιβλίου, έχει σημειώσεις που λέει: αυτό πώς θα μπορούσαμε να το κάνουμε στην Κούβα; Όχι μόνο λοιπόν το διάβασε, όχι μόνο κατάφερε να το καταλάβει, αλλά προσπάθησε να το φέρει και σε μια διαφορετική πραγματικότητα.
Αυτός ο νεαρός ο οποίος μεγάλωσε στην Αργεντινή και επίσης έχει αρχίσει την ιατρική του πια καριέρα, έχει επίσης ένα περιπετειώδες πνεύμα. Φανταστείτε ότι μαζί με τον φίλο του Αλμπέρτο Γρανάδα, ξεκινάει ένα ταξίδι στο οποίο διασχίζει τις Άνδεις.
Είμαι σίγουρη ότι ξέρετε κάτι από γεωγραφία, οι Άνδεις είναι τεράστια βουνά τα οποία υπάρχουν ουσιαστικά σε όλη τη Ν. Αμερική. Πρακτικά χωρίζουν την Αργεντινή από τη Χιλή και σχεδόν πάντα οι κορυφές αυτών των βουνών είναι καλυμμένες από χιόνια.
Επομένως φανταστείτε δύο νέους οι οποίοι είχαν καβαλήσει μια μοτοσυκλέτα να διασχίζουν αυτά τα βουνά. Πάρα πολλές φορές από τη μια μεριά βρίσκονταν η μοτοσικλέτα και από την άλλη εκείνοι. Και όπως ήδη σας είπα σε εκείνη την ηλικία ο πατέρας μου αρχίζει να αναπτύσσει μια εξαιρετική ειλικρίνεια.
Κρατάει κάποιες σημειώσεις για το ταξίδι που κάνουν στη Λ. Αμερική. Γράφει ότι κάποια στιγμή εκείνος και ο Αλμπέρτο φτάνουν στην κατοικία ενός απογόνου Γερμανών και βεβαίως ο άνθρωπος αυτός, καθότι αλληλέγγυος, τους επιτρέπει να κοιμηθούν στο σπίτι.
Όμως το βράδυ ο πατέρας μου άρχισε να υποφέρει από έναν πολύ δυνατό πόνο στην κοιλιά, αλλά δεν υπήρχε νερό στο μπάνιο και τι νομίζετε ότι έκανε ο άνθρωπος; Άνοιξε το παράθυρο και εκεί έκανε την ανάγκη του. Όμως έχει την αδιαντροπιά να γράψει στις σημειώσεις του αυτό που έκανε. Και λέω, βεβαίως μπορεί να είναι ειλικρινής, αλλά όχι και τόσο.
Επομένως επειδή δεν ήθελε να αφήσει κακή εντύπωση στον άνθρωπο που τους φιλοξενούσε, κάνει την ανάγκη του έξω από το παράθυρο, οπότε την άλλη μέρα σκύβει έξω από το παράθυρο για να δει πού άφησε αυτό το αναμνηστικό.
Ήταν ακριβώς πάνω στο τραπέζι που οι Γερμανοί ξέραιναν τα σύκα. Έπρεπε να φύγει τρέχοντας από εκεί, ο Αλμπέρτο ήθελε να τον σκοτώσει τον πατέρα μου και ο πατέρας μου το διηγείται όλο αυτό ακριβώς όπως σας το διηγούμαι κι εγώ τώρα.
Αυτό το ταξίδι στη Λ. Αμερική τον κάνει να ανακαλύψει έναν διαφορετικό κόσμο. Έρχεται από μια οικογένεια της μεσαίας τάξης, με λίγα χρήματα αλλά μεσαία τάξη. Οπότε όταν άρχισε να έρχεται σε επαφή με τους αυτόχθονες, με τους αγρότες, τότε αρχίζει να καταλαβαίνει ότι ο κόσμος αυτός έχει πάρα πολλές σοβαρές δυσκολίες.
Όταν μπορέσετε προσπαθήστε να δείτε την ταινία ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΜΟΤΟΣΙΚΛΕΤΑΣ, είναι βασισμένη σε αυτές τις σημειώσεις ταξιδιού. Φυσικά ευτυχώς δεν βγαίνουν όλα στην ταινία, αλλά πραγματικά εκφράζεται, το πώς αρχίζει να ωριμάζει αυτός ο νέος όταν έρχεται πια αντιμέτωπος με αυτή τη σκληρή πραγματικότητα.
Το καλύτερο μήνυμα που μας αφήνει, είναι ότι ως νεαρός αρχίζει να ανακαλύπτει κάτι και βεβαίως δεν είναι σύμφωνος με αυτή την πραγματικότητα. Όμως μετά αφιερώνει όλη του τη ζωή για να μπορέσει να αλλάξει αυτή την πραγματικότητα.
Και βεβαίως εκεί υπάρχει αυτή η διαφορά μεταξύ του νεαρού Ερνέστο και άλλων παρόμοιων νεαρών στον κόσμο. Όταν είναι νέοι οι άνθρωποι δεν αισθάνονται πολύ κοινωνική πίεση. Όμως όταν αρχίζουν πια να εξελίσσονται στην κοινωνία, έχουν ένα σπίτι, αρχίζουν να αποκτούν αυτοκίνητο, έχουν οικογένεια όπου πρέπει να αρχίσουν να εργάζονται. Και βεβαίως αρχίζει λίγο-λίγο να μειώνεται η επιθυμία να αλλάξεις την πραγματικότητα.
Επομένως όταν μιλούσε με τους νέους στην Κούβα πάντα τους συνιστούσε να συνεχίζουν να είναι νέοι. Να μην μετατρέπονται σε γέρους θεωρητικολόγους. Να διατηρούν την ενέργεια της νιότης τους, να είναι δημιουργικοί πραγματικά, διότι κατά τη νεότητα οι νευρώνες είναι πάντα πιο ζωντανοί επομένως μπορούν να αναζητηθούν οι λύσεις σε παλιά προβλήματα της κοινωνίας. Αλλά για να το κάνεις αυτό χρειάζεται προετοιμασία. Πραγματικά χρειάζεται να μελετήσεις πολύ και αν είναι δυνατόν να διαβάσεις όσα περισσότερα μπορείς.
Εκείνος έλεγε στους γιατρούς ότι ο γιατρός που ξέρει μόνο ιατρική ούτε καν ιατρική ξέρει. Και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό για όλους τους φοιτητές των Παν/μίων. Πρέπει να διευρυνθεί η καθολική κουλτούρα, αλλά πρέπει επίσης να έχουμε ανοιχτούς τους νευρώνες μας για να μπορέσουμε να συλλάβουμε οποιοδήποτε δίδαγμα σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου.
Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι επειδή είναι φοιτητές Παν/μίου ή και καθηγητές Παν/μίου θεωρούν ότι είναι ανώτεροι από την υπόλοιπη κοινωνία, αλλά δεν είναι έτσι. Εγώ είμαι γιατρός, αλλεργιολόγος παιδίατρος. Και όταν πήγα να δουλέψω με αυτόχθονες, με ιθαγενείς στη Λ. Αμερική έμαθα να είμαι καλύτερη γιατρός.
Για παράδειγμα στη Βενεζουέλα μια γυναίκα Γουαγιού, είναι οι ιθαγενείς που ζουν σε αγροτικές περιοχές στην ύπαιθρο, μου είπε ότι δεν ήξερε γιατί ο λευκός γιατρός, βεβαίως για εκείνη κάθε γιατρός που δεν ήταν ιθαγενής ήταν λευκός, δεν καταλάβαινε λοιπόν γιατί κάθε ασθενής που φτάνει στο ιατρείο αρχίζει ο γιατρός να τον ρωτάει το όνομα, το επώνυμο, το φύλο, την ηλικία. Τι σχέση έχει αυτό με τον πόνο μου; ρώτησε. Και έχει δίκιο.
Επομένως πρέπει να γίνω καλύτερη επαγγελματίας. Και αν σήμερα έρχεται κάποιος στο δικό μου ιατρείο, το πρώτο που τον ρωτώ είναι τι έχεις, πώς μπορώ να σε βοηθήσω και αν το θυμηθώ μετά όλα τα υπόλοιπα. Όμως με μια απλή χειρονομία εκείνη η γυναίκα μού έμαθε πώς να γίνω καλύτερη επαγγελματίας. Εμείς έχουμε μάθει πάρα πολλά από την παραδοσιακή ιατρική της Λ. Αμερικής. Η ποσότητα των βοτάνων που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να μπορέσουμε να ανακουφίσουμε τον ανθρώπινο πόνο.
Όλο αυτό μας το έμαθε επίσης ο Τσε, να ακούμε τον λαό κι να σεβόμαστε όλο τον κόσμο. Μπορεί να μην καταλαβαίνουμε την μια ή την άλλη θρησκεία, μπορεί να έχουμε πολιτισμικές διαφορές, όμως όλοι είμαστε άνθρωποι. Και όλοι έχουμε μια μεγάλη ανάγκη σεβασμού.
Όταν βρισκόμουν στην Ευρώπη, όταν ήταν τότε το ζήτημα του πολέμου στο Ιράκ, όταν συνέβαιναν όλα αυτά, μια νεαρή δημοσιογράφος στην Ελβετία με ρώτησε; Γιατρέ, τι γνώμη έχετε για τη μαντήλα που φοράει η γυναίκα στην Αραβία.
Απάντησα, εγώ δεν είμαι μια γυναίκα στην Αραβία, αυτό πρέπει να το ρωτήσεις σε μια γυναίκα η οποία είναι από την Αραβία. Δεν καταλαβαίνω γιατί εγώ πρέπει να έχω γνώμη για κάτι το οποίο δεν είναι στον πολιτισμό μου. Πρέπει να μάθουμε να σεβόμαστε ο ό ένας τον άλλον ως ανθρώπινα όντα.
Μπορεί να μην καταλαβαίνουμε πολλά πράγματα. Για παράδειγμα έζησα 2 χρόνια στην Αγκόλα ως γιατρός και σας λέω ειλικρινά και πολύ ξεκάθαρα, ότι μένοντας εκεί 2 χρόνια δεν μου έμεινε καμία ικανότητα να μπορώ να πω ότι υπάρχει στον κόσμο κάτι άλλο, ανώτερο από εμάς.
Σέβομαι όλες τις θρησκείες, αλλά αυτή που είναι εδώ και σας μιλάει δεν πιστεύει ούτε καν στη γαλήνη της ταφής. Διότι έχω δει τη ζωή μέσα από πολύ σκληρές συνθήκες, πολύ δύσκολες. Έχω δει ανθρώπους να έρχονται κρατώντας τα παιδιά τους νεκρά.
Έχω δει να έρχονται παιδιά τα οποία θα μπορούσα να τα σώσω, όμως δεν υπήρχε ηλεκτρικό ρεύμα στη Λουάντα και δεν είχα με τι να διασωληνώσω το παιδί για να μπορέσω να το βάλω σε τεχνητή υποστήριξη. Τι διαφορά μπορεί να υπάρχει σε ένα παιδί μαύρο, σε ένα παιδί άσπρο και σε ένα παιδί κίτρινο. Τι διαφορά μπορεί να υπάρχει σε ένα παιδί των ιθαγενών στη Λ. Αμερική από ένα στην Ευρώπη; Όλα είναι παιδιά και είναι η ελπίδα του κόσμου και πρέπει να τα προστατεύσουμε όπου και αν βρίσκονται και αυτό είναι το μοναδικό που μπορεί να μας κάνει να κινούμαστε.
Γι’ αυτό εμείς αγωνιζόμαστε για πράγματα πολύ σημαντικά. Η υγεία είναι δικαίωμα του λαού. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να κερδοσκοπεί με τον πόνο του ανθρώπου. Η μόρφωση, η εκπαίδευση είναι δικαίωμα του λαού. Επομένως όλοι οι άνθρωποι, αδιακρίτως ηλικίας, αν θέλουν να σπουδάσουν πρέπει να το κάνουν.
Αυτό είναι που ξεκινήσαμε να κάνουμε με τη νίκη της επανάστασης. Όμως για να κάνεις μια εκπαίδευση εντελώς δωρεάν για όλο το λαό, ή μια δημόσια υγεία για όλο το λαό, χρειαζόμαστε κεφάλαιο.
Από πού μία χώρα του λεγόμενου Τρίτου Κόσμου θα βρει αυτό το κεφάλαιο; Ο μόνος τρόπος ήταν να εθνικοποιήσουμε τη δική μας γη και τα δικά μας πλούτη. Όμως τι προκάλεσε αυτή η ενέργεια της επαναστατικής κυβέρνησης; Αμέσως δημιούργησε την αντίδραση της κυβέρνησης των ΗΠΑ ενάντια στη νεαρή επανάσταση.
Για ποιο λόγο; Γιατί τα καλύτερα κομμάτια γης βρίσκονταν στα χέρια εταιρειών της Β. Αμερικής. Γιατί το καλύτερο γάλα που παρήγαμε το έπαιρναν, το έκαναν γλυκά και τυρί και μετά επέστρεφαν και μας το πουλούσαν. Διότι ο λίγος ηλεκτρισμός που διαθέταμε εκείνη την εποχή ανήκε σε εταιρεία των ΗΠΑ.
Διότι το μόνο ορυχείο που οι Ισπανοί δεν ήξεραν να εκμεταλλευτούν, που ήταν το νικέλιο, οι ΗΠΑ το έπαιρναν δωρεάν από την Κούβα. Επομένως όταν αρχίσαμε να εθνικοποιούμε αυτούς τους πόρους άρχισαν να διαμαρτύρονται
Πραγματικά δεν το χρειάζονταν. Έχουν πάρα πολύ μεγαλύτερη γη, έκταση, από εμάς. Είναι η πρώτη αποθήκη πετρελαίου στον κόσμο. Παράγουν γάλα, δεν χρειάζονταν τίποτα από αυτά τα οποία εθνικοποιήσαμε. Όμως όπως νομίζουν ότι είναι οι αφέντες του κόσμου, το ότι μια πολύ μικρή χώρα τους είπε ΟΧΙ και διατήρησε αυτό το ΟΧΙ μέχρι και την ύστατη στιγμή ήταν αρκετό για να αισθάνονται ότι προσβλήθηκαν. Και εκεί ξεκινάει μια πολιτική ενός εγκληματικού αποκλεισμού ενάντια στην Κούβα.
Σκεφτείτε, εμείς πάντα το ονομάζουμε αποκλεισμό. Αυτές όλες τις μέρες άκουσα ότι εσείς μιλάτε για εμπάργκο. Όμως στα καστιλιάνικα ισπανικά υπάρχει για διαφορά πολύ ξεκάθαρη. Εμπάργκο σημαίνει ότι οι ΗΠΑ μας αφαιρούν το δικαίωμα να εμπορευόμαστε με εκείνους. Και βεβαίως εκείνοι ήταν οι πρώτοι οι οποίοι είχαμε εμπόριο μαζί τους, με τις ΗΠΑ ήταν οι πρώτοι που εμπορευόμασταν.
Όμως είναι δικαίωμά τους να πουν αν θέλουν να εμπορεύονται με μια χώρα ή όχι, είναι δικαίωμά τους. Όμως αυτό που δεν έχουν κανένα δικαίωμα να κάνουν, είναι να προσπαθήσουν να εμποδίσουν οποιαδήποτε άλλη χώρα του κόσμου να εμπορεύεται ελεύθερα με την Κούβα, γι’ αυτό εμείς το ονομάζουμε αποκλεισμό και έτσι λειτουργεί.
Θα σας πω ένα πολύ απλό παράδειγμα. Εμείς είχαμε πάρα πολύ καλές σχέσεις με το σοσιαλιστικό ευρωπαϊκό στρατόπεδο και ανταλλάσσαμε βεβαίως ζάχαρη, εσπεριδοειδή, νικέλιο και μέσω αυτών αποκτούσαμε πετρέλαιο, τρόφιμα, φάρμακα.
Όταν εξαφανίστηκε το ευρωπαϊκό σοσιαλιστικό στρατόπεδο, πρακτικά πιάσαμε πάτο. Σκεφτείτε την ευρωπαϊκή κοινότητα, κάποιες ευρωπαϊκές χώρες ήταν μεγάλοι παραγωγοί γάλακτος, άλλοι είχαν μεγάλη παραγωγή ελαιόλαδου και ελιών.
Όμως με την Ευρωπαϊκή Ένωση μπήκαν περιορισμοί σε αυτή την παραγωγή. Επομένως η μία χώρα π.χ. παράγει αυτό το προϊόν, η άλλη χώρα διασφαλίζει την ύπαρξη του άλλου προϊόντος. Αν σκεφτείτε ότι εσάς π.χ. σας βγάζουν από αυτή την Ευρωπαϊκή Ένωση σε λίγο καιρό, τι θα συνέβαινε με την οικονομία;
Σίγουρα αργότερα θα μπορούσατε να ανακτήσετε αυτό το έδαφος, αλλά αρχικά θα ήταν ένα πολύ σκληρό χτύπημα. Το ίδιο συνέβη και με εμάς, πραγματικά οικονομικά πιάσαμε πάτο. Όμως, έπρεπε να βρούμε λύσεις. Και σε κάποιους συντρόφους στην Κούβα, κάποιοι σκέφτηκαν, αυτά τα σοβιετικά φορτηγά που είχαμε και κατανάλωναν πολύ πετρέλαιο μπορούσαμε να τους αλλάξουμε τον κινητήρα και δεν μπορείτε να φανταστείτε πού πήγαμε να ζητήσουμε τους κινητήρες, στη FERARI, γιατί κι εμείς μπορούμε να γίνουμε βάρβαροι.
Επομένως αρχίσαμε τη δοσοληψία με τον ιδιοκτήτη της FERARI, διότι εκείνοι παράγουν κινητήρες που έχουν μικρή κατανάλωση. Επομένως βρισκόμασταν εκεί και πραγματικά διαπραγματευόμασταν στ’ αλήθεια, αλλά το FBI κατάφερε να εντοπίσει τη συναλλαγή.
Και του γράφει μια επιστολή σε άπταιστα ιταλικά στον ιδιοκτήτη της FERARI, εγώ την είχα στα χέρια μου αυτή την επιστολή, διότι έτυχε εκείνη την εποχή να είμαι στην κουβανική πρεσβεία στην Ιταλία, και του έλεγε ακριβώς: αν διατηρήσετε εμπορικές σχέσεις με την Κούβα ούτε εσείς ούτε η οικογένειά σας θα μπορέσετε να πατήσετε ξανά το έδαφος των ΗΠΑ. Τελεία και από κάτω: αν διατηρήσετε εμπορικές σχέσεις με την Κούβα, κανένα από τα προϊόντα σας δεν πρόκειται να πωληθεί στην αγορά των ΗΠΑ.
Εσείς μπορείτε να φανταστείτε έναν Κουβανό να αγοράζει FERARI; Ούτε καν να το ονειρευτεί. Τι συνέβη; Μείναμε χωρίς διαπραγμάτευση και αυτή είναι η δράση του αποκλεισμού σε όλους τους κλάδους της οικονομίας κάθε μέρα της ύπαρξής μας.
Αυτό που πραγματικά πονάει είναι το πρόβλημα με τα φάρμακα. Διότι από τα 9-10 φάρμακα που παράγονται στο κόσμο, τα 8 έχουν πατέντα, είναι παντετοποιημένα από τις ΗΠΑ. Πώς να τα αποκτήσουμε αυτά τα φάρμακα;
Πολλές φορές χρειάζεται να έχουμε 5 και 6 μεσάζοντες για να αποκτήσουμε αυτά τα φάρμακα χωρίς να το εντοπίσει το FBI. Όμως κάθε μεσάζοντας αυξάνει την τιμή του φαρμάκου. Και δεν μιλάμε για να αγοράσουμε ένα φάρμακο για έναν άνθρωπο, μιλάμε για να αγοράσουμε φάρμακα για 11 εκατομμύρια κατοίκους. Επομένως η κατάσταση γίνεται πολύ δύσκολη.
Ευτυχώς υπάρχει η αλληλεγγύη και αυτή η αλληλεγγύη των ευρωπαϊκών λαών, πραγματικά μας έχει βοηθήσει πολύ στον αποκλεισμό. Στην Ελβετία αναδύθηκε η οργάνωση MEDI CUBA Ελβετίας όπου μετά επεκτάθηκε σε πάρα πολλά μέρη, σε άλλες χώρες ευρωπαϊκές. Όπου εκεί η αλληλεγγύη βρίσκει χρήματα, αγοράζει τις πρώτες ύλες και τις στέλνει σε μας στην Κούβα για να μπορέσουμε να παράγουμε φάρμακα.
Σήμερα η Κούβα έχει τη μεγαλύτερη παραγωγή φαρμάκων τα οποία είναι ενάντια στο AIDS, όπως είναι γνωστό, αλλά τη μεγαλύτερη ποσότητα αυτών των φαρμάκων η Κούβα τη δωρίζει στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για τους ασθενείς από την Αφρική.
Διότι η αλληλεγγύη γεννάει και άλλη αλληλεγγύη.
Αλληλεγγύη σημαίνει να μοιραστούμε αυτό που έχουμε. Όχι να μοιραστούμε αυτό που μας περισσεύει, είναι να μοιραστούμε αυτό που έχουμε. Γι’ αυτό και επίσης η κουβανική οικονομία βρίσκει δυσκολίες να προχωρήσει.
Για παράδειγμα έχουμε μια ιατρική μπριγάδα πολύ σημαντική στο Κατάρ. Το κράτος του Κατάρ πληρώνει την Κούβα γι’ αυτή την υπηρεσία. Βεβαίως, αλλά έχουμε και μια ιατρική μπριγάδα στην Αϊτή, ποιος θα πληρώσει γι’ αυτή την μπριγάδα; Η Κούβα.
Επομένως τι είναι αυτό που κάνουμε; Μέσω του οργανισμού ALBA, που είναι ο μπολαβαριανός οργανισμός για τη ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΑΜΕΡΙΚΗ, που είναι η Κούβα, η Νικαράγουα και η Βενεζουέλα και άλλα νησιά της Καραϊβικής τα οποία επίσης παίρνουν μέρος, παλιότερα είχαμε και το Εκουαδόρ και τη Βολιβία, αυτή τη στιγμή περιμένουμε την ενσωμάτωσή τους ξανά, αυτός ο οργανισμός μας επιτρέπει να χρησιμοποιήσουμε την αλληλεγγύη για να βελτιώσουμε τη ζωή των λαών μας.
Στη Βενεζουέλα για παράδειγμα έχουμε δέκα χιλιάδες γιατρούς οι οποίοι βοηθούν τη Βενεζουέλα στο ιατρικό της σύστημα. Και η Βενεζουέλα σε αντάλλαγμα μας επέτρεψε να αποκτήσουμε πετρέλαιο σε τιμές πολύ πιο προσβάσιμες και μάλιστα και με δόσεις.
Επομένως εμείς λέμε ότι θα αναπτύξουμε τον επιστημονικό πόλο, οπότε θα μας βοηθήσουν οικονομικά η Βενεζουέλα η Νικαράγουα, όσοι μπορούν. Όμως εμείς μοιραζόμαστε αυτή την ανάπτυξη, τα επιτεύγματα αυτού του επιστημονικού πόλου με τις αδελφές χώρες. Και έτσι λίγο-λίγο διαχειριζόμαστε την ALBA. Προσπαθώντας να βελτιώσουμε τη ζωή των λαών μας.
Τι είναι σημαντικό ώστε ένας λαός να είναι πραγματικά ελεύθερος; Τι; Ο πολιτισμός. Ο πολιτισμός είναι το σημαντικό.
Για ποιο λόγο; Διότι όσο πιο μορφωμένος είναι ένας λαός, τόσο λιγότερο μπορούν να τον εξαπατήσουν. Τόσο λιγότερο μπορούν να τον χρησιμοποιήσουν. Και στις στιγμές που ζούμε σήμερα, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που έχει η ανθρωπότητα είναι η παραπληροφόρηση μέσα στην οποία ζούμε.
Για παράδειγμα, γνωρίζετε πού βρίσκεται το δεύτερο μεγαλύτερο ορυχείο σιδήρου στον κόσμο; Γνωρίζετε; Είναι στην καρδιά του βραζιλιάνικου Αμαζονίου. Σας θυμίζω ότι ο Αμαζόνιος είναι ο τελευταίος πνεύμονας που έχει μείνει σε αυτόν τον πλανήτη. Κάθε εκατοστό που μεγαλώνει αυτό το ορυχείο σιδήρου σημαίνει αρχαία δέντρα των προγόνων μας τα οποία παύουν να υπάρχουν.
Ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει χωρίς σίδηρο, αλλά δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς οξυγόνο. Γιατί δεν αντιδρούμε σε αυτό; Μας καταστρέφουν τον ίδιο το χώρο που ζούμε. Διότι πρακτικά, κανείς από εσάς δεν το ήξερε.
Αν δεν γνωρίζουμε τι συμβαίνει δεν αντιδρούμε. Αν μας εξαπατούν σε σχέση με αυτό που συμβαίνει επίσης δεν αντιδρούμε, ή ακόμα χειρότερα αντιδρούμε άσχημα, γι’ αυτό είναι πολύ σημαντική η σωστή πληροφόρηση.
Ο Τσε έλεγε ότι το να δουλέψεις με τον άνθρωπο, το να δημιουργήσεις το νέο άνδρα, τη νέα γυναίκα είναι μια διαδικασία που χρειάζεται χρόνο, να αλλάξεις τον τρόπο σκέψης ακόμα και στα πιο δύσκολα πράγματα.
Κοινωνικά μπορείτε να αλλάξετε μια χώρα ολόκληρη. Όμως το να αλλάξετε τον τρόπο σκέψης των ανθρώπων είναι πάρα πολύ δύσκολο. Επομένως είναι πάρα πολύ σημαντικό για όλους εμάς, να έχουμε τον απαραίτητο χρόνο γι’ αυτόν το μετασχηματισμό. Όμως μας τρώνε το χρόνο, μας αφαιρούν το χρόνο. Τελειώνουν με τον πλανήτη μας κι εμείς δεν αντιδρούμε.
Και κυρίως μιλάω για εσάς, για τους ευρωπαϊκούς λαούς, διότι αυτά τα εδάφη έχουν υποστεί δύο παγκόσμιους πολέμους, είναι η μοναδική ήπειρος η οποία είχε δύο παγκοσμίους πολέμους. Επομένως πρέπει να υπάρχει ιστορική μνήμη στους λαούς. Υπήρξαν βομβαρδισμοί σε όλα τα Βαλκάνια, πού είναι η αντίδραση της Ευρώπης; Δεν συμβαίνει τίποτα.
Η ενέργεια δεν καταστρέφεται, η ενέργεια μετασχηματίζεται και αυτό το έχουμε δει όλοι στο φυσικό περιβάλλον. Τι συμβαίνει με τον κόσμο λοιπόν; Δεν αντιλαμβάνονται τι συμβαίνει γύρω τους. Έχετε έναν πόλεμο εδώ, κάτω από τη μύτη σας, Ρωσία και Ουκρανία, και η Ευρώπη κάνει το παιχνίδι των ΗΠΑ;
Κοιτάξτε, πρέπει να αντιδράσουμε. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε σε αυτόν τον λήθαργο. Διότι ένας μεγάλος Βενεζολάνος δημοσιογράφος λέει, ότι αυτός είναι ο μοναδικός διαστημικός χώρος τον οποίο έχουμε, γι’ αυτό και πρέπει να τον προστατεύσουμε.
Να λέμε όχι στον πόλεμο είναι σαν να λέμε ναι στη ζωή. Και βεβαίως χρειαζόμαστε να ζήσουμε. Τι θα συμβεί με τα τρόφιμα τα επόμενα χρόνια; Τι θα συμβεί τον επόμενο χειμώνα; Με τι θα προστατευτούμε; Με τι θα τραφείτε; Με τι θα προστατευτείτε;
Πρέπει να σκεφτείτε το μέλλον. Όμως επίσης πρέπει να σκεφτούμε τι αφήνουμε στις νέες γενιές. Γι’ αυτό και πρέπει να εντάξουμε και τους νέους στα προοδευτικά κινήματα. Πρέπει να ακούσουμε τους νέους. Να τους έχουμε παρόντες. Όμως ταυτόχρονα πρέπει να γνωρίζουμε να τους καθοδηγούμε, για να μπορούν να πορευτούν.
Πόσοι από όλους εμάς που βάφουμε πια τα άσπρα μαλλιά μας, δεν τους έχουμε ακούσει να λένε ότι αυτή η νεολαία δεν αξίζει; Πόσους έχουμε ακούσει να το λένε αυτό; Έχω ακούσει ένα σωρό κόσμο να το λέει αυτό. Το πρόβλημα όμως δεν είναι της νεολαίας, το πρόβλημα είναι δικό μας, που δεν έχουμε μάθει να καθοδηγούμε αυτήν τη νεολαία με το παράδειγμά μας.
Και εδώ είναι που επιστρέφουμε στον Τσε Γκεβάρα. Τίποτα δεν ζήτησε να το κάνει κάποιος, που δεν ήταν ικανός πρώτα να το κάνει ο ίδιος. Και για να μορφώσεις τις νέες γενιές, χρειάζεται το παράδειγμα των άλλων γενιών.
Χρειάζεται να ενωθούν δυνάμεις, απομονωμένοι δεν λύνουμε κανένα πρόβλημα. Η Κούβα αυτό δείχνει στον κόσμο, το αποδεικνύει. Είμαστε μια πολύ μικρή χώρα. Στα 90 μίλια μακριά από την πιο μεγάλη στρατιωτική και οικονομική δύναμη του κόσμου.
Και είμαστε διατεθειμένοι και είμαστε ικανοί να πούμε ΟΧΙ στις ΗΠΑ μέχρις εσχάτων.
Δεν είμαστε καλύτεροι από κάθε άλλο λαό. Το μοναδικό, που ναι αυτό το έχουμε, είναι η λαϊκή ενότητα.
Πρέπει να δουλέψουμε αυτά τα πράγματα. Πρώτα να φτάσουμε στο λαό. Ο κόσμος κουράστηκε πια να ακούει ανθρώπους να μιλούν και να μην μπορεί να δει για τι πράγμα μιλούν. Αυτή η πανδημία θα έπρεπε να μας έχει αφήσει πολύ δυνατά διδάγματα. Αυτά τα συστήματα υγείας δεν δουλεύουν.
Επομένως τι κάνουμε; Πρέπει να βρούμε λύσεις. Δεν υπάρχουν συνταγές. Ο κάθε λαός θα πρέπει να βρει τις δικές του λύσεις. Αλλά πρέπει να κινηθεί πια για να το κάνει αυτό. Από τον ουρανό δεν πέφτει τίποτα.
Εμείς είμαστε αυτοί που θα δημιουργήσουμε αυτό που θέλουμε για τις ζωές μας.
Επομένως πρέπει να σεβόμαστε ο ένας τον άλλον, πρέπει να είμαστε αλληλέγγυοι για να μπορέσουμε να βρούμε τη ενότητα με το λαό, και όταν έχουμε πια αυτή τη ενότητα, τότε έχουμε τις αναγκαίες δυνάμεις για να μπορέσουμε να αλλάξουμε την πραγματικότητα.
Πώς να το κάνουμε; Ο κάθε λαός θα πρέπει να βρει την απάντηση.
Εμείς το μόνο που μπορούμε να δείξουμε είναι ότι, ΝΑΙ ΓΙΝΕΤΑΙ.
Τον τελευταίο λόγο τον έχετε εσείς.
.png)