Πηγή: Granma.cu
του Pedro de la Hoz
Ο ποιητής και δοκιμιογράφος Ρομπέρτο Φερνάντες Ρεταμάρ, ένα από τους σημαντικότερους διανοούμενους της Αμερικής Μας, πέθανε το απόγευμα του Σαββάτου 20 Ιούλη στην Αβάνα σε ηλικία 89 ετών.
Πρόεδρος του πολιτιστικού ιδρύματος Casa de las Americas, όπου τίμησε με την ηγεσία του την κληρονομιά της ιδρύτριας του, της ηρωίδας της Μονκάδα Αϊντέ Σανταμαρία, ο Ρεταμάρ άφησε πίσω του ένα τεράστιο ποιητικό έργο από τότε που δημοσιεύθηκε το 1950 το Ελεγεία ως ύμνος και παρήγαγε ένα δοκιμιακό έργο προσανατολισμένο στη μελέτη της μορφής του Χοσέ Μαρτί, της λογοτεχνικής θεωρίας της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής και της ανάπτυξης μιας αντιαποικιακής και αντιιμπεριαλιστικής σκέψης.
Στην τελευταία αυτή διάσταση υποδειγματικό ήταν το Caliban (1971), αποκαλυπτικό δοκίμιο που συμπυκνώνει με εμπειρία, διαύγεια και συνθετική ικανότητα στρατηγικές γραμμές για διάλογο και στοχασμό σχετικά με ένα «πρόγραμμα» έρευνας, προβληματισμού και συζήτησης για με τις σχέσεις μεταξύ πολιτικής, ιδεολογίας και πολιτισμού στην ήπειρο.
Πτυχιούχος Φιλοσοφίας και Φιλολογίας και επίτιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Αβάνας, συνεργάστηκε με το περιοδικό Origenes, ήταν διευθυντής μεταξύ 1959 και 1960 του Nueva Revista Cubana, και συμμετείχε στην ίδρυση της Ένωσης Συγγραφέων και Καλλιτεχνών Κούβας (UNEAC), της οποίας συμμετείχε στο πρώτο διοικητικό συμβούλιο και διήυθυνε μαζί με τους Νικολάς Γκιγιέν, Αλέχο Καρπεντιέρ και Χοσέ Ροντρίγκες Φέο το περιοδικό Unión κατά το πρώτο του στάδιο.
Το 1965 ανέλαβε τη διεύθυνση του περιοδικού Casa, όργανο του ιδρύματος του οποίου ήταν πρόεδρος από το 1986. Επίσης, ίδρυσε το 1977 και διήυθυνε μέχρι το 1986 το Κέντρο Μελετών Μαρτί και την ετήσια έκδοσή του. Εξελέγη το 1995 μέλος της Κουβανικής Ακαδημίας της Γλώσσας, της οποίας ήταν επικεφαλής μεταξύ 2008 και 2012.
Για τις εξαιρετικές του αρετές βραβεύτηκε με το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας το 1989 και η Unesco του απένειμε το Διεθνές Βραβείο Χοσέ Μαρτί στις αρχές του 2019.
Ήταν βουλευτής της Εθνικής Συνέλευσης της Λαϊκής Εξουσίας και μέλος του Κρατικού Συμβουλίου της Δημοκρατίας της Κούβας.
