Η νέα κοινωνική βάση του φασισμού

Foto από The Tricontinental

Πηγή: Descolonización: Política y Cultura
Humberto J. González Silva  (Venezuela)

Το γεγονός ότι η συντηρητική μεσαία τάξη είναι η βάση του φασισμού δεν είναι περίεργο. Αισθάνεται ότι απειλείται ιδιαίτερα από την εργατική τάξη, όταν αυτή ξεσηκώνεται, και από εκεί είναι σύντομος ο δρόμος για το μίσος.

Δεν είναι επίσης περίεργο οι κατώτερες τάξεις να είναι οι πιο βίαιες. Προσχωρούν στον φασισμό σε μια προσπάθεια να επιδείξουν μια συγγένεια που δεν έχουν με τις μεσαίες και ανώτερες τάξεις: στην αφοσίωσή τους στα αφεντικά τους κρύβεται δυσαρέσκεια επειδή δεν είναι σαν αυτούς, και τη στρέφουν εναντίον των ομοίων τους. Αυτή είναι η παραδοσιακή βάση του φασισμού.

Στις χώρες που παίζουν το ρόλο των αποικιών στο παγκόσμιο σύστημα, οι τοπικές ολιγαρχίες έχουν έναν υπερεθνικό ρόλο μεσαίας τάξης, γιατί ιστορικά είναι μεσάζοντες, εκπρόσωποι του μεγάλου διεθνούς μονοπωλιακού κεφαλαίου στις χώρες τους, τους αρέσει να εμφανίζονται ως ίσοι προς ίσους, αλλά γενικά, είναι υποτελείς τους.  Έχουν μικρή ταύτιση και δυσπιστία προς τους λαούς των χωρών τους, γιατί αισθάνονται ότι είναι ξένοι στον τόπο τους. Αυτός ο ρόλος τους έχει καταστήσει επίσης ιστορικούς και οργισμένους υποστηρικτές της υποταγής των λαών και απαραίτητους υποστηρικτές των αυταρχικών καθεστώτων, τα οποία θεωρούνται ως πειθαρχικές δυνάμεις «αυτών των ξεσηκωμένων λαών».Έτσι ενήργησαν εδώ εναντίον της Revolución Federal (Ομοσπονδιακή Επανάσταση) *  ή, σε αυτόν τον αιώνα, εναντίον της Μπολιβαριανής Επανάστασης. Έτσι ενήργησαν επίσης στην Κεντρική Αμερική, όπου συγχέονταν με τις πιο άγριες δικτατορίες, ή στον Νότιο Κώνο, όποτε διακυβεύτηκε η κυριαρχία τους.

  ΕξώφυλΛο του βιβλίου 

 "Η McDonaldοποίηση   της κοινωνίας"

του George Ritzer

Ωστόσο, οι νέες δυνάμεις είναι άλλες, ίσως περισσότερο ή λιγότερο ενθουσιώδεις, αλλά σύμφωνα με τη λογική του «ο καθένας για τον εαυτό του» και υιοθετώντας τα ιδανικά του  φιλοϊμπεριαλιστικού φιλελευθερισμού, που διακηρύσσει ότι ζούμε χωρίς πατρίδα, ο καθένας για τον εαυτό του ή χανόμαστε. Οι ομάδες αυτές βρίσκονται σε αυτό που ο Αμερικανός κοινωνιολόγος George Ritzer αποκαλεί   της McDonaldοποίηση της κοινωνίας. Η θέση του είναι ότι οι μέθοδοι και οι αξίες που επέτρεψαν στην εταιρεία McDonald's να εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο έγιναν το πρότυπο για τις αλυσίδες εστιατορίων γρήγορου φαγητού, αλλά και για άλλους τομείς της οικονομίας, επεκτεινόμενες σε διάφορους τομείς της κοινωνικής ζωής, συμπεριλαμβανομένης της οικογένειας.Ο προκαθορισμός των διαδικασιών μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια, η ρομποτοποίηση του εργατικού δυναμικού, η αντιμετώπιση του πελάτη με φαινομενικά φιλικά αλλά βαθιά αποπροσωποποιημένα πρότυπα αποτελεσματικότητας, φαίνεται να είναι ένας από τους νέους τρόπους ύπαρξης του κεφαλαίου. Οι συνέπειες για τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες στην  McDonaldοποιημένη οικονομία   είναι σαφείς και μας έχουν γίνει ήδη οικείες: η συντριπτική τους πλειοψηφία είναι νέοι και νέες, για πολλούς είναι η πρώτη τους δουλειά, δεν προτίθενται να μείνουν και δεν μένουν  πολύ σε αυτή τη δουλειά, η «εργασιακή εμπειρία» που αποκτούν αφορά μόνο την εκτέλεση υπεραπλουστευμένων εργασιών υπό εξωτερική καθοδήγηση και σε καμία περίπτωση δεν τους προετοιμάζει για πιο εξειδικευμένες θέσεις εργασίας.

Φυσικά, για αυτή τη μεγάλη κατηγορία νέων εργαζομένων, ζητήματα όπως η κοινωνική ασφάλιση ή η σταθερότητα της θέσης εργασίας δεν έχουν ιδιαίτερο νόημα. Αν  είχαν, θα φαινόταν ως "εκτός τόπου και χρόνου". Η κατάσταση αυτή αναφέρεται τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στην Ευρώπη, καθώς και στην Αργεντινή...

Σε αυτά προστίθενται η υπερεκμετάλευση της υποαπασχόλησης που αφθονούν στις οικονομίες σε κρίση,  η δωδεκάωρη ημερήσια εργασία,  η ελαστική εργασία , οι εργολαβίες, όπου όλες οι εισφορές  παρέχονται από τον εργαζόμενο και ο εργοδότης δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη για τον εργαζόμενο. Ειδικότερα, στην αποκλεισμένη οικονομία της Βενεζουέλας του υπερπληθωρισμού και των ελλείψεων (που βιώσαμε έντονα μεταξύ 2017 και 2021), μπορούσαμε να βρούμε περιπτώσεις όπως εργαζόμενοι που λάμβαναν έως και δέκα φορές περισσότερα από το μισθό τους "μαύρα", πράγμα που σήμαινε ότι δεν είχαν κοινωνικές παροχές ή σε μια άλλη περίπτωση, ένας φοιτητής να εργάζεται για εκατό δολάρια ανά ώρα ως διαδικτυακός «βοηθός» για έναν εργοδότη στη Χιλή, ενώ ο κατώτατος μισθός στη χώρα αυτή ήταν περίπου τριακόσια δολάρια. Καθεστώτα υπερεκμετάλλευσης, πολύ ξεκάθαρα, που όμως επέτρεπαν (και εξακολουθούν να επιτρέπουν) σε αυτά τα κορίτσια και αγόρια να κερδίζουν σημαντικά περισσότερα χρήματα από τους μόνιμους και σταθερούς εργαζόμενους. (Εδώ θα πρέπει να εισαγάγω ως σημείωση ότι, με την προοδευτική - αν και ανεπαρκή - βελτίωση της οικονομίας, οι μισθολογικές συνθήκες αυτών των «νέων θέσεων εργασίας» μπορεί να έχουν βελτιωθεί, αν και οι συνθήκες υπερεκμετάλλευσης εξακολουθούν να υφίστανται, οι οποίες, ωστόσο, μπορούν να εκληφθούν, χωρίς να τρελαθούμε, ως «καλύτερες» από εκείνες των «μόνιμων» εργαζομένων.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, αυτή η νέα εργατική τάξη αναπτύσσει λίγους δεσμούς αλληλεγγύης με τους συναδέλφους της και δεν ταυτίζεται με την εργασία της.  Τείνουν να αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους ως αυτοδύναμο  άνθρωπο σε ένα εχθρικό περιβάλλον.  Αυτή η υποκειμενική κατάσταση τους καθιστά επιρρεπείς στο λόγο  του«φιλελεύθερου» καπιταλισμού όπως του Μιλέι ή του «σέξι» καπιταλισμού όπως της Μαρία Κορίνα (María Corina Machado). Πρόκειται για συνθήκες υπερεκμετάλλευσης στις οποίες οι άνθρωποι δεν αναγνωρίζουν τον εαυτό τους ως λαό ή ως τάξη, αλλά ως επιζώντες, γεγονός που τείνει σε μια εξαθλιωμένη πνευματικότητα που μπορεί κάλλιστα να γεμίσει από μίσος προς οποιονδήποτε. Αυτές είναι οι συνθήκες που δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για τον φασισμό.

* Η Revolución Federal (Ομοσπονδιακή Επανάσταση) στη Βενεζουέλα ήταν ένας εμφύλιος πόλεμος που διήρκεσε από το 1859 έως το 1863. Αυτή η σύγκρουση ήταν μέρος των ευρύτερων πολιτικών και κοινωνικών αναταραχών που έπληξαν τη Βενεζουέλα κατά τον 19ο αιώνα, μετά την ανεξαρτησία της από την Ισπανία.

     🔔 Εγγραφείτε στο κανάλι  μας  στοTelegram   👉 https://t.me/prensarebeldegr