Η Αϊτή είναι η πρώτη χώρα στον
κόσμο που διακήρυξε την ελευθερία για κάθε άνθρωπο και όμως είναι η πιο φτωχή
χώρα της Αμερικής και από τις πιο φτωχές χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο.
Το 76% του πληθυσμού της ζει κάτω
από το όριο της φτώχειας (δηλαδή, με λιγότερα από 2 ευρώ την ημέρα). Πάνω από
το 50% δεν γνωρίζει ανάγνωση, και η χώρα
υποφέρει συχνά από φυσικές καταστροφές, με τον τελευταίο σεισμό να την
μετατρέπει στην πιο φτωχή και
δυστυχισμένη χώρα του κόσμου. Σήμερα 7.500 χιλιάδες κυανόκρανοι προσπαθούν να
επιβάλουν την τάξη μέσω της αποστολής Μinustah που συμπλήρωσε ήδη τα δέκα χρόνια από την έναρξή της.
Πως μπορεί να εξηγηθεί το γεγονός
ότι αυτή η πολύ φτωχή χώρα έχει γίνει και η πιο δυστυχισμένη ; H Αϊτή είναι η πρώτη χώρα που κατέκτησε
την ανεξαρτησία της από τους Γάλλους και Ισπανούς αποικιοκράτες χάρη σε μια ομάδα
σκλάβων που πήρε τα όπλα και ξεκίνησε τον πόλεμο ανεξαρτησίας από τους λευκούς. Ωστόσο, σήμερα είναι γνωστή για την φτώχια και
τη δύσκολη κατάσταση που αντιμετωπίζει.
Ποια είναι τα γεγονότα που θα μας βοηθήσουν να
κατανοήσουμε γιατί η Αϊτή είναι σήμερα η φτωχότερη χώρα της ηπείρου;
Eίναι δύσκολο να εξακριβωθεί με μια ιστορική προοπτική, σε πάνω από
διακόσια χρόνια ιστορία, γιατί έφτασε σε αυτή την ακραία κατάσταση που βιώνει
σήμερα. Στο πρόβλημα υπάρχει η εθνική, η διεθνής, και βέβαια, η οικονομική
διάσταση. Σε αυτά τα διακόσια χρόνια, υπήρξε μία πολιτική αστάθεια πολύ σοβαρή.
Με εξαίρεση την περίπτωση του Ρενέ Πρεβάλ (1996-2001), κανένας εκλεγμένος
πρόεδρος δε ολοκλήρωσε την θητεία του, εξ αιτίας στρατιωτικού πραξικοπήματος ή
ξένης επέμβασης.
Το ζήτημα της (πολιτικής) σταθερότητας
λοιπόν, αναδεικνύεται σε κομβικό στοιχείο για την απουσία βιώσιμης αναπτυξιακής
πολιτικής στην χώρα. Αυτό μας οδηγεί στην οικονομική διάσταση του προβλήματος.
Η Αϊτή είναι η φτωχότερη χώρα της Λατινικής Αμερικής με χαρακτηριστικά παρόμοια
με αφρικανική χώρα. Αυτό είναι ένα πολύ καθοριστικό χαρακτηριστικό, γιατί στην
Λατινική Αμερική που κυριαρχούν χώρες μέσου εισοδήματος, η Αϊτή είναι η μόνη
χώρα χαμηλού εισοδήματος με έναν πληθυσμό σχεδόν δέκα εκατομμυρίων που το 60%
ζει κάτω από το όριο της φτώχειας με λιγότερο από 1 δολάριο την ημέρα.
Το 60% αυτού του πληθυσμού ζει σε αστικές
ζώνες όπως είναι οι πόλεις Puerto Príncipe (πρωτεύουσα) και Ganáis
που είναι οι δύο πιο πολυπληθείς πόλεις της χώρας. Αυτό σημαίνει ότι
έχουμε μεγάλη αστική συγκέντρωση και ακραία φτώχεια πολύ απομονωμένο τον αγροτικό πληθυσμό.
Από την άλλη ο αγροτικός
πληθυσμός ζει ακόμα πιο ακραία κατάσταση από τον πληθυσμό των πόλεων, εξ αιτίας
της απουσίας βασικών προϋποθέσεων της ζωής, όπως, το πόσιμο νερό και ο ηλεκτρισμός,
που κάνουν πολύ δύσκολη την διαβίωση.
Η Αϊτή έχει επίσης δυσκολίες από τις λιγοστές καλλιεργήσιμες
εκτάσεις, κατάλληλες για να
καλλιεργηθούν και να θρέψουν τον πληθυσμό της. Δεν είχε επίσης ποτέ τουριστική
ανάπτυξη, εξ αιτίας της έλλειψης τουριστικών υποδομών. Η χώρα είχε πάντα μία
επι-βιώσιμη οικονομία μόνο στα αστικά της κέντρα και μία άλλη οικονομία (ανταλλαγής
προϊόντων) στα αγροτικά κέντρα.
Επομένως, μπορούμε να πούμε, ότι
το χαρακτηριστικό της μοναδικότητας κυριαρχεί στις υπόλοιπες διαστάσεις του
προβλήματος της Αϊτής.