Κυριακή 17 Δεκεμβρίου 2017

Όσκαρ Λόπες: «Ο κρατούμενος είναι ένα εμπόρευμα, ένας σκλάβος»

της Cándida Cotto

ˮΈνα σύστημα στο οποίο ο κρατούμενος είναι εμπόρευμα, που διατηρεί τον κρατούμενο στη σκλαβιά και όπου τα μοναδικά «δικαιώματα» που του αναγνωρίζονται είναι μόλις τρία γεύματα την ημέρα και ένα κρεβάτιˮ. Έτσι περιέγραψε το σύστημα φυλακών των Ηνωμένων Πολιτειών, ο πορτορικάνος πρώην πολιτικός κρατούμενος, Όσκαρ Λόπες Ριβέρα, σε μια έκθεση με την ευκαιρία της επετείου της 10ης Οκτώβρη, Ημέρας της Διακήρυξης των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων.

Η εκδήλωση φιλοξενήθηκε από την Επιτροπή Υπέρ των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων του Πουέρτο Ρίκο (CPDH), οργάνωση η οποία για δεκαετίες ηγήθηκε της καμπάνιας για την αποφυλάκιση των πορτορικάνων πολιτικών κρατουμένων, και η οποία όλο το διάστημα που διήρκεσε η καμπάνια τίμησε αυτή την ημερομηνία. Η εκδήλωση έλαβε χώρα στο Κέντρο Ανώτατων Σπουδών του Πουέρτο Ρίκο και της Καραϊβικής (CPDH), στο Παλιό Σαν Χουάν. Μετά από 36 χρόνια φυλάκισης από τα οποία πέρασε τα 12 σε απομόνωση και άλλες αυθαιρεσίες εις βάρος του, ο Λόπες Ριβέρα είναι ο καταλληλότερος να τοποθετηθεί για το θέμα.



Ως μέρος της εκδήλωσης πριν δοθεί ο λόγος για την τοποθέτηση του Λόπες Ριβέρα, παρουσιάστηκε η τραγουδίστρια Τσόκο Όρτα, η οποία ερμήνευσε ένα τραγούδι δικής της σύνθεσης αφιερωμένο στον πρώην πολιτικό κρατούμενο. Στη συνέχεια ο εκπρόσωπος της Επιτροπής, δρ. Εδουάρδο Βιγιανουέβα κάνοντας εισαγωγή στο θέμα δήλωσε ότι στο καπιταλιστικό μοντέλο της πολιτικής του «laissez faire» (φιλελευθερισμού), η φυλάκιση είναι μέρος αυτού του μοντέλου το οποίο έχει επεκταθεί με την πολιτική της «σιδερένιας πυγμής κατά του εγκλήματος». Στην περίπτωση των Ηνωμένων Πολιτειών είπε ότι από την εποχή της προεδρίας του Ρίτσαρντ Νίξον, και της πολιτικής του «πολέμου κατά των ναρκωτικών», ενώ το 60% του πληθυσμού (των φυλακισμένων) σε αυτή τη χώρα είναι μαύροι, υπάρχουν περισσότεροι μαύροι στη φυλακή παρά στα πανεπιστήμια.

Συνεχίζοντας το νήμα ο Λόπες Ριβέρα υποστήριξε ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες υπάρχουν δύο συστήματα φυλακών που είναι το πολιτειακό και το ομοσπονδιακό, και στην εποχή του Νίξον ξεκινά να σχηματίζεται η ιδέα ενός συστήματος δημόσιου και άλλου ιδιωτικού. Αυτό σύμφωνα με τη θεωρία των ελίτ ότι δήθεν στις Ηνωμένες Πολιτείες υπήρχε «υπερβολική δημοκρατία». Σύμφωνα με την τοποθέτηση το ιδιωτικό σύστημα σχεδιάστηκε για να σταματήσει τη ροή μεταναστών γιατί η πλειοψηφία των ανθρώπων που βρίσκονται σε αυτές τις φυλακές είναι χωρίς χαρτιά από την Κεντρική Αμερική. Όσο αφορά στο ομοσπονδιακό σύστημα – αν και δημόσιο – οι πολιτικές του «πολέμου κατά των ναρκωτικών» έχουν αυξήσει τον πληθυσμό των φυλακισμένων.

Ο Λόπες Ριβέρα είπε ότι όταν έφτασε στη φυλακή του Λέβενγουορθ (στο Κάνσας) βρίσκονταν 25.000 κρατούμενοι στο ομοσπονδιακό σύστημα ενώ τώρα εκτιμάται ότι υπάρχουν περισσότεροι από 50.000 σε αυτό το σύστημα. Σαν παράδειγμα της πολιτικής του Νίξον να ποινικοποιήσει τη χρήση των ναρκωτικών, ο πορτορικάνος που μεγάλωσε στο Σικάγο διηγήθηκε ότι σε μια πρώτη επίσκεψη σε μια φυλακή στο Ιλινόις, όπου προσκλήθηκε για να μιλήσει σε μια κοινότητα μουσουλμάνων, συναντήθηκε με 12 κρατούμενους που ήταν από τη γειτονιά του στο Σικάγο. Πίστευε ότι αυτοί είχαν μετακινηθεί – όπως είπε – άλλα όχι. Είπε ότι οι νέοι ήταν χρήστες ναρκωτικών, οι οποίοι συνελήφθησαν με την επιστράτευση ειδικευμένων ντετέκτιβ στη σύλληψη νέων της πορτορικάνικης κοινότητας.

Η πολιτική του Νίξον συνεχίστηκε και επεκτάθηκε επί προεδρίας Ρόναλντ Ρίγκαν, ο οποίος όταν ήταν κυβερνήτης της Καλιφόρνιας την έκανε την πολιτεία με τις περισσότερες φυλακές κατά κεφαλή σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Λόπες Ριβέρα παρουσίασε το στοιχείο ότι κατά τη διακυβέρνηση Ρίγκαν ιδιωτικοποιήθηκε το σύστημα και επιπλέον καταργήθηκε το δικαίωμα της ελευθερίας υπό περιοριστικούς όρους. Τη σήμερον ημέρα έχουν το δικαίωμα της ελευθερίας με περιοριστικούς όρους (υπό καθεστώς επίβλεψης) μόνο ορισμένα άτομα που φυλακίστηκαν πριν το 1987.

Συνέκρινε ότι στο ιδιωτικό σύστημα υπάρχουν γύρω στους 250.000 φυλακισμένους των οποίων το κόστος είναι περισσότερα από 40.000 δολάρια κατ’ άτομο, ενώ στο λεγόμενο δημόσιο σύστημα είναι 6.800 δολάρια αντίστοιχα. Αλλά ανεξάρτητα από το αν ένα άτομο βρίσκεται σε φυλακή δημόσια ή ιδιωτική δεν υπάρχει τίποτα στο σωφρονιστικό σύστημα των ΗΠΑ που να λέει ότι ο κρατούμενος έχει άλλα δικαιώματα εκτός από τρία γεύματα την ημέρα και ένα κρεβάτι, τα υπόλοιπα όπως κατήγγειλε, είναι «προνόμια». Αν ο κρατούμενος το αρνηθεί αυτό πάει αυτόματα στην απομόνωση.

Ο πορτορικάνος πατριώτης δήλωσε ότι η κατάσταση είναι χειρότερη για τα άτομα χωρίς χαρτιά γιατί ο ιδιωτικός τομέας αυτό που επιδιώκει είναι να αυξάνει τα κέρδη του. Ένα στοιχείο που τράβηξε την προσοχή είναι ότι στο ιδιωτικό σύστημα τα χρήματα που η οικογένεια στέλνει στο άτομο στη φυλακή τοποθετούνται σε μια εμπορική τράπεζα, και τους τόκους αυτών των χρημάτων τους παίρνει η τράπεζα. Άλλο στοιχείο που δείχνει πόσο άδικο είναι το σύστημα είναι ότι αν και ο κρατούμενος εργάζεται 40 ώρες την εβδομάδα το μέγιστο που φτάνει να κερδίσει είναι 120 δολάρια το μήνα.

Ο Λόπες Ριβέρα δεν παρέβλεψε ότι το Πουέρτο Ρίκο έχει δύο γυναίκες στη φυλακή επειδή υπάκουσαν στις συνειδήσεις τους, την Άνα Μπελέν Μόντες και τη Νίνα Ντρος. Και οι δύο κατήγγειλε ότι έχουν προβλήματα υγείας για τα οποία «μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι δεν θα λάβουν την περίθαλψη που χρειάζονται».

Σχετικά με το Πουέρτο Ρίκο εκτίμησε ότι τα σχεδόν 1000 άτομα με ποινές ισόβιας κάθειρξης, είναι σαν να έχουν θανατική ποινή. Και στις δύο περιπτώσεις χαρακτήρισε το σωφρονιστικό σύστημα ως άδικο και απάνθρωπο.