Πηγή: Telesur
Με τιμές ηρώων υποδέχτηκαν την Παρασκευή στη Βολιβία τους τρεις
στρατιώτες που συνελήφθησαν στη Βόρεια Χιλή και πέρασαν 32 ημέρες στη φυλακή. Οι
Άλεξ Τσόκε (20 ετών), Αουγκούστο Κάρδενας (19) και Χοσέ Φερνάντες (18) έτυχαν
θερμής υποδοχής στο στρατιωτικό αεροδρόμιο του Ορούρο από εκατοντάδες
συγκινημένους συμπατριώτες τους και τον ίδιο τον αρχηγό του στρατού, Φερνάντο
Σεμπάγιος.
Υπό άλλες συνθήκες θα επρόκειτο για ένα ασήμαντο μεθοριακό
επεισόδιο, αν δεν υπήρχε από πίσω τόσο έντονο πολιτικό παρασκήνιο. Ο Έβο Μοράλες
χαρακτήρισε την απελευθέρωση των τριών στρατιωτών θρίαμβο και πρόσθεσε ότι οι
αρχές της Χιλής θα έπρεπε να τους ζητήσουν συγγνώμη για την άδικη μεταχείριση
που τους επεφύλαξαν. Σημειωτέον ότι οι κυβερνήσεις της Χιλής και της Βολιβίας
έχουν διακόψει τις διπλωματικές σχέσεις από το 1978, εξαιτίας μιας παλιάς
εδαφικής διαφοράς.
Στις 25 Ιανουαρίου, συνελήφθησαν στη Βόρεια Χιλή οι Τσόκε, Κάρδενας και Φερνάντες, για παράνομη είσοδο στη χώρα και μεταφορά οπλισμού –
στην πραγματικότητα ένα τουφέκι με ιδιοκτήτη τον τελευταίο. Οι κατηγορίες αυτές
επισύρουν ποινές φυλάκισης από 5 έως 20 χρόνια. Οι ίδιοι ισχυρίστηκαν ότι
διέσχισαν τα σύνορα σε σημείο που δεν ήταν οριοθετημένο, καταδιώκοντας
λαθρεμπόρους αυτοκινήτων. Παρ’ όλα αυτά τους απαγγέλθηκαν κατηγορίες και
προφυλακίστηκαν επί 32 ημέρες σε φυλακή υψίστης ασφαλείας στο Ικίκε, κάτω από
συνθήκες που θύμιζαν τους πρώτους μήνες φυλάκισης των Πέντε Κουβανών στο
Μαϊάμι.
Η υπόθεσή τους προ ολίγων ημερών πήρε αναβολή και οι Τσόκε
και Κάρδενας αφέθησαν ελεύθεροι με περιοριστικούς όρους μέχρι να γίνει η δίκη.
Τους προτάθηκε να απελευθερωθούν όλοι με τον όρο να απελαθούν και να μην
επιστρέψουν στη Χιλή πριν από ένα χρόνο, ωστόσο αρνήθηκαν την πρόταση ζητώντας
να δικαστούν για να αποδειχτεί η αθωότητά τους. Τελικά ο δικαστής Ροδρίγο
Ερνάντες της πόλης Πόσο Αλμόντε διέταξε την Παρασκευή την απελευθέρωση και των
τριών ανδρών, με μόνο όρο να εγκαταλείψουν τη χώρα εντός 24 ωρών.
Ο πρόεδρος της Βολιβίας Έβο Μοράλες χαρακτήρισε τους τρεις
στρατιώτες «πολιτικούς ομήρους» που κρατά η κυβέρνηση του Σεμπαστιάν Πινιέρα ως
αντίδραση στις επανειλημμένα διαβήματα της Βολιβίας στους διεθνείς οργανισμούς
για την επιστροφή μιας λωρίδας ακτογραμμής στον Ειρηνικό Ωκεανό, που της
είχε αφαιρεθεί μετά από έναν χαμένο πόλεμο στα τέλη του 19ου αιώνα. Ο
Πινιέρα από την πλευρά του διακήρυξε ότι η Χιλή δεν παραχωρεί εδάφη και εθνική
κυριαρχία και κάλεσε τον Μοράλες να σεβαστεί την χιλιανή δικαιοσύνη.
Πέρα από την πολιτική διελκυστίνδα ανάμεσα στην δεξιά
κυβέρνηση του Πινιέρα – ο αδελφός του οποίου χρημάτισε υπουργός του Πινοτσέτ –
και την αριστερή κυβέρνηση του Μοράλες, υπάρχουν και παλιές διαφορές. Μεταξύ
1879 και 1883 έλαβε χώρα ο λεγόμενος «Πόλεμος του Ειρηνικού», ανάμεσα στη Χιλή
από τη μία πλευρά και τη Βολιβία με το Περού από την άλλη. Αφορμή του πολέμου
ήταν διαφωνίες των τριών χωρών σχετικά με τον τρόπο αξιοποίησης των κοιτασμάτων
νίτρου και γκουάνο – εκείνη την εποχή πολύ περιζήτητων στη γεωργία, μέχρι να εμφανιστούν
τα χημικά λιπάσματα – στην παραλιακή ζώνη που μοιράζονταν οι τρεις χώρες και
εκμεταλλεύονταν κυρίως βρετανικές εταιρίες.
Οι πολεμικές συγκρούσεις ήταν σφοδρές και πολύνεκρες. Οι
Χιλιανοί επικράτησαν κατά κράτος και έφτασαν να καταλάβουν ακόμα και τη Λίμα.
Χαρακτηριστικά η γνωστή συγγραφέας Ισαμπέλ Αλιέντε έχει γράψει ότι οι Χιλιανοί
στρατιώτες «ντοπάρονταν» με μπαρούτι πριν ριχτούν στη μάχη. Με τις συνθήκες
ειρήνης που υπόγραψε η Χιλή με το Περού (1884) και τη Βολιβία (1904) απέσπασε
αρκετά εδάφη από τους γείτονες της.
Η Βολιβία ήταν η μεγάλη χαμένη, αναγκαζόμενη να παραχωρήσει 400
χιλιόμετρα ακτογραμμής στον Ειρηνικό, συνολικής έκτασης 120.000 τετραγωνικών
χιλιομέτρων. Από τις αρχές του 20ου αιώνα καταγγέλλει τη συνθήκη και
ζητά να της επιστραφούν τα εδάφη. Μέχρι τις μέρες μας αυτή η διαμάχη δεν έχει
λυθεί και η Βολιβία παραμένει μια από τις δύο χώρες της Νοτίου Αμερικής – μαζί
με την Παραγουάη – χωρίς διέξοδο στη θάλασσα, με όποιο οικονομικό και
γεωστρατηγικό μειονέκτημα αυτό συνεπάγεται. Για την Βολιβία το πρόβλημα είναι
πιο έντονο, αφού η Παραγουάη εν μέρει εξυπηρετείται από το σύστημα ποτάμιας
επικοινωνίας Ρίο ντε λα Πλάτα – Παρανά ως διέξοδο στον Ατλαντικό.
Πηγή χάρτη και ιστορικών πληροφοριών: Wikipedia