Πηγή: elnuevodia.com
του Federico Freytes
του Federico Freytes
Αυτές τις ημέρες κρίσης, πολιτικής συζήτησης και «Χούντας» Δημοσιονομικού Ελέγχου, πολλά λέγονται για το χρέος που έχει ο λαός του Πουέρτο Ρίκο προς τους δανειστές και ομολογιούχους. Εξαιτίας αυτού, έχει απογυμνωθεί η ωμή αποικιακή μας κατάσταση, και μοιράζονται ενοχές και ευθύνες ανάμεσα στους πολιτικούς παράγοντες και το λαό γενικότερα.
Στο πιο πρόσφατο δείγμα της γενικευμένης αντίληψης της οικονομικής μας πραγματικότητας, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ μόλις δήλωσε ότι τα χρήματα για την αποκατάσταση μετά τους τυφώνες δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να διασώσουν τις χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις του νησιού. Αυτό υπό την υπόθεση ότι το χρέος οφείλεται σε κάποιες δεκαετίες κακής διαχείρισης και χρηματοοικονομικής ανευθυνότητας εκ μέρους των κυβερνώντων μας. Ωστόσο, οι ρίζες της οικονομικής κατάστασης του Πουέρτο Ρίκο μπορούν να βρεθούν πολύ πιο βαθιά από ότι συνήθως συζητείται, ξεκινώντας από τα γεγονότα του έτους 1898, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες πήραν την κατοχή του νησιού αφού είχαν νικήσει στον πόλεμο την Ισπανία. Από τότε, ξεκίνησε μια εκμετάλλευση του πορτορικάνικου λαού που μπορεί να μετρηθεί σε δολάρια και σεντς, και που αλλάζει εξολοκλήρου την υπάρχουσα οπτική σχετικά με την πρόσφατη οικονομική μας ιστορία.
Στο πιο πρόσφατο δείγμα της γενικευμένης αντίληψης της οικονομικής μας πραγματικότητας, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ μόλις δήλωσε ότι τα χρήματα για την αποκατάσταση μετά τους τυφώνες δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να διασώσουν τις χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις του νησιού. Αυτό υπό την υπόθεση ότι το χρέος οφείλεται σε κάποιες δεκαετίες κακής διαχείρισης και χρηματοοικονομικής ανευθυνότητας εκ μέρους των κυβερνώντων μας. Ωστόσο, οι ρίζες της οικονομικής κατάστασης του Πουέρτο Ρίκο μπορούν να βρεθούν πολύ πιο βαθιά από ότι συνήθως συζητείται, ξεκινώντας από τα γεγονότα του έτους 1898, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες πήραν την κατοχή του νησιού αφού είχαν νικήσει στον πόλεμο την Ισπανία. Από τότε, ξεκίνησε μια εκμετάλλευση του πορτορικάνικου λαού που μπορεί να μετρηθεί σε δολάρια και σεντς, και που αλλάζει εξολοκλήρου την υπάρχουσα οπτική σχετικά με την πρόσφατη οικονομική μας ιστορία.
Ανάμεσα στα πρώτα μέτρα που πήρε η στρατιωτική κυβέρνηση, ήταν η επιβολή ενός φόρου 15% σε οτιδήποτε παραγόταν στο Πουέρτο Ρίκο. Οι πορτορικάνοι έμποροι και παραγωγοί έχασαν τον κύριο εμπορικό εταίρο τους, την Ισπανία, και δεν μπορούσαν να μπουν στην αγορά των Ηνωμένων Πολιτειών, με δεδομένο ότι ο προαναφερόμενος φόρος έκανε αδύνατο να συναγωνιστούν τα προϊόντα των ΗΠΑ. Κατά τη διάρκεια αυτών των ετών, πολλές εταιρίες από το Πουέρτο Ρίκο εξαφανίστηκαν εξαιτίας της μονομερούς και δια της βίας επιβολής αυτού του δασμού.
Ενώ συνέβαινε αυτό, το Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών επέβαλε μια υποτίμηση του νομίσματος που χρησιμοποιούνταν στο Πουέρτο Ρίκο, εκτιμώντας την αξία του σε 40% κάτω από την πραγματική αξία του στην αγορά. Συνεπώς, οι αποταμιεύσεις και τα περιουσιακά στοιχεία των πορτορικάνικων τραπεζών υποτιμήθηκαν με μια μονοκοντυλιά, μονομερώς. Αυτά τα δύο μέτρα φτωχοποίησαν τρομερά τον πορτορικάνικο λαό, και έβαλαν τις βάσεις για την διείσδυση των μεγάλων βορειοαμερικανικών επιχειρήσεων παραγωγής ζάχαρης, ξεκινώντας από το έτος 1901. Το βορειοαμερικανικό κεφάλαιο άρχισε να αποκτά γη σε μονοπωλιακά επίπεδα και στους πορτορικάνους δεν έμεινε άλλη διέξοδος από το να εργασθούν στη νέα βιομηχανία ζάχαρης, που πλήρωνε μισθούς μιζέριας και πείνας, με μεγάλα κέρδη για στους απόντες ιδιοκτήτες.
Το 1917 μας επεβλήθησαν οι νόμοι του καμποτάζ, στους οποίες διατυπώνεται ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μόνο πλοία με σημαία και ναυτικούς των ΗΠΑ για να εισάγουμε ό,τι καταναλώνουμε από το εξωτερικό. Ας μάθουμε ότι αυτό είναι το πιο ακριβό εμπορικό ναυτικό στον κόσμο, και έχει εκτιμηθεί ότι μόνο ότι μας έχει κοστίσει η χρήση αυτού του ναυτικού, ισοδυναμεί με το ύψος του χρέους που έχουμε τώρα προς τους ομολογιούχους.
Από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, το Πουέρτο Ρίκο γίνεται στρατηγικός άξονας στην άμυνα των συμφερόντων των ΗΠΑ στην Καραϊβική, ακόμα περισσότερο με τη ρωσική διείσδυση μετά τη νίκη της επανάστασης στην Κούβα. Βιέκες, Κουλέμπρα, Σέιμπα, Αγουαδίγια, Σαλίνας, και σε πολλές άλλες περιοχές του αρχιπελάγους του Πουέρτο Ρίκο έγινε κατοχή για στρατιωτικούς ελιγμούς, χωρίς ποτέ να πληρωθεί άμεσα μια δίκαιη αποζημίωση για τη χρήση αυτών τω εδαφών. Η περίπτωση του Βιέκες είναι εξαιρετικά διαφωτιστική, όταν τα δύο τρίτα του νησιού βομβαρδίστηκαν για περισσότερα από 70 χρόνια. Αν και είναι ακριβές ότι αυτοί οι ελιγμοί μπορούσαν να έχουν έναν έμμεσο οικονομικό αντίκτυπο στις τοπικές μικροοικονομίες, ποτέ δεν πληρώθηκε άμεσα μια τιμή ενοικίου και χρήσης για τα σφετερισμένα και βομβαρδισμένα εδάφη από το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ. Ακόμα χειρότερα, δεν μας έχουν πληρώσει πρακτικά τίποτα για την απορρύπανση των εδαφών που χρησιμοποιούνταν επί χρόνια, και αυτό τον καιρό τα προβλήματα υγείας στο Βιέκες είναι αναγνωρισμένα διεθνώς, χωρίς οι αρχές των ΗΠΑ να έχουν αναλάβει την ευθύνη.
Όσα αναφέρθηκαν προηγουμένως είναι μόνο μέρος του συστήματος εκμετάλλευσης της γης και του ανθρώπινου κεφαλαίου της χώρας μας. Οι μεγάλες βορειοαμερικανικές επιχειρήσεις έχουν κάνει το Πουέρτο Ρίκο μια σημαντικότατη εμπορική Μέκκα, καθώς είναι αδύνατο να προστατεύσουμε την ίδια την παραγωγή και το εμπόριο μας. Κάθε χρόνο τα ταχυφαγία, οι μεγάλες αλυσίδες πώλησης εργαλείων, τροφίμων και διάφορων ειδών, αυξάνουν τα κέρδη τους σε επίπεδα πολλών εκατομμυρίων δολαρίων, εις βάρος της δέσμιας αγοράς που αντιπροσωπεύει το νησί του Πουέρτο Ρίκο. Όλα αυτά με αντάλλαγμα λίγες θέσεις εργασίας χωρίς δικαιώματα, πολύ φτωχά αμειβόμενες, και μερικά δολάρια στο τοπικό δημόσιο ταμείο.
Η ιστορία μπορεί να ερμηνευτεί από διαφορετικές οπτικές γωνίες, και μπορεί να εξαρτάται από το πρίσμα υπό το οποίο την βλέπουμε, αλλά οι αριθμοί είναι αριθμοί, και τα γεγονότα είναι γεγονότα. Όταν εξετάζουμε εν συντομία τα γεγονότα από το 1898 αξίζει τον κόπο να ρωτήσουμε… Ποιος χρωστάει σε ποιον;
Ενώ συνέβαινε αυτό, το Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών επέβαλε μια υποτίμηση του νομίσματος που χρησιμοποιούνταν στο Πουέρτο Ρίκο, εκτιμώντας την αξία του σε 40% κάτω από την πραγματική αξία του στην αγορά. Συνεπώς, οι αποταμιεύσεις και τα περιουσιακά στοιχεία των πορτορικάνικων τραπεζών υποτιμήθηκαν με μια μονοκοντυλιά, μονομερώς. Αυτά τα δύο μέτρα φτωχοποίησαν τρομερά τον πορτορικάνικο λαό, και έβαλαν τις βάσεις για την διείσδυση των μεγάλων βορειοαμερικανικών επιχειρήσεων παραγωγής ζάχαρης, ξεκινώντας από το έτος 1901. Το βορειοαμερικανικό κεφάλαιο άρχισε να αποκτά γη σε μονοπωλιακά επίπεδα και στους πορτορικάνους δεν έμεινε άλλη διέξοδος από το να εργασθούν στη νέα βιομηχανία ζάχαρης, που πλήρωνε μισθούς μιζέριας και πείνας, με μεγάλα κέρδη για στους απόντες ιδιοκτήτες.
Το 1917 μας επεβλήθησαν οι νόμοι του καμποτάζ, στους οποίες διατυπώνεται ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μόνο πλοία με σημαία και ναυτικούς των ΗΠΑ για να εισάγουμε ό,τι καταναλώνουμε από το εξωτερικό. Ας μάθουμε ότι αυτό είναι το πιο ακριβό εμπορικό ναυτικό στον κόσμο, και έχει εκτιμηθεί ότι μόνο ότι μας έχει κοστίσει η χρήση αυτού του ναυτικού, ισοδυναμεί με το ύψος του χρέους που έχουμε τώρα προς τους ομολογιούχους.
Από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, το Πουέρτο Ρίκο γίνεται στρατηγικός άξονας στην άμυνα των συμφερόντων των ΗΠΑ στην Καραϊβική, ακόμα περισσότερο με τη ρωσική διείσδυση μετά τη νίκη της επανάστασης στην Κούβα. Βιέκες, Κουλέμπρα, Σέιμπα, Αγουαδίγια, Σαλίνας, και σε πολλές άλλες περιοχές του αρχιπελάγους του Πουέρτο Ρίκο έγινε κατοχή για στρατιωτικούς ελιγμούς, χωρίς ποτέ να πληρωθεί άμεσα μια δίκαιη αποζημίωση για τη χρήση αυτών τω εδαφών. Η περίπτωση του Βιέκες είναι εξαιρετικά διαφωτιστική, όταν τα δύο τρίτα του νησιού βομβαρδίστηκαν για περισσότερα από 70 χρόνια. Αν και είναι ακριβές ότι αυτοί οι ελιγμοί μπορούσαν να έχουν έναν έμμεσο οικονομικό αντίκτυπο στις τοπικές μικροοικονομίες, ποτέ δεν πληρώθηκε άμεσα μια τιμή ενοικίου και χρήσης για τα σφετερισμένα και βομβαρδισμένα εδάφη από το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ. Ακόμα χειρότερα, δεν μας έχουν πληρώσει πρακτικά τίποτα για την απορρύπανση των εδαφών που χρησιμοποιούνταν επί χρόνια, και αυτό τον καιρό τα προβλήματα υγείας στο Βιέκες είναι αναγνωρισμένα διεθνώς, χωρίς οι αρχές των ΗΠΑ να έχουν αναλάβει την ευθύνη.
Όσα αναφέρθηκαν προηγουμένως είναι μόνο μέρος του συστήματος εκμετάλλευσης της γης και του ανθρώπινου κεφαλαίου της χώρας μας. Οι μεγάλες βορειοαμερικανικές επιχειρήσεις έχουν κάνει το Πουέρτο Ρίκο μια σημαντικότατη εμπορική Μέκκα, καθώς είναι αδύνατο να προστατεύσουμε την ίδια την παραγωγή και το εμπόριο μας. Κάθε χρόνο τα ταχυφαγία, οι μεγάλες αλυσίδες πώλησης εργαλείων, τροφίμων και διάφορων ειδών, αυξάνουν τα κέρδη τους σε επίπεδα πολλών εκατομμυρίων δολαρίων, εις βάρος της δέσμιας αγοράς που αντιπροσωπεύει το νησί του Πουέρτο Ρίκο. Όλα αυτά με αντάλλαγμα λίγες θέσεις εργασίας χωρίς δικαιώματα, πολύ φτωχά αμειβόμενες, και μερικά δολάρια στο τοπικό δημόσιο ταμείο.
Η ιστορία μπορεί να ερμηνευτεί από διαφορετικές οπτικές γωνίες, και μπορεί να εξαρτάται από το πρίσμα υπό το οποίο την βλέπουμε, αλλά οι αριθμοί είναι αριθμοί, και τα γεγονότα είναι γεγονότα. Όταν εξετάζουμε εν συντομία τα γεγονότα από το 1898 αξίζει τον κόπο να ρωτήσουμε… Ποιος χρωστάει σε ποιον;
