Πηγή: venezuelanalysis.com
Η Βενεζουέλα και η Αργεντινή είναι δύο χαρακτηριστικές
περιπτώσεις χωρών της Νότιας Αμερικής που έχουν απαγγιστρωθεί από τη σφαίρα επιρροή
των ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια. Πρόσφατα, οι επιλογές των κυβερνήσεων των δύο
χωρών στον τομέα της οικονομίας έγιναν αντικείμενο κριτικής, θεωρούμενες ως
ενδείξεις αδυναμίας.
Η Βενεζουέλα υποτίμησε το εθνικό της νόμισμα (Μπολίβαρ)
κατά σχεδόν ένα τρίτο. Πρόκειται για την πέμπτη υποτίμηση στα χρόνια που ο
Ούγκο Τσάβες βρίσκεται στην εξουσία και διαμορφώνει την ισοτιμία του εθνικού της νομίσματος στα 6,3 Μπολίβαρ ανά δολάριο ΗΠΑ από 4,3 (υποτίμηση 32%).
Οι υποστηρικτές αυτής της οικονομικής πολιτικής εκτιμούν ότι με τη νέα ισοτιμία θα αυξηθούν τα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου σε εγχώριο νόμισμα, επιτρέποντας στην κυβέρνηση να διαθέσει περισσότερα για κοινωνικές παροχές. Είναι γνωστό άλλωστε ότι επί των κυβερνήσεων Τσάβες τα επίπεδα της φτώχειας έχουν μειωθεί δραστικά. Οι υπέρμαχοι της υποτίμησης σημειώνουν ακόμα ότι τα εγχώρια προϊόντα θα γίνουν –σχετικά– φθηνότερα και θα μπορούν να συναγωνιστούν καλύτερα τα εισαγόμενα. Η κυβέρνηση ελπίζει μ’ αυτό τον τρόπο να περιορίσει και τη μαύρη αγορά, με δεδομένο ότι η τιμή αγοράς ενός δολαρίου παράνομα είναι σχεδόν τετραπλάσια της επίσημης ισοτιμίας.
Από την άλλη, υπάρχουν φόβοι ότι με την υποτίμηση θα αυξηθούν οι τιμές κρίσιμων εισαγόμενων προϊόντων, και αυτό μπορεί να αναθερμάνει τον πληθωρισμό που βρίσκεται στα όρια του 20%. Κατά καιρούς παρουσιάζονται ελλείψεις σε είδη διατροφής, και ο έλεγχος συναλλάγματος που επιβάλει η κυβέρνηση δυσκολεύει την απόκτηση δολαρίων για αγορά αγαθών που δεν παράγονται στη χώρα.
Η Αργεντινή έχει επίσης δώσει μάχη για να τιθασσεύσει τον πληθωρισμό τα τελευταία χρόνια. Οι ιδιωτικές εκτιμήσεις διαφέρουν μέχρι και 15% από τις επίσημες (περίπου 10% ο επίσημος δείκτης πληθωρισμού που ανακοινώνει το κράτος, 20-25% σύμφωνα με τις ανεπίσημες εκτιμήσεις). Στις αρχές του μήνα το ΔΝΤ κατήγγειλε την κυβέρνηση της Κριστίνα Φερνάντες ότι υποεκτιμά σκοπίμως αυτό το οικονομικό μέγεθος.
Σε μια προσπάθεια να συγκρατήσει τον τιμάριθμο, η κυβέρνηση Φερνάντες συμφώνησε με τα σουπερμάρκετ για προσωρινό πάγωμα των τιμών. Τα δύο τρίτα των πολυκαταστημάτων τροφίμων συμφώνησαν να κρατήσουν τις τιμές παγωμένες έως την 1η Απριλίου. Αυτό το πάγωμα τιμών θα έχει ασφαλώς κάποια συμβολή στη συγκράτηση του πληθωρισμού, ωστόσο οι επικριτές λένε ότι μπορεί να οδηγήσει και σε ελλείψεις και περισσότερη δραστηριότητα της μαύρης αγοράς. Επιπλέον τα εισαγόμενα προϊόντα μπορεί να γίνουν ακόμα περισσότερο δυσεύρετα, με δεδομένο ότι οι αυστηροί συναλλαγματικοί περιορισμοί δυσκολεύουν την απόκτηση δολαρίων για αγορές εισαγόμενων ειδών.
Παράλληλα η κυβέρνηση βρίσκεται σε σκληρές διαπραγματεύσεις με τα εργατικά συνδικάτα, τα οποία υποστηρίζουν ότι τα ημερομίσθια δεν αναπροσαρμόζονται ανάλογα με τον πραγματικό πληθωρισμό. Αντίθετα δε με το 2011, όταν ο ρυθμός ανάπτυξης «έτρεχε» με σχεδόν 9%, οι εκτιμήσεις για το 2012 είναι πολύ πιο συντηρητικές: 2,6% σύμφωνα με το ΔΝΤ και 3,4% σύμφωνα με την κυβέρνηση.
Συνολικά, η υποτίμηση του νομίσματος στη Βενεζουέλα και το πάγωμα τιμών των τροφίμων στην Αργεντινή είναι δύο μέτρα που μένει να δούμε αν θα έχουν θετικά αποτελέσματα. Ξέχωρα απ' αυτό, το ενδιαφέρον είναι ότι οι χώρες αυτές αντιμετωπίζουν τις οικονομικές τους προκλήσεις κάνοντας χρήση της εθνικής κυριαρχίας τους και αναζητώντας λύσεις καταρχήν σε εγχώριο και περιφερειακό επίπεδο (Λατινικής Αμερικής), αντί να παραμένουν δέσμιες των διεθνών οργανισμών και των ισχυρών οικονομιών της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής. Ένα παράδειγμα αν μη τι άλλο ενδιαφέρον για χώρες όπως η Ελλάδα, εγκλωβισμένες στο νεοφιλελεύθερο μονόδρομο της δημοσιονομικής πειθαρχίας και της απεμπόλησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων τους.