Μια δυσάρεστη εξέλιξη είχαμε σήμερα στην υπόθεση της
ιστορικής καταδίκης του πρώην δικτάτορα τη Γουατεμάλας, Εφρέν Ρίος Μοντ. Το
Συνταγματικό Δικαστήριο ακύρωσε τη δίκη που ξεκίνησε στις 19 Μαρτίου στο
Ανώτατο Δικαστήριο και στις 10 Μαΐου καταδίκασε τον Μοντ σε συνολικά 80 χρόνια
φυλακή για γενοκτονία και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Το πενταμελές Συνταγματικό Δικαστήριο, ανώτατη δικαστική
αρχή της χώρας, ακύρωσε (με ψήφους 3-2) τη δίκη και την ποινή με το αιτιολογικό ότι έγιναν
παρατυπίες αντίθετες με το σύνταγμα της χώρας, μετά από σχετικό αίτημα
της υπεράσπισης. Έτσι ο 86χρονος καταδικασθείς επιστρέφει στο καθεστώς του κατ’
οίκον περιορισμού στο οποίο βρισκόταν πριν τη δίκη. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα
με το ρεπορτάζ του Telesur, η εξέλιξη αυτή δεν ισοδυναμεί
με απαλλαγή του κατηγορούμενου, αφού μπορεί να ξαναδικαστεί από άλλο
δικαστήριο για τα ίδια αδικήματα.
Ο πρώην στρατιωτικός και μετέπειτα πραξικοπηματίας και ντε φάκτο πρόεδρος καταδικάστηκε στις 10/5 ως υπεύθυνος για τη
δολοφονία 1771 ινδιάνων Ιξίλ, καθώς και για βίαιη μετακίνηση πληθυσμών,
στέρηση τροφής, βασανιστήρια, κακομεταχείρηση και σεξουαλική βία κατά της
κοινότητας των Μάγια Ιξίλ, μεταξύ Μαρτίου 1982 και Αυγούστου 1983. Το
δικαστήριο τον έκρινε ένοχο γενοκτονίας επειδή
γνώριζε και είχε διατάξει την εξόντωση του συνόλου του πληθυσμού των ιθαγενών
που υποτίθεται ότι υποστήριζαν τους αντάρτες, όχι μόνο των ένοπλων ομάδων.
H απόφαση αυτή ήταν μια ηθική
επιβράβευση για τα θύματα, τους επιζώντες και τις ανθρωπιστικές οργανώσεις που
πίεζαν εδώ και 30 χρόνια για να φτάσει η υπόθεση στη δικαιοσύνη. Καθοριστική
συμβολή είχε η τιμημένη με Νόμπελ Ειρήνης ινδιάνα ακτιβίστρια Ριγκομπέρτα
Μεντσού, με πολλά θύματα στην οικογένειά της.
Το καθεστώς του Μοντ ήταν από τα πιο αιμοσταγή κατά τη
διάρκεια του πολυετούς εμφυλίου της Γουατεμάλας (1960-1996) που άφησε πίσω του
πάνω από 200.000 νεκρούς, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ. Η καταδίκη του δε ήταν
ιστορική, γιατί επρόκειτο για την πρώτη καταδίκη αρχηγού κράτους για το έγκλημα
της γενοκτονίας. Άλλοι δικτάτορες, όπως ο Αλφρέδο Στρέσνερ της Παραγουάης,
πέθαναν πριν τους απαγγελθούν κατηγορίες, ή καταδικάστηκαν για άλλα αδικήματα,
όπως ο Χόρχε Βιντέλα και ο Αλμπέρτο Φουτζιμόρι.
Η ακύρωση της καταδίκης φαίνεται να διχάζει την τοπική κοινωνία, αν και υπάρχει η δυνατότητα να ξαναδικαστεί ο Ρίος Μοντ και να τιμωρηθεί για τα εγκλήματά του. Πιστεύεται δε ότι επιρροή υπέρ του ασκήθηκε από την κυβέρνηση του προέδρου Ότο Πέρες Μολίνα, πρώην στρατιωτικού επίσης ο οποίος έχει κατηγορηθεί κι αυτός για αδικήματα κατά τη διάρκεια της δικτατορίας.
12 μέτρα αποκατάστασης των ινδιάνων Ιξίλ στη Γουατεμάλα
Σε 80 χρόνια φυλακή καταδικάστηκε ο πρώην δικτάτορας της Γουατεμάλας Ρ. Μοντ Χιλιάδες Γουατεμαλτέκοι τιμούν τα θύματα του εμφυλίου
Ο Ρίος Μοντ δικάζεται για γενοκτονία στη Γουατεμάλα μετά από 30 χρόνια
