Πηγή: Granma.
Με
αφορμή πρόσφατη ετήσια έκθεση του Στέϊτ
Ντιπάρτμεντ για τον σεβασμό των
θρησκευτικών ελευθεριών η εφημερίδα
“Γκράνμα” δημοσίευσε άρθρο στο οποίο
καταρρίπτει το χιλιοειπωμένο επιχείρημα
πως η Κούβα, δήθεν, “εμποδίζει την
ελεύθερη εξάσκηση της θρησκευτικής
έκφρασης”. Η πρόοδος της κουβανικής
επανάστασης, ταυτόχρονα με τον αυστηρά
κοσμικό χαρακτήρα του κράτους και της
πολιτείας, έχει αποδείξει πως μπορεί
να συνδιάσει τον σοσιαλισμό με τον
σεβασμό των προσωπικών θρησκευτικών
πεποιθήσεων. Σε σχετική του έκθεση, το
υπουργείο εξωτερικών των ΗΠΑ αναφέρει
ότι στην Κούβα έχει “υπάρξει πρόοδος”
αναφορικά με τις θρησκευτικές ελευθερίες,
τονίζοντας όμως πως ισχύουν “σημαντικές
απαγορεύσεις” σχετιζόμενες με ζητήματα
θρησκευτικής έκφρασης. Το επιχείρημα
αυτό της κυβέρνησης των ΗΠΑ χρησιμοποιείται
περισσότερο ως άλλοθι για την συνέχιση
του απαράδεκτου οικονομικού αποκλεισμού
που για πέντε δεκαετίες έχει επιβληθεί
στο νησί. Αποτελεί δε διαστρέβλωση της
πραγματικότητας.
Στη
δημόσια ζωή της χώρας οι θρησκευτικές
ελευθερίες επεκτείνονται, χωρίς αυτό
να επηρεάζει στο ελάχιστο τον δεδομένο κοσμικό χαρακτήρα του κράτους. Σε
αντίθεση με τις ΗΠΑ, όπου σε πολλές
περιπτώσεις οι μουσουλμάνοι γίνονται
στόχος εξστρεμιστών, στην Κούβα ο κάθε
πολίτης είναι ελεύθερος να εξασκεί τις
θρησκευτικές του πεποιθήσεις χωρίς
αποκλεισμούς και μισαλλοδοξία. Σχετική
ρύθμιση που υιοθετήθηκε το 1992 στο
Σύνταγμα της χώρας κατοχύρωσε τις
θρησκευτικές ελευθερίες, ενώ έκτοτε
έχουν επισκεπτεί την Κούβα δύο προκαθήμενοι
της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας
(Ιωάννης-Παύλος ΙΙ, 1998 και Βενέδικτος
XVI, 2012), ο
Πατριάρχης Βαρθολομαίος (2004) και άλλοι
θρησκευτικοί ηγέτες.
Δεν
υπάρχει αντισημιτισμός.
Μιλώντας
στη “Γκράνμα”, στο ναό Μπετ Σαλόμ στην
περιοχή Ελ Βεδάδο της Αβάνας, ο αντιπρόεδρος
της εβραϊκής κοινότητας Ντέιβιντ
Πρινστάιν επιβεβαιώνει ότι οι εβραίοι
της Κούβας δεν έχουν υποστεί ουδεμία
διώξη. “Τα
πρώτα χρόνια της Επανάστασης υπήρχε
μια απόσταση μεταξύ διαφόρων θρησκειών
και του κράτους – δε μπορούσες, για
παράδειγμα να κατέχεις κάποιο αξιώμα
και να είσαι θρησκευόμενος, αλλά δεν
υπήρχαν διώξεις”. Μιλώντας από προσωπική
εμπειρία, ο Πρινστάιν λέει ότι οι γονείς
του υπήρξαν ιδρυτικά μέλη του Κομμουνιστικού
Κόμματος της Κούβας, στο οποίο και ο
ίδιος δραστηριοποιήθηκε. “Ποτέ δεν
έκρυψα από το βιογραφικό μου ότι η
οικογένεια μου ήταν εβραίοι. Οι γονείς
μου δεν εξασκούσαν (θρησκευτικά) τον
εβραϊσμό, αλλά οι παππούδες μου, οι
οποίοι ήρθαν στην Κούβα από την Πολωνία,
γλυτώνοντας απ' τους Ναζί, πήγαιναν
πάντα στην συναγωγή”.
Αυτήν
την στιγμή, η Κουβανο-εβραϊκή κοινότητα
αριθμεί περίπου 1.500 μέλη. Πριν το 1959,
πριν η πλειοψηφία μεταναστεύσει στις
ΗΠΑ, υπήρχαν περίπου 15.000. Υπάρχουν πέντε
συναγωγές στην Κούβα, τρείς στην Αβάνα,
μία στο Σαντιάγκο και άλλη μια στο
Κάμαγουέϊ. “Παρ' όλο που είναι αριθμητικά
μικρή κοινότητα η εβραϊκή, είναι ισχυρή
και δραστήρια σε διάφορα προγράμματα”
σημειώνει ο Πρινστάιν.
Μια
πρόκληση για τους κουβανούς εβραίους
ήταν η προσαρμογή του εβραϊκού
διαιοτολογίου (κοσέρ) στην καθημερινή
ζωή. Η λύση βρέθηκε μέσω του μοναδικού
ιδιωτικού κρεοπωλείου στη χώρα. “Ιδρύθηκε
το 1906 και παρέμεινε και μετά το θρίαμβο
της σοσιαλιστικής Επανάστασης, με την
κουβανική κυβέρνηση να σέβεται απολύτως
το δικαίωμα αυτό της εβραϊκής κοινότητας”
προσθέτει ο Πρινστάιν, ο οποίος
χαρακτηρίζει άριστες τις σχέσεις της
κοινότητας του με την κυβέρνηση. “Ακόμα
και πριν τον πρόσφατο νόμο περί
μετανάστευσης και ταξιδευτικών
διευκολύνσεων, ήμασταν σε θέση να
ταξιδέψουμε σε διάφορα μέρη που είχαμε
προσκαλεστεί, στη λατινική Αμερική, το
Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεν
είμαστε μια χώρα με αντισημιτικές
αντιλήψεις” καταλήγει ο αντιπρόεδρος
της εβραϊκής κοινότητας της Κούβας.
Νέα
Εκκλησία.
Η
Εκκλησία της Μοραβίας (παρακλάδι της
χριστιανικής προτεσταντικής εκκλησίας),
η οποία ιδρύθηκε το 1457 στην ανατολική
Ευρώπη, ξεκίνησε τη λειτουργία της στην
Κούβα στα τέλη της δεκαετίας του '90.
“Ξεκινήσαμε
ως μια μικρή ομάδα που συναντιόμασταν
σε ένα σπίτι, μέχρι που ενταχθήκαμε στο
κουβανικό συμβούλιο εκκλησιών το 2003”
λέει ο Αρμάντο Ρουσίνδο, επικεφαλής της
Εκκλησίας της Μοραβίας στην Κούβα, η
οποία το Γενάρη του 2013 κατοχυρώθηκε
νομικά ως ανεξάρτητη θρησκευτική
οργάνωση. Η νέα αυτή Εκκλησία ήταν σε
θέση να δραστηριοποιείται χωρίς
προβλήματα και πριν την τυπική νομική
κατοχύρωση της. Ο Ρουσίνδο – μιλώντας
όχι εξ' ονόματος της επίσημης εκκλησίας
αλλά με βάση την προσωπική του εμπειρία
– πιστεύει πως οι εντάσεις που υπήρξαν
μεταξύ των θρησκευτικών ομάδων και της
επαναστατικής κυβέρνησης, από το 1959 και
έπειτα, ήταν αποτέλεσμα έλλειψης
κατανόησης και απ' τις δύο πλευρές.
Σήμερα, παρατηρεί, ο αριθμός των κουβανών
που εκκλησιάζονται πιστοποιούν μια
σχετική αύξηση της θρησκευτικής πίστης.
“Η
πρόοδος που έχει γίνει είναι, πιστεύω,
άξια συγχαρητηρίων διότι, στο παρελθόν,
εάν μας έλεγαν ότι θα είμασταν σε θέση
να μεταδώσουμε χριστουγεννιάτικα
προγράμματα στην τηλεόραση, ή να
χρησιμοποιήσουμε θέατρα και δημόσιες
εγκαταστάσεις για τις δραστηριότητες
μας, θα λέγαμε ότι ήταν ένα όνειρο, σήμερα
όμως είναι πραγματικότητα” σημειώνει
ο Ρουσίνδο.
Το
πρώτο ισλαμικό συμβούλιο.
Μουσουλμάνοι
υπήρχαν πάντα στην Κούβα, αλλά μέχρι
πρότινος δεν υπήρχε κανένα θρησκευτικό
μουσουλμανικό ίδρυμα, λέει ο Πέδρο Λάζο,
πρόεδρος του κουβανικού ισλαμικού
συμβουλίου το οποίο ιδρύθηκε επίσημα
το 2007. “Εξασκούμε τα θρησκευτικά μας
καθήκοντα από τη δεκαετία του '90 και
ποτέ δεν αντιμετωπίσαμε πρόβλημα”
προσθέτει ο Λάζο. Ο ίδιος προσθέτει πως
σήμερα υπάρχουν χιλιάδες μουσουλμάνοι
στη χώρα, συμπεριλαμβανομένων κουβανών
και ξένων φοιτητών. Παρόλο που μέχρι
στιγμής δεν έχει χτιστεί τζαμί στην
Κούβα, όλοι είναι ελεύθεροι να εξασκούν
τη μουσουλμανική θρησκεία και το
Ραμαζάνι. Έπειτα από τις επιθέσεις της
11 Σεπτέμβρη 2001, οι ΗΠΑ έχουν προσπαθήσει
να παρουσιάσουν το Ισλάμ ως θρησκεία
τρομοκρατών. Σύμφωνα με το Λάζο ήταν
μια προσπάθεια να δυσφημιστεί η
μουσουλμανική θρησκεία στο σύνολο της, κάτι όμως που
δεν είχε επιπτώσεις στην κοινότητα της Κούβας η οποία συνέχισε
ειρηνικά και ανεμπόδιστα τις δραστηριότητες
της, εκπροσωπόντας το Ισλάμ σε εθνικό
και διεθνές επίπεδο. “Η
κυβέρνηση”,
προσθέτει ο πρόεδρος του κουβανικού
ισλαμικού συμβουλίου, “υποστηρίζει
την πλήρη θρησκευτική ελευθερία του
λαού, κάτι που αποτυπώνεται και στο
Σύνταγμα και στις πράξεις της”.
Μια
Εκκλησία με κοινωνική ευθύνη.
Το
Κέντρο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ένα
χριστιανικής-έμπνευσης θρησκευτικό
ίδρυμα που δημιουργήθηκε στη μνήμη του
αλησμόνητου ηγέτη των αφροαμερικανών,
ιδρύθηκε στην Αβάνα το 1987. Η Κιρένια
Κριάδο Πέρες, διευθύντρια του
Κοινωνικο-Θεολογικού προγράμματος του
Κέντρου, σημειώνει ότι η ίδρυση του
“έχει βοηθήσει στο να αμβλυνθεί η ιδέα
που υπήρχε (και υπάρχει) στο μυαλό πολλών
ανθρώπων ότι η κουβανική κοινωνία και
η Εκκλησία είναι δύο αντίθετα πράγματα”.
Σύμφωνα με την Πέρες, η κοινωνική επιρροή
του Κέντρου δεν είναι αποτέλεσμα μονάχα
βιβλικής, θεολογικής και ποιμαντορικής
δράσης, αλλά αποτελεί απότοκο των
εκπαιδευτικών προγραμμάτων του. Το
Κέντρο εργάζεται προς την κατεύθυνση
της ενίσχυσης της κοινωνικής αλληλεγγύης,
έχοντας αναμειχθεί στην αναστήλωση και
ανακατασκευή κατοικιών έπειτα από τις
καταστροφές που είχε προκαλέσει ο
τυφώνας Σάντυ, τον περασμένο Οκτώβρη
στην Κούβα.