Πηγή: Cuatro F
Η Ευρώπη σε αναμμένα κάρβουνα
Εάν ο Τραμπ κάνει πράξη τις προεκλογικές του υποσχέσεις και αυξήσει τους δασμούς στις εισαγωγές, θα προκύψει ένα σενάριο εμπορικού πολέμου στο οποίο η Ευρώπη θα έχει τα πάντα να χάσει.
Ο Ντόναλντ Τραμπ κέρδισε τις εκλογές, όπως είχε προβλεφθεί. Δεν υπήρξαν εκπλήξεις. Η τελική επίθεση από ένα μεγάλο μέρος της μονοπωλιακής μιντιοκρατίας, η οποία, ευθυγραμμισμένη με το κατεστημένο, με τις δυνάμεις που ταυτίζονται με την παγκοσμιοποίηση, προσπάθησε να αναβιώσει την υποψηφιότητα της Καμάλα Χάρις, δεν απέδωσε.
Όπως έχουμε πει σε αυτόν ακριβώς τον χώρο, η προεδρία του Τζο Μπάιντεν, οι παρεκκλίσεις του, ήταν πολύ φαινομενικές και ήταν αδύνατο για τη Χάρις, την αντιπρόεδρό του, να διαχωρίσει τη θέση της από αυτές. Επιπλέον, δεν είναι επίσης ένα πολιτικό ταλέντο που θα έθετε σε κίνδυνο τη νίκη του νεοεκλεγέντος προέδρου.
Ο Τραμπ είναι ένα ον που κάθε ανθρωπιστής, κάθε καλός άνθρωπος, αποκηρύσσει. Είναι μισογύνης, ρατσιστής, ταξικός, επιδεικνύει χωρίς ντροπή την άγνοιά του. Πιστεύει στον υπερεκφυλισμό, σε ξεπερασμένες ιδέες όπως το «Μανιφέστο του πεπρωμένου». Οι άνθρωποι που είναι θύματα του ρατσισμού, της ταξικότητας, της υπεροχής, ψήφισαν τον Τραμπ.
Και για να καταλάβει κανείς αυτή υξ νίκη πρέπει να προσπαθήσει να μπει στη θέση του Βορειοαμερικανού ψηφοφόρου, αυτού που είδε πώς ο πληθωρισμός τους τελευταίους μήνες του στέρησε το 30% της αγοραστικής τους δύναμης, αυτού που βλέπει την αχαλίνωτη μετανάστευση ως κίνδυνο- κάτι που ο Τραμπ μπόρεσε να εκμεταλλευτεί πολύ καλά, ακόμη και αν δεν αντιμετωπίζει τις πραγματικές αιτίες της μετανάστευσης.
Οι Βορειοαμερικανοί πιστεύουν ότι τα τελευταία κύματα μεταναστών σήμαιναν αύξηση της βίας και της εγκληματικότητας, παρόλο που έχει αποδειχθεί στατιστικά ότι οι δράστες των περισσότερων ληστειών και δολοφονιών είναι οι ίδιοι οι συμπατριώτες τους.
Αλλά αυτό δεν είχε σημασία για τον Τραμπ και τους συμβούλους της προεκλογικής του εκστρατείας, έπρεπε να πουλήσουν ένα αφήγημα και το έκαναν.
Ας μην ξεχνάμε, επίσης, ότι οι προηγούμενες γενιές μεταναστών ψήφισαν κατά της άτακτης μετανάστευσης- πολλοί Λατίνοι το έκαναν, βλέπουν τους νέους μετανάστες ως απειλή για το καθεστώς τους, ακόμη και για τις δουλειές τους. Φοβούνται ότι ο στιγματισμός κατά της νέας λατινοαμερικάνικης μετανάστευσης θα μπορούσε να τους βλάψει.
Τον Τραμπ ψήφισαν επίσης εκείνοι που ισχυρίζονται ότι είναι πραγματικοί Αμερικανοί, οι φτωχοποιημένοι λευκοί, στους οποίους υποσχέθηκε ότι θα μετατρέψει τις ΗΠΑ ξανά σε κορυφαία βιομηχανική δύναμη- φέρνοντας τα μεγάλα εργοστάσια για να δημιουργήσουν μαζική απασχόληση στο εσωτερικό.
Στους οποίους υποσχέθηκε να αυξήσει τους δασμούς στα αγαθά που προέρχονται από το εξωτερικό, κυρίως από την Κίνα και την Ευρώπη.
Ο Ρεπουμπλικάνος μίλησε για την επίλυση των πολέμων και ότι η Ουάσινγκτον δεν θα επιδοτεί την ασφάλεια άλλων χωρών, αναφερόμενος στο ΝΑΤΟ.
Αυτό ενίσχυσε τους φόβους στην Ευρώπη, η οποία σαφώς, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, είχε κλίνει προς τον Δημοκρατικό υποψήφιο.
Σήμερα, με τον θρίαμβο του Τραμπ να είναι σαφής, πολλοί από τους παλιούς του αντιπάλους, αυτοί που ταυτίστηκαν πλήρως με τον Τζο Μπάιντεν, αρχίζουν να υποχωρούν, να προσπαθούν να εξοικειωθούν με τον θυμωμένο Τραμπ.
Ένας από τους πρώτους ήταν ο Μαρκ Ρούτε, ο Ολλανδός πρωθυπουργός και γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, ο οποίος δήλωσε ότι «ανυπομονεί να συνεργαστεί ξανά μαζί του για την προώθηση της ειρήνης μέσω της ισχύος, μέσω του ΝΑΤΟ».
Σε αυτό το μάλλον εφησυχαστικό πνεύμα, σημείωσε ότι «με το ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ έχουν 31 φίλους και συμμάχους που βοηθούν στην προώθηση των συμφερόντων τους, πολλαπλασιάζουν τη δύναμή τους και κρατούν τους Βορειοαμερικανούς ασφαλείς».
Αυτά τα μελιστάλαχτα, κολακευτικά λόγια είναι απίθανο να αλλάξουν τη θέση του Τραμπ για την ατλαντική συμμαχία.
Ορισμένοι ειδικοί επί του θέματος θεωρούν απίθανο να αποχωρήσει ο Τραμπ από το ΝΑΤΟ, αλλά πιστεύουν ότι θα μπορούσε να δημιουργήσει δυσκολίες στη λειτουργία του.
Ο Ίαν Λέσερ του German Marshall Fund, μιας διατλαντικής δεξαμενής σκέψης, πιστεύει ότι ο Τραμπ «θα μπορούσε να δυσκολέψει τη ζωή του ΝΑΤΟ- ο οργανισμός βασίζεται στη συναίνεση».
Φυσικά, η «συναίνεση» είναι μάλλον σχετική, διότι στην πράξη ό,τι λέει η Ουάσινγκτον τείνει να γίνεται, συμπεριλαμβανομένης της αγνόησης του διεθνούς δικαίου.
Αλλά για να επιστρέψουμε στον Λέσερ, πιστεύει ότι αν ο μεγαλύτερος εταίρος του ΝΑΤΟ που συνεισφέρει «διαφωνεί ή έχει εκκεντρικές απόψεις, η διαχείριση των σχέσεων της συμμαχίας θα είναι πολύ δύσκολη».
Ιδιαίτερη σημασία έχει εδώ το ζήτημα της Ουκρανίας, το οποίο ο Τραμπ έχει πει ότι μπορεί να επιλύσει γρήγορα.
Πρόκειται για ένα ζήτημα που απασχολεί έντονα την Ευρώπη.
Τα τελευταία χρόνια, προσχωρώντας άνευ όρων στις επιταγές της Ουάσινγκτον σχετικά με τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, η Ευρώπη έχασε ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα. Πήραν το μάθημά τους ; Αν ο Τραμπ ξεκινήσει τον εμπορικό πόλεμο που έχει εξαγγείλει εναντίον της Κίνας, θα αποφασίσουν κυρίαρχα ; Θα θυσιάσουν και πάλι τον πληθυσμό τους για να εξυπηρετήσουν αποτελεσματικά τον ηγεμόνα ;
Ο Τζέικομπ Κιρκεγααρντ , ανώτερος ερευνητής στη δεξαμενή σκέψης Bruegel, πιστεύει ότι οι πρώτες ενέργειές του θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν τη μείωση των προμηθειών όπλων στην Ουκρανία ή «να δώσει εντολή στον αμερικανικό στρατό και τις υπηρεσίες πληροφοριών να σταματήσουν να μοιράζονται πληροφορίες με την Ουκρανία».
Ο Στίβεν Μπλόκμανς του Κέντρου Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής στις Βρυξέλλες είναι ξεκάθαρος ότι «παρά την όλη ρητορική στην Ευρώπη για μεγαλύτερη στρατηγική αυτονομία, η εξάρτηση από τις ΗΠΑ έχει αυξηθεί, τόσο από πλευράς ασφάλειας όσο και από πλευράς εμπορίου».
Εξ ου και ο φόβος μεταξύ των διανοουμένων και των πολιτικών του λεγόμενου Παλαιού Κόσμου. Εάν ο Τραμπ εκπληρώσει τις προεκλογικές του υποσχέσεις και αυξήσει τους δασμούς στις εισαγωγές, θα προκύψει ένα σενάριο εμπορικού πολέμου στο οποίο η Ευρώπη έχει τα πάντα να χάσει.
Το ευρωπαϊκό portal DW αναρωτήθηκε στις 6 Νοεμβρίου:
«Θα μπορέσει το αποτέλεσμα των βορειοαμερικανικών εκλογών να επιταχύνει τις προσπάθειες για μεγαλύτερη αυτονομία και ενότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης;».
Σύμφωνα με δημοσίευμα, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν φαίνεται να το πιστεύει. Ο Μακρόν δήλωσε ότι ο ίδιος και ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς θέλουν να «εργαστούν για μια πιο ενωμένη, ισχυρότερη και κυρίαρχη Ευρώπη σε αυτό το νέο πλαίσιο».
Ωστόσο, υιοθετώντας την εκτίμηση του Ίαν Λέσερ, δεν είναι τόσο αισιόδοξος ως προς αυτό, ειδικά στο θέμα της ασφάλειας, διότι «είναι άλλο πράγμα να μιλάμε για στρατηγική αυτονομία με μια φιλόδοξη αντίληψη και αλλο είναι να τη υλοποιείς. Αυτό προϋποθέτει την ανοικοδόμηση των αμυντικών δυνατοτήτων της Ευρώπης, κάτι που μπορεί να πάρει πολλά χρόνια».
Επιπλέον, η Ευρώπη αντιμετωπίζει σήμερα μια κατάσταση οικονομικής αστάθειας, πτώσης της ανταγωνιστικότητας, σε συνδυασμό με την άνοδο του δεξιού εθνικισμού.
Σήμερα, ως συνέπεια της νίκης των Ρεπουμπλικανών στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα ευρωπαϊκά λαϊκιστικά εθνικιστικά κόμματα, που αντιτίθενται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και ιδίως στη γραφειοκρατική δομή με επικεφαλής την Ούρσουλα φον ντερ Λαιν, δεν βλέπουν την ανάγκη για μεγαλύτερη αυτονομία.
Σύμφωνα με τον Στίβεν Μπλόκμανς , η Ευρώπη θα μπορούσε να βυθιστεί σε μια περίοδο χάους.
Αλλά αν υπάρχει μια χώρα που ένιωσε τον αντίκτυπο της νίκης των Ρεπουμπλικάνων, αυτή ήταν η Γερμανία. Σύμφωνα με την έγκυρη DW, η γερμανική κυβέρνηση ξύπνησε σε έναν εφιάλτη: τον Ντόναλντ Τραμπ.
Μέχρι τώρα είχε προσκολληθεί στην ελπίδα ότι η Καμάλα Χάρις θα συνέχιζε τη διατλαντική και πολυμερή παράδοση του Τζο Μπάιντεν.
Ήδη κάποιες φωνές που αρχίζουν να μιλούν, για παράδειγμα ο Χένινγκ Χοφ του Γερμανικού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων, θεωρούν ότι «ήταν λάθος να στηρίξουμε τόσο απόλυτα τους Δημοκρατικούς. Η ειδική σχέση που καλλιέργησε ο καγκελάριος με τον πρόεδρο Μπάιντεν ήταν ίσως πολύ μονόπλευρη. Το γεγονός ότι δεν υπάρχει καμία επαφή στο στρατόπεδο του Τραμπ θα έχει τώρα το τίμημά του».
«Φοβάμαι ότι κάποια από τα πράγματα που γνωρίζουμε από την πρώτη προεδρική θητεία του Τραμπ θα επαναληφθούν, όπως η πίεση και η αντιπάθεια προς τη Γερμανία», λέει ο Χένινγκ Χοφ.
Η DW υπενθυμίζει ότι κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρίας του Τραμπ, οι συγκρούσεις με τη Γηραιά Ήπειρο ήταν αξιοσημείωτες. Μεταξύ αυτών η αμφισβήτηση του ΝΑΤΟ, η κριτική του στη Γερμανία και σε άλλα κράτη μέλη που χρησιμοποιούσαν την αμερικανική στρατιωτική προστασία χωρίς να συνεισφέρουν αρκετά στη δική τους άμυνα.
Κατά την άποψη του Χοφ, «χρειάζεται ένα πολύ ισχυρότερο μήνυμα ότι οι Ευρωπαίοι, ιδίως οι Γερμανοί, είναι πραγματικά πρόθυμοι να σηκώσουν μεγαλύτερο αμυντικό βάρος».
Ένα άλλο θέμα που απασχολεί τη Γερμανία είναι η διαφορετική άποψη του Τραμπ για τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Αυτό είναι λογικό, αφού ο Τζο Μπάιντεν και ο Όλαφ Σολτς, ο Γερμανός καγκελάριος, υποσχέθηκαν να στηρίξουν την Ουκρανία «για όσο χρειαστεί».
Κατά τη γνώμη του ειδικού σε θέματα ασφάλειας Νίκο Λάνγκε, τον οποίο συμβουλεύτηκε η DW, η Ουκρανία θα πρέπει να παραδώσει ένα μεγάλο μέρος των εδαφών που κατέχει η Ρωσία για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος.
«Δεν γνωρίζουμε ποια θα είναι η πολιτική των ΗΠΑ στην Ουκρανία υπό τον Τραμπ. Το ιδιαίτερο με τον Ντόναλντ Τραμπ είναι ότι δεν είναι πραγματικά προβλέψιμος», δήλωσε ο Λάνγκε.
Ο Χένινγκ Χοφ βλέπει την πιθανότητα μιας συμφωνίας μεταξύ Τραμπ και Πούτιν, για την Ουκρανία, ώστε να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Σε αυτή την κατάσταση, η γερμανική κυβέρνηση θα μπορούσε να πει «θα θέλαμε να κάνουμε περισσότερα, αλλά... οι Αμερικανοί!».
Επιστρέφοντας στο θέμα του οικονομικού εμπορίου, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, και αυτό ήταν ένα από τα ισχυρά σημεία με τα οποία προσέλκυσε τους ψηφοφόρους του. Ο Τραμπ ανακοίνωσε δασμό 60% στις εισαγωγές των ΗΠΑ από την Κίνα και δασμό 20% στις εισαγωγές από τον υπόλοιπο κόσμο.
Αυτό θα έκανε, φυσικά, τα γερμανικά προϊόντα στη Βόρεια Αμερική πολύ πιο ακριβά.
Για τον Αντρέας Μπάουρ του Ινστιτούτου Ifo, αυτό θα μπορούσε να έχει σοβαρές συνέπειες, διότι «φυσικά, μπορείτε να υποθέσετε ότι οι εμπορικοί εταίροι, και η Κίνα, θα αντιδράσουν σε αυτό, και αυτή είναι ίσως η μεγαλύτερη ανησυχία, ότι θα καταλήξουμε σε ένα σπιράλ κλιμάκωσης όπου στη συνέχεια θα καταλήξουμε σε έναν παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο».
Και έχουν δίκιο να ανησυχούν. Τα τελευταία χρόνια, συμμορφούμενη άνευ όρων με τις επιταγές της Ουάσινγκτον σχετικά με τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, η Ευρώπη έχασε ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.
Έχουν πάρει το μάθημά τους: αν ο Τραμπ ξεκινήσει τον εμπορικό πόλεμο που έχει εξαγγείλει εναντίον της Κίνας, θα αποφασίσουν κυρίαρχα, θα θυσιάσουν και πάλι τον πληθυσμό τους για να εξυπηρετήσουν αποτελεσματικά τον ηγεμόνα;
Τώρα, μπορεί να διαδραματιστεί ένα άλλο σενάριο. Αν οι δασμοί των ΗΠΑ πλήξουν την Ευρώπη, θα αντιστρέψουν την πολιτική τους και θα κινηθούν πιο κοντά στην Κίνα; Οι παράλογες κυρώσεις έφεραν πιο κοντά τη Ρωσία και την Κίνα, οι νέες κυρώσεις θα φέρουν πιο κοντά την Κίνα και την Ευρώπη; Θα τις φέρουν πιο κοντά στους BRICS;
Ας το ελπίσουμε. Προς το παρόν, οι πρώτες ανακοινώσεις του Τραμπ για το ποιοι θα συμμετέχουν στην κυβερνητική του ομάδα δείχνουν μια πολιτική του σοκ.
