Ο Τσε Γκεβάρα είχε κατονομάσει ευθαρσώς το βασικότερο εμπόδιο που συναντούν τα ανεξάρτητα πολικά προγράμματα: «Όλη μας η δράση είναι μια κραυγή πολέμου ενάντια στον ιμπεριαλισμό και μια παλλόμενη έκκληση για την ενότητα των λαών ενάντια στο μεγάλο εχθρό του ανθρώπινου γένους: τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής».
Σε ενότητα απέναντι σε αυτό τον εχθρό κάλεσε και ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Βενεζουέλας και νυν εκτελεστικός γραμματέας της ALBA, Χόρχε Αρεάσα, κατά την εισαγωγική ομιλία του στη συνάθροιση στο Καράκας, διαβεβαιώνοντας πως «είναι ένας ιμπεριαλισμός σε παρακμή που σαν το πληγωμένο θηρίο επιτίθεται τα νύχια του προσπαθώντας να παρατείνει τη ζωή του». «Ένας από τους στόχους του συνεδρίου είναι να έχουμε μια ελάχιστη συμφωνία για δράση. Τι μπορούμε να κάνουμε όσον αφορά τη παιδεία, την υγεία, τη στέγαση. Τι μπορούμε να κάνουμε οι λαοί για φτάσουμε στην πολιτική εξουσία και να παίρνουμε εμείς τις αποφάσεις» αναφέρει.
«Κίνδυνοι και απειλές για την ανθρωπότητα»
Ο Αργεντίνος κοινωνιολόγος και αναλυτής, Ατίλιο Μπορόν, σεβαστός σε όλη την αριστερά της Λατινικής Αμερικής, ξεκινά στη πρώτη ενότητα του συνεδρίου, επικαλούμενος τους Ούγκο Τσάβες και Φιντέλ Κάστρο, ότι το ΝΑΤΟ είναι ο πιο επικίνδυνος οργανισμός στον κόσμο. Κάνει λόγο για «ανελέητες διώξεις» στις ΗΠΑ και την Ευρώπη ενάντια σε όποιον μιλήσει ενάντια στον ευρωατλαντικό ιμπεριαλισμό. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι ΗΠΑ δεν μπορούν να κάνουν πια ό,τι θέλουν στον κόσμο, όπως και στη Λατινική Αμερική, όπου η Βενεζουέλα και η Κούβα συνεχίζουν να αντιστέκονται, παρά τις δυσκολίες. Για τον λόγο αυτό, αναφέρει, οι ΗΠΑ θέλουν να αποκλείσουν τη Κίνα, τη Ρωσία και το Ιράν από τον κόσμο και την ήπειρο. Βλέπουν την Κίνα να ανεβαίνει και επιθυμούν να ανοίξουν μέτωπο στην Ταϊβάν, ενώ με την επέκταση του ΝΑΤΟ προκάλεσαν τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Την ίδια στιγμή, ο ίδιος σημειώνει πως το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ), λειτουργώντας υπέρ των συμφερόντων της Δύσης, έχει ασκήσει δίωξη στον πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, αλλά όχι στον Νετανιάχου. Μάλιστα, υπενθυμίζει ότι είναι το Ισραήλ και όχι το Ιράν ή η Χαμάς, που καταστρέφει σχολεία, νοσοκομεία και σκοτώνει αμάχους. Στη συνέχεια, τόνισε τη σημασία του διεθνούς ρόλου της Ρωσίας, αναφέροντας ενδεικτικά ότι μπορεί να συνομιλεί και με το Ιράν και το Ισραήλ. Ο Μπορόν τόνισε τη σημασία του μιντιακού πολέμου, προειδοποιώντας πως «αν δεν το καταλάβουμε θα συνεχίσουμε να είμαστε θύματα της αυτοκρατορίας».
«Αυτό που μας έφερε εδώ είναι μια μεγάλη ανησυχία για την πραγματική απειλή που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα: τον καπιταλισμό» ανέφερε στην ομιλία της η εκτελεστική αντιπρόεδρος της Βενεζουέλας Ντέλσυ Ροντρίγκες. Τόνισε ότι η κλιματική κρίση που απειλεί την ύπαρξη της ανθρωπότητας είναι είναι προϊόν του ληστρικού παραγωγικού μοντέλου του καπιταλισμού, ενώ το μεγαλύτερο θύμα της καταστροφής του περιβάλλοντος είναι ο Παγκόσμιος Νότος. Το ίδιο ισχύει για την ανισότητα, καθώς ο ιμπεριαλισμός έχει μετατρέψει το νότιο ημισφαίριο το πιο άνισο στον κόσμο. Στη συνέχεια, υπενθύμισε πως οι ΗΠΑ πρωταγωνιστούν στις πολεμικές δαπάνες, καθώς επίσης πως το ΝΑΤΟ προκάλεσε τον πόλεμο στην Ουκρανία, όπως και στην Παλαιστίνη και τη Μ. Ανατολή, ενώ οι ΗΠΑ θέλουν να μετατρέψουν τη Γουιάνα σε ορμητήριο κατά της Βενεζουέλας. Στο σημείο αυτό έκανε ειδική αναφορά στον ρόλο της Exxon Mobil.
Η αντιπρόεδρος αναφέρθηκε στην καταστροφή που έφερε η ακροδεξιά στην ήπειρο, καθώς και για την υποστήριξη που προσφέρει ο ιμπεριαλισμός στον φασισμό. Την ώρα που λέει τα παραπάνω, στη γιγαντοοθόνη εμφανίζεται μια φωτογραφία από διαδήλωση αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη, όπου ο Νετανιάχου απεικονίζεται με χιτλερικό μουστάκι και λέξη «φασίστας». «Υπάρχει μια γενοκτονία σε εξέλιξη» συμπληρώνει, αναφερόμενη στους περισσότερους από 33.000 νεκρούς στην Παλαιστίνη. «Τιμή και δόξα στους μάρτυρες της Παλαιστίνης» αναφέρει καταχειροκροτούμενη. Η Ροντρίγκες εξηγεί πως οι ΗΠΑ θέλουν να αλλάξουν τις κυβερνήσεις σε Ρωσία, Ιράν, Βενεζουέλα και σε όποια άλλη χώρα οι κυβερνήσεις αντιστέκονται στον ιμπεριαλισμό. Για τη Βενεζουέλα, υπενθυμίζει τις αποτυχημένες απόπειρες των ΗΠΑ να ανατρέψουν την μπολιβαριανή διαδικασία. Χειροκροτείται ενώ διαμηνύει πως η Βενεζουέλα ανήκει στον λαό της και καταλήγει με το ρητό «Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα» της Ρόζα Λούξεμπουργκ.
Ο Ραμον Φροσφογουελ, Πορτορικανός κοινωνιολόγος, αναφέρει ότι οι ΗΠΑ μετέτρεψαν την Ευρώπη σε «Πουέρτο Ρίκο» -δηλαδή αποικία- που χρησιμοποιούν κατά της Ρωσίας. Όπως αναφέρει, οι ΗΠΑ χρειάζονται νέες αγορές και για αυτό εξαπολύουν πολέμους, όπως αυτός κατά της Ρωσίας. Μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, οι ΗΠΑ απομάκρυναν τις ρωσικές εταιρείες από την Ευρώπη για να φέρουν αμερικανικές, ενώ οι ευρωπαϊκές ελίτ υποτάσσονται στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ουάσιγκτον χάνει την Ασία λόγω της ανόδου της Κίνας, οι «πόλεμοι κατά της τρομοκρατίας» στη Μ. Ανατολή απέτυχαν και για αυτό θέλει να επαναποικιοποιήσει τη Λ. Αμερική, Κάνει λόγο για μια αυτοκρατορία σε παρακμή, μια πληγωμένη τίγρη, που γίνεται παρανοϊκή, και επικίνδυνη για την ανθρωπότητα. «Φανταστείτε τον Χίτλερ με πυρηνικά» λέει χαρακτηριστικά. Καλεί να διδαχτούμε από την απάντηση του Ιράν στο Ισραήλ, σημειώνοντας χειροκροτούμενος πως ο δολοφονημένος Ιρανός στρατηγός Σολεϊμανί ήταν ο εγκέφαλος της παλαιστινιακής επιχείρησης και πως ακόμα είναι ζωντανός στην αντίσταση των λαών. Στη συνέχεια αναφέρεται στη κατάρρευση του μονοπολικού κόσμου, η οποία στη Δύση ανατρέφει ακροδεξιους και φασίστες, όπως ο Τραμπ και η Λεπέν, αλλά και τους «νεομαλθουσιανούς» του Φόρουμ του Νταβός και τους «τεχνοφεουδάρχες», τους οποίους χαρακτηρίζει εξίσου επικίνδυνους με τους φασίστες.
Η κοινωνιολόγος και πολιτική αναλύτρια από το Εκουαδόρ, Ιρένε Λεόν, αναφέρει πως η διαμόρφωση της παγκόσμιας εναλλακτικής δεν μπορεί να αναβληθεί, καθώς ο κόσμος κινείται πολύ γρήγορα σε απρόβλεπτα μονοπάτια. Αναφέρθηκε στον λεγόμενο «κόσμο βασισμένο σε κανόνες» των Ηνωμένων Πολιτειών, μέσω του οποίου οι δυνάμεις του κεφαλαίου, το χρηματιστικό κεφάλαιο και το στρατιωτικοβιομηχανικό σύμπλεγμα προσπαθούν να ελέγξουν τα πάντα και θέλουν να καταστρέψουν κάθε εναλλακτικό πολιτικό σχέδιο, όπως έκαναν με την Επανάσταση Πολιτών στο Εκουαδόρ και προσπαθούν να κάνουν με την Μπολιβαριανή Επανάσταση, την οποία η Exxon Mobil απειλεί μέσω του στρατού της Γουιάνα. Τέλος, αναφέρει πως ο Παγκόσμιος Νότος έχει ένα πολιτικό σχέδιο να υλοποιήσει και ο πολυπολικός κόσμος ευνοεί την πάλη ανεξαρτησία των λαών στη Λ. Αμερική, την Αφρική και αλλού.
«Η παρακμή του πολιτισμού»
Ο Ισπανός πολιτικός επιστήμονας, Χουάν Κάρλος Μονεντέρο, αναφέρει στη δεύτερη ενότητα της ημέρας πως οι καπιταλιστές βλέπουν τους εαυτούς τους σαν θεούς. Επικαλούμενος τους κλασικούς του μαρξισμού-λενινισμού κάνει λόγο για την ανάγκη να μελετήσουμε την υφιστάμενη κατάσταση και πως η αριστερά δεν έχει αντιληφθεί τις αλλαγές που συντελούνται και η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία έχει μετατραπεί σε ακόλουθο των ΗΠΑ. Τα καλά νέα για τον ίδιο είναι πως ο δυτικός αποικιοκρατικός πολιτισμός φθίνει, αλλά δυστυχώς κάθε δράση έχει αντίδραση. Η αντίδραση είναι η φασιστικοποίηση του δυτικού κόσμου, καθώς δεν δέχεται την πτώση. Ενδεικτικά, αναφέρεται στην απανθρωποποίηση των Παλαιστινίων από τους σιωνιστές, συγχαίροντας τη Βενεζουέλα για τη στάση της στο πλευρό των θυμάτων.
Ο Κάρλος Μπαριέντος, μέλος της Επιτροπής Αγροτικής Ενότητας, από τη Γουατεμάλα, αναφέρει πως η Βενεζουέλα δίδαξε ότι η δημοκρατία ή είναι συμμετοχική ή δεν είναι δημοκρατία. Παραπέμποντας στον Φιντέλ Κάστρο, αναφέρεται στη συσσώρευση του πλούτου από τον Παγκόσμιο Βορρά, ενώ ένα συντριπτικό μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού δεν έχει καν πρόσβαση σε νερό. Οι ζωή στον πλανήτη, για την οποία παλεύουν πολλοί άνθρωποι, απειλείται. Οι καπιταλιστικές επιχειρήσεις δεν θέλουν να πάρουν μέτρα για το περιβάλλον και οι «πράσινοι» καπιταλιστές ενδιαφέρονται μόνο για μπίζνες, αναφέρει, σημειώνοντας πως ο καπιταλισμός είναι το παράσιτο, που κατατρώει του πόρους από την πλειοψηφία της ανθρωπότητας. Τέλος, χειροκροτείται καθώς συγχαίρει τη Βενεζουέλα και τη Κούβα, που παρά τις κυρώσεις, συνεχίζουν και αντιστέκονται.
«Ένας ο ιμπεριαλισμός, ένας ο εχθρός»
Ο τίτλος της τρίτης, για την ημέρα, ενότητας έχει ως στόχο να απεικονίσει το σημερινό κόσμο, με βάση τον πόλεμο ενάντια στον ιμπεριαλισμό, που ενώ φθίνει στις χώρες και τα λαϊκά κινήματα της Ευρώπης, είναι αυτονόητη για του καταπιεσμένους λαούς του Νότου. Ποιος είναι, λοιπόν, ο ιμπεριαλισμός του σήμερα; Ποιος είναι ο εχθρός;
Ο ιμπεριαλισμός υπάρχει ως όργανο για την επιβίωση του καπιταλισμού και είναι ένα δίκτυο δυνάμεων με επικεφαλής τις ΗΠΑ, όπως αναφέρει η Λανίσκα Λούγκο, μέλος του Κέντρου Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ, στη Κούβα. Απέναντι σε αυτό, η αριστερά έχει την επείγουσα πρόκληση να μην μείνει σιωπηλή. «Πρέπει να μιλήσουμε με ολόκληρη την κοινωνία. Το συλλογικό υποκείμενο να αναλάβει την ευθύνη των επαναστάσεων».
Ο βραχίονας του σύγχρονου ιμπεριαλισμού είναι το ΝΑΤΟ, αναφέρει ο Αργεντίνος φιλόσοφος Ναχουέλ Μιχάλσκι. Το Ισραήλ και οι ΗΠΑ ευθύνονται για τη γενοκτονία στη Παλαιστίνη και είναι οι ίδιες χώρες που καταψηφίζουν κάθε χρόνο την άρση του αποκλεισμού της Κούβας. Καλεί να δούμε τις αντιθέσεις τις εποχής για να κατανοήσουμε τι θα πει επανάσταση, καθώς δίνεται αγώνας απέναντι στα ισχυρά εργαλεία του ιμπεριαλισμού. Στη Βενεζουέλα, η επανάσταση ισχυροποιείται, παρά την επιθετικότητα, αναφέρει ενδεικτικά. Αντίθετα, στην Αργεντινή οι ιμπεριαλιστές κέρδισαν την «πολιτιστική μάχη» μέσω της τεχνολογικής τους δύναμης και της «μιντιακής τρομοκρατίας», σημειώνει και αναφέρει πως η πνευματική κυριαρχία ενός λαού είναι απαραίτητη για την υλική του κυριαρχία. Χρειάζονται νέες μορφές αντίστασης, να κινητοποιηθούμε, να βγούμε από τη ζώνη ασφάλειάς μας, καταλήγει.
Ο Τεμπόκο Πάντου, από το Νοτιοαφρικάνικο Κομμουνιστικό Κόμμα, αναφέρει πως σταδιακά τα προηγούμενα χρόνια σταματήσαμε να μιλάμε για ιμπεριαλισμό και χρησιμοποιούσαμε απλά τη λέξη «παγκοσμιοποίηση». Όμως «ο ιμπεριαλισμός, ο πιο επικίνδυνος και αλαζονικός καπιταλισμός έρχεται σε έναν όλο και πιο εύθραυστο κόσμο να αμφισβητήσει την ίδια την ύπαρξη της ανθρωπότητας». Μιλάει για την αντίσταση της Παλαιστίνης και τις ομοιότητες με τον αγώνα κατά του απαρτχάιντ στη Νότιο Αφρική, καταδικάζοντας τους ιμπεριαλιστές για την υποστήριξή τους στο σιωνιστικό απαρτχάιντ στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και σε άλλα όργανα.
Η Στεφανί Γετερμπι, της Διεθνούς Λαϊκής Συνέλευσης του Μεξικό, ξεκαθαρίζει πως η κύρια αντίθεση της εποχής είναι με τον βορειοαμερικανικό ιμπεριαλισμό, τους “γκρίνγκος”, καθώς οι ΗΠΑ δεν αφήνουν τις άλλες χώρες να αναπτυχθούν, ώστε να μην χάσουν τη κυριαρχία τους. Αυτή τη πραγματικότητα, όπως αναφέρει, η Λ. Αμερική τη γνωρίζει καλά. Κάνει λόγο για ιδεολογική σύγχυση σε σχέση με τις αντιλήψεις των πολλών ανταγωνιζόμενων ιμπεριαλισμών, η οποία συνηγορεί στην αποδοχή του «τέλους της ιστορίας». Σε αυτό το πλαίσιο, κάνει λόγο για παρανόηση της κινεζικής διαδικασίας, λέγοντας πως οι αντιφάσεις δεν σημαίνουν πως η Κίνα είναι ιμπεριαλιστική. Η Κίνα, η Κούβα, το Βιετνάμ, η Βενεζουέλα είναι η απόδειξη πως ένας διαφορετικός κόσμος είναι εφικτός. Στο σημείο αυτό χειροκροτείται. Ξεκαθαρίζει πως υπάρχει μόνο ένας ιμπεριαλισμός υπό την ηγεμονία των ΗΠΑ και ο λαοί αντιστέκονται απέναντί του, όπως στο Σαχέλ, όπου ο λαός εξεγέρθηκε με ρωσικές σημαίες ενάντια στην νεοαποικιοκρατία των Γάλλων και των ΗΠΑ. Και εδώ χειροκροτείται, ενώ σημειώνει πως ο ρόλος μας είναι να τους υποστηρίξουμε να απομακρύνουν τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό. Στη συνέχεια αναφέρεται στην παλαιστινιακή αντίσταση και τη ρωσική αντίσταση κατά του ΝΑΤΟ, τονίζοντας πως δεν πρέπει να φοβόμαστε την κατάρρευση του μονοποπολικού κόσμου, καθώς υπάρχει ανάγκη για ένα αντιιμπεριαλιστικό, αντιηγεμονικό μέτωπο, όπως η λατινοαμερικανικη ALBA. «Γιάνκηδες, στα σπίτια σας». Με αυτό το ιστορικό σύνθημα κλείνει την ομιλία της, ενώ το κοινό φωνάζει συνθήματα για την έξοδο των ΗΠΑ από τη Λ. Αμερική.
«Η ανάγκη για ένα κοινό έργο»
Η τελευταία για την ημέρα ενότητα ξεκινάει με τον Μανόλο ντε λος Σάντος, μέλος του «Peoples Dispatch» και γνωστό ακτιβιστή της Νέας Υόρκης, ο οποίος κάνει λόγο για μια αφύπνιση των λαών, προσθέτοντας πως ο δρόμος προς την απελευθέρωση έχει να κάνει με την λαϊκή κινητοποίηση. Τονίζει πως μόνο στο σοσιαλισμό μπορούμε να απολαύσουμε πλήρως τα δικαιώματά μας και μόνο με διεθνισμό μπορούμε να νικήσουμε τον καπιταλισμό και τον ιμπεριαλισμό. Τέλος, καλεί σε αναγνώριση της ένοπλης αντίστασης του παλαιστινιακού λαού.
Η Μάρτα Μαρτίν, από την Ενωμένη Αριστερά της Ισπανίας, αναφέρει πως οι ΗΠΑ και οι λακέδες τους θέλουν να διατηρήσουν τον μονοπολισμό και απέναντι σε αυτό πρέπει να υπάρξει ενότητα. Τονίζει πως η ευρεία συνδικαλιστική και πολιτική κινητοποίηση μπορει να σταματήσει τη βαρβαρότητα και να ανοίξει το δρόμο στην ειρήνη και τη πρόοδο
Ο Αμπέλ Πριέτο, πρόεδρος του Las Américas αναφέρει ότι η αριστερά δεν πρέπει να πέσει στη παγίδα να πιστέψει ότι δεν έχει μέλλον και ότι είναι απομονωμένη. Υπενθύμισε πως ο Μαρτί ανησυχούσε πως οι νέες δημοκρατίες της Λ. Αμερικής έβλεπαν προς τον Βορρά και κατέληξε ότι δεν μπορεί κάποιος να είναι επαναστάτης και ταυτόχρονα να είναι δογματικός και σεχταριστής.
Τέλος, η Μισσιλένε Γκορέτε, μέλος του Κινήματος των Αγροτών χωρίς Γη (MST) στην Βραζιλία, κλείνει την τελευταία ενότητα της πρώτης ημέρας, τονίζοντας ότι για να κατανοήσουμε τον ιμπεριαλισμό πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε πως ήδη χτίζουμε τον σοσιαλισμό από τη βάση. Η ενότητα είναι δυνατή μόνο αν καλέσουμε τον λαό στους δρόμους, τονίζει και καλεί να τεθεί ο διεθνισμός στην ημερήσια διάταξη της ιδεολογικής μάχης.
ΥΓ. Στη Παγκόσμια Συνάθροιση για μια Εναλλακτική Κοινωνική Ατζέντα επρόκειτο να συμμετέχει και ο κομμουνιστής δήμαρχος της κοινότητας Ρεκολετα, της Χιλής, Ντανιέλ Χαδουέ, αλλά το ταξίδι του απετράπη από την Εισαγγελία της Χιλής. Θα επανέλθουμε σχετικά με την υπόθεση σε επόμενο άρθρο.