Φερνάντο
Μαρτίνες Ερέδια
Αυτό το κείμενο του Φερνάντο Μαρτίνες Ερέδια συμπεριλήφθηκε σε ένα φυλλάδιο που διένειμε, ως θεωρητική συνεισφορά, η αντιπροσωπεία του Κομμουνιστικού Κόμματος Κούβας στη 23η Συνάντηση του Φόρουμ του Σάο Πάολο, που συγκλήθηκε στη Μανάγκουα, από τις 15 έως 17 Ιουλίου του 2017.
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ
Εκείνες τις μέρες του πένθους, ο Φιντέλ εξαπέλυσε την πρώτη μετά θάνατον μάχη του και έδειξε ξανά σε όλους, όπως και το 1953, τον πραγματικό δρόμο.
Σήμερα, όταν πάμε να μοιραστούμε απόψεις σε σχέση με τους δρόμους του αγώνα –διότι το αληθινό είναι οι αγώνες-, είναι φυσικό να ξεκινάμε με τη βοήθεια του Φιντέλ και να κάνουμε κτήμα μας τις ιδέες του και τις πράξεις του, ώστε να ωφεληθούμε από αυτές. Όχι να τις μιμηθούμε αλλά να τις ερμηνεύσουμε με βάση τη δική μας ανάγκη, κατάσταση και δράση.
 |
| Φερνάντο Μαρτίνες Ερέδια (αριστερά), συγκέντρωση στην Αβάνα τα πρώτα χρόνια της Επανάστασης |
Στη διάρκεια της ζωής του, μπορούμε να ξεχωρίσουμε τρεις πλευρές του: ο Φιντέλ νεαρός επαναστάτης, ο Φιντέλ ηγέτης της κουβανικής Επανάστασης και ο Φιντέλ ηγέτης της Λατινικής Αμερικής, του Τρίτου Κόσμου, αλλά και παγκόσμιος ηγέτης.
Ο Φιντέλ μας προσφέρει πάρα πολλά διδάγματα, τόσο για το άτομο, όσο και για τους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες. Θα ήθελα να απαριθμήσω πολύ σύντομα κάποια από τα χαρακτηριστικά της παρακαταθήκης του, που θεωρούμε πολύ σημαντικά για τους σκοπούς μας:
- Ξεκινά από το αδύνατο και το αδιανόητο για να τα μετατρέψει σε δυνατότητες, μέσα από τη συνειδητή και οργανωμένη πρακτική, αλλά και την κριτική σκέψη. Οδηγεί αυτές τις δυνατότητες που ήδη έχουν μπει στην πράξη μέχρι τη νίκη, ενώ ταυτόχρονα μορφώνονται και εκπαιδεύονται ανθρώπινοι και κοινωνικοί παράγοντες, για να μπορέσουν να αντιμετωπιστούν μελλοντικές καταστάσεις. Και μέσα από τους αγώνες, τις νίκες και τη σταθεροποίηση των συνθηκών, μετατρέπει τις δυνατότητες σε νέες πραγματικότητες.
- Δεν δέχεται ποτέ την ήττα. Ο Φιντέλ ποτέ δεν έμεινε άπραγος να ζει με την ήττα, αλλά πάλεψε ασταμάτητα ενάντιά της. Θα σταθώ σε πέντε σημαντικές περιπτώσεις στη ζωή του, όπου συνέβη αυτό: το 1953, το 1956, το 1970, η διαδικασία διόρθωσης των λαθών και η μάχη των ιδεών. Το 1953, αντέδρασε στην ήττα της επίθεσης στο στρατόπεδο Μονκάδα με μια επιτυχημένη ανάλυση της κατάστασης, ώστε να καθοδηγήσει τη δράση. Όταν όλοι πίστευαν πως αυτό είναι μια αυταπάτη, αποκαλύφθηκε σαν ένας πραγματικός οραματιστής. Το 1956, όταν υπήρξαν οι ατυχίες με το πλοιάριο Γκράνμα, αντέδρασε με μια φοβερή προσωπική αποφασιστικότητα και μια ανεξάντλητη πίστη στο να διατηρεί πάντα ζωντανό τον αγώνα που είχε επιλέξει, γνωρίζοντας πως αυτό ήταν το σωστό. Το 1970, εξακρίβωσε πως το να επιτύχει να απογειώσει οικονομικά τη χώρα ήταν άκρως δύσκολο, κι όμως τότε προσέφυγε στους πρωταγωνιστές της επανάστασης, μέσω ενός επαναστατικού συνθήματος: «Η εξουσία του λαού, ναι αυτή είναι η εξουσία». Το 1985, πρακτικά ήταν ο πρώτος που αντιλήφθηκε αυτό που επρόκειτο να κάνει η Σοβιετική Ένωση, γεγονός που θα επέφερε στην Κούβα μοναξιά, οικονομική καταστροφή και ακόμα μεγαλύτερο κίνδυνο να πέσει θύμα του ιμπεριαλισμού, όμως η απάντησή του ήταν να δηλώσει ότι ο σοσιαλισμός είναι η μοναδική λύση για τους λαούς, ο μοναδικός αποτελεσματικός δρόμος και η μοναδική σημαία του λαού. Και επίσης, πως το αναγκαίο είναι να το πάρουμε πάνω μας και να τον εμβαθύνουμε. Έτσι κινητοποίησε το λαό και κέντρισε τη συνείδησή του και διατήρησε σταθερά την επαναστατική εξουσία. Το 2000, μπροστά στην παγκόσμια καπιταλιστική επίθεση και τις εσωτερικές οπισθοχωρήσεις της Κουβανικής Επανάστασης στον αγώνα για την επιβίωση, έφερε στο προσκήνιο και πρωταγωνίστησε στη μάχη των ιδεών, με τη δράση του στην υπεράσπιση της κοινωνικής δικαιοσύνης, στη μόνιμη λαϊκή κινητοποίηση και την εξύψωση του ρόλου της συνείδησης.
- Η αποφασιστικότητα για αγώνα σε οποιαδήποτε κατάσταση. Θα ήταν πολύ βολικό, να θεωρήσουμε ως έννοια την προσωπική αποφασιστικότητα, όταν μελετάμε αυτούς που καταπιάνονται με το να επιτύχουν κοινωνικούς μετασχηματισμούς,. Η πράξη όμως είναι αποφασιστικής σημασίας.
- Η οργάνωση, υπήρξε πάντα μια σταθερά, ένας πυρετός που έκαιγε τον Φιντέλ. Μακάρι να ήταν αυτό ένα από τα πρωταρχικά θέματα συζήτησης του λαϊκού κινήματος.
- Η συνεχής επικοινωνία, με κάθε άνθρωπο και με τις μάζες, στην καθημερινότητα, αλλά και στα βαρυσήμαντα γεγονότα. Αυτή ήταν μια από τις θεμελιακές διαστάσεις του μεγαλείου του και αποτελεί επίσης μία από τις βασικές αναγκαίες προϋποθέσεις της ηγεσίας.
- Χρησιμοποιεί πολύ δημιουργικές τακτικές και αδιανόητες στρατηγικές και παρόλα αυτά, εφικτές.
- Αγωνίζεται για την εξουσία και για να την κατακτήσει. Διατηρεί, υπερασπίζεται και επεκτείνει την εξουσία. Μπορεί κανείς να λογομαχεί σχεδόν αιωνίως, σχετικά με την εξουσία, με αφηρημένους όρους, όμως μόνο η επαναστατική πρακτική καταφέρνει να μετατρέψει την εξουσία σε πρόβλημα που μπορεί να επιλυθεί.
- Δημιουργεί τα εργαλεία και τους πρωταγωνιστές. Παίρνει τους θεσμούς και τα όργανά τους και τα θέτει στη δική μας υπηρεσία, και όχι στην υπηρεσία των ίδιων των θεσμών.
- Γίνεται πιο αποφασιστικός, πιο συνειδητός και πιο οργανωμένος, αλλά και πιο επιθετικός από τους εχθρούς.
- Διδάσκει και μαθαίνει ταυτόχρονα με τα τμήματα του λαού που συμμετέχουν ή που είναι συμπαθούντες και αργότερα, μαζί με ολόκληρο το λαό. Προχωρά προς τις μορφές της λαϊκής εξουσίας.
- Το μεγάλο κουβανικό επίτευγμα, ενώνει την εθνική απελευθέρωση με τη σοσιαλιστική επανάσταση.
- Είναι πάντα δάσκαλος. Εκπαιδεύει σε λαϊκή κλίμακα. Να σηκωθεί πνευματικά και ηθικά, ώστε να γίνει συνειδητός συμμέτοχος και ικανός για όλα, να κάνει πιο πολύπλοκη τη σκέψη του, τις ιδέες του και τα συναισθήματά του, να εμπλουτιστεί η ζωή του.
- Να βρίσκεται το ανέβασμα της συνείδησης στο κέντρο της πολιτικής δουλειάς, όχι μόνο για να προοδεύσουμε και να γίνουμε καλύτεροι, αλλά ώστε η πολιτική να φτάσει να γίνει κτήμα όλων.
Αισθάνομαι ότι το μεγαλύτερο μάθημα που πρόσφερε ο Φιντέλ στους αγωνιστές της σύγχρονης Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής είναι η σκέψη του και η πρακτική του ανάμεσα στο 1953 και το 1962. Μπορεί να αποβεί πολύ πολύτιμο το να συμφωνήσουμε να μελετήσουμε, να συζητήσουμε και να κοινωνικοποιήσουμε εκείνη την περίοδο.
