Η στρατηγική πρόκληση της λατινοαμερικάνικης αριστεράς (1/3)

Η Λατινοαμερικάνικη Αριστερά αντιμέτωπη με την δεξιά επίθεση και τα ίδια της τα λάθη ;

Του Ραφαέλ Κορέα Ντελγκάδο, πρώην προέδρου του Εκουαδόρ

Πηγή: Confirmado.Net

ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ

Η αλλαγή εποχής

Μετά τη μακρά και θλιβερή νεοφιλελεύθερη νύχτα της δεκαετίας του ’90 – που διέλυσε ολόκληρα κράτη όπως το Εκουαδόρ – και με αφετηρία το γεγονός της νίκης του Ούγκο Τσάβες στην Προεδρεία της Δημοκρατίας της Βενεζουέλας στα τέλη του 1998, οι δεξιές και ενδοτικές κυβερνήσεις της ηπείρου άρχισαν να καταρρέουν σαν πύργος με τραπουλόχαρτα, με τον ερχομό στην εξουσία, σε όλο το μήκος και πλάτος της δικής μας Αμερικής, λαϊκών κυβερνήσεων και θιασωτών του Σοσιαλισμού της Ευημερίας.

Στο απόγειό της, το 2009, από τις δέκα χώρες της Λατινικής Νότιας Αμερικής, οι οκτώ είχαν αριστερές κυβερνήσεις. Επιπλέον, στην Κεντρική Αμερική και στην Καραϊβική υπήρχε το Μέτωπο Φαραμπούντο Μαρτί στο Ελ Σαλβαδόρ, οι Σαντινίστας στην Νικαράγουα, ο Άλβαρο Κολόμ στη Γουατεμάλα, ο Μανουέλ Σελάγια στην Ονδούρα και ο Λεονέλ Φερνάντες στη Δομινικανή Δημοκρατία. Σε χώρες όπως η Γουατεμάλα με τον Άλβαρο Κολόμ ή η Παραγουάη με τον Φερνάντο Λούγο, ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία της αριστεράς που έπαιρνε την εξουσία. Ειδικά στην τελευταία περίπτωση, ακόμα και σπάζοντας μια συνέχεια αιώνων του δικομματισμού.

Τον Μάη του 2008 γεννιέται η Ένωση των Χωρών του Νότου (UNASUR) και τον Φλεβάρη του 2010 δημιουργείται η Κοινότητα Κρατών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής (CELAC), με 33 μέλη. Από τις 20 λατινικές χώρες της CELAC, οι 14 είχαν αριστερές κυβερνήσεις, δηλαδή το 70%.

Τα πρώτα χρόνια του 21^ου αιώνα αναμφίβολα ήταν χρόνια νίκης. Τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά επιτεύγματα υπήρξαν ιστορικά και εξέπληξαν όλον τον κόσμο. Και όλα αυτά συνοδεύονταν από ένα περιβάλλον εθνικής κυριαρχίας, αξιοπρέπειας, αυτονομίας, με αυτόνομη παρουσία στην ήπειρο και ολόκληρο τον κόσμο. Φυσικά, βοήθησε πολύ η ευνοϊκή παγκόσμια οικονομική φάση. Οι πρώτες ύλες που εξάγει κυρίως η Νότια Αμερική, είχαν υψηλές τιμές εκείνα τα χρόνια, όμως η μεγάλη διαφορά είναι ότι επιτέλους αυτός ο πλούτος επενδύθηκε στην Ευημερία των λαών μας.

Η Λατινική Αμερική δεν έζησε μια εποχή αλλαγών, αλλά μια πραγματική αλλαγή εποχής, η οποία επίσης τροποποίησε σημαντικά την γεωπολιτική ισορροπία στην περιοχή. Γι’ αυτό και, για τις πραγματικές δυνάμεις και τις ηγεμονικές χώρες, ήταν ουσιώδες να τελειώνουν με αυτές τις διαδικασίες αλλαγής υπέρ των μεγάλων πλειοψηφιών, οι οποίες έψαχναν τη δεύτερη και οριστική ανεξαρτησία τους στην περιοχή.

Η συντηρητική επάνοδος

Αν και το 2002 η Κυβέρνηση του Ούγκο Τσάβες χρειάστηκε να αντέξει ένα αποτυχημένο πραξικόπημα, στην πραγματικότητα ήδη από το 2008 εντείνονται οι προσπάθειες να τελειώσουν με τις προοδευτικές κυβερνήσεις, όπως έγινε στην περίπτωση της Βολιβίας το 2008, της Ονδούρας το 2009, του Εκουαδόρ το 2010 και της Παραγουάης το 2012. Τέσσερις απόπειρες αποσταθεροποίησης, δύο από αυτές επιτυχημένες – Ονδούρα και Παραγουάη – και όλες εναντίον αριστερών κυβερνήσεων.

Από την αρχή του 2014 και επωφελούμενοι της αλλαγής του οικονομικού κύκλου, αυτές οι προσπάθειες που απέτυχαν ομογενοποιούνται και παίρνουν τη μορφή μιας πραγματικής «συντηρητικής επανόδου», με συμμαχίες της δεξιάς που δεν τις έχουμε ξαναδεί ποτέ, με διεθνή υποστήριξη, με απεριόριστους πόρους, με εξωτερική χρηματοδότηση, κλπ. Η αντίδραση εμβάθυνε τις μεθόδους της, έχασε τα όρια και τους ενδοιασμούς της. Σήμερα έχουμε τις παρενοχλήσεις και το οικονομικό μποϊκοτάζ στη Βενεζουέλα, το κοινοβουλευτικό πραξικόπημα στη Βραζιλία και το «lawfare» (ποινικοποίηση της πολιτικής) όπως αποδεικνύεται με τις περιπτώσεις της Ντίλμα και του Λούλα στη Βραζιλία, της Κριστίνα στην Αργεντινή και τον αντιπρόεδρο Χόρχε Γκλας στο Εκουαδόρ. Οι απόπειρες να καταστρέψουν την UNASUR και να ουδετεροποιήσουν την CELAC, επίσης είναι προφανείς, ακόμα και ξεδιάντροπες πολλές φορές. Ούτε λόγος για αυτό που συμβαίνει στη Κοινή Αγορά του Νότου(MERCOSUR). Η αποτυχία της Ζώνης Ελεύθερου Εμπορίου των Αμερικών (ALCA) στις αρχές του αιώνα προσπαθεί να ξεπεραστεί με τη σύσταση της Συμμαχίας του Ειρηνικού.

Στη Νότια Αμερική, αυτή τη στιγμή, απομένουν μόνο τρεις κυβερνήσεις αριστερές: στη Βενεζουέλα, τη Βολιβία και την Ουρουγουάη. Οι αιώνιες δυνάμεις που κυριαρχούσαν πάντα τη Λατινική Αμερική και που τη βύθισαν στην καθυστέρηση, την ανισότητα και την υπανάπτυξη, επιστρέφουν διψώντας για εκδίκηση, μετά από μια δεκαετία συνεχούς ήττας.

(Συνεχίζεται)