 |
| Ricardo Roselló |
Πηγές: elpais.com, cubadebate.cu
Πραγματοποιήθηκε την Κυριακή το –μη δεσμευτικό– δημοψήφισμα στο Πουέρτο Ρίκο, στο οποίο περίπου 2,2 εκατομμύρια πολίτες κλήθηκαν να επιλέξουν ανάμεσα σε τρεις επιλογές: Estadidad (να μετατραπεί το νησί σε 51 πολιτεία των ΗΠΑ), Libre Asociación/Independencia (Ελεύθερη Σύνδεση/ Ανεξαρτησία) και Actual Estatus Territorial (σημερινό εδαφικό καθεστώς).
Το δημοψήφισμα, το οποίο είναι το πέμπτο που έχει γίνει γι’ αυτό το σκοπό – είχαν προηγηθεί παρόμοια το 1967, το 1993, το 1998 και το 2012 – ήταν πρωτοβουλία του κυβερνήτη και επικεφαλής του Νέου Προοδευτικού Κόμματος (ΡΝΡ), Ρικάρντο Ροσεγιό. Ωστόσο, τα κόμματα της αντιπολίτευσης μποϊκοτάρισαν το δημοψήφισμα, με αποτέλεσμα μόνο το 22% περίπου του εκλογικού σώματος να συμμετάσχει και από αυτούς το 97% (λίγο περισσότεροι από 500.000) να ψηφίσει υπέρ της πλήρους προσάρτησης στις ΗΠΑ.
Το δημοψήφισμα, το οποίο είναι το πέμπτο που έχει γίνει γι’ αυτό το σκοπό – είχαν προηγηθεί παρόμοια το 1967, το 1993, το 1998 και το 2012 – ήταν πρωτοβουλία του κυβερνήτη και επικεφαλής του Νέου Προοδευτικού Κόμματος (ΡΝΡ), Ρικάρντο Ροσεγιό. Ωστόσο, τα κόμματα της αντιπολίτευσης μποϊκοτάρισαν το δημοψήφισμα, με αποτέλεσμα μόνο το 22% περίπου του εκλογικού σώματος να συμμετάσχει και από αυτούς το 97% (λίγο περισσότεροι από 500.000) να ψηφίσει υπέρ της πλήρους προσάρτησης στις ΗΠΑ.
Το Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα είχε ταχθεί υπέρ της διατήρησης, με κάποιες προσαρμογές, του ισχύοντος καθεστώτος, ενώ το Πορτορικανικό Κόμμα Ανεξαρτησίας υποστηρίξει την κατάργηση της κατάστασης «Ελεύθερης Συνδεδεμένης Πολιτείας», ένα ουσιαστικά ημιαποικιακό καθεστώς που ισχύει από το 1952. Είχε προηγηθεί η εισβολή των ΗΠΑ στο νησί το 1898, μετά το ξέσπασμα του Αμερικανοϊσπανικού Πολέμου που είχε σαν αποτέλεσμα την απώλεια για την Ισπανία των τελευταίων αποικιών της (Κούβα, Πουέρτο Ρίκο και Φιλιππίνες).
Σημειωτέον ότι το δημοψήφισμα της Κυριακής ήταν μη δεσμευτικό, καθώς μοναδικός αρμόδιος θεσμικά για να αλλάξει τη σχέση της νησιωτικής χώρας με τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι το κογκρέσο των ΗΠΑ.
Το νησί των 3,5 εκατομμυρίων κατοίκων διέρχεται τη χειρότερη οικονομική φάση της ιστορίας του, μετά τη διακοπή της οικονομικής ενίσχυσης από τις ΗΠΑ το 2006 και την πρόσφατη κήρυξη χρεοκοπίας της κυβέρνησης Ροσεγιό. Το δημόσιο χρέος ανέρχεται σε 72 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ η «τρύπα» στο συνταξιοδοτικό σύστημα είναι της τάξεως των 49 δις. Το 46% των κατοίκων ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας και η ανεργία ξεπερνά το 12%. Το ΑΕΠ κατά κεφαλή ανέρχεται σε 28.000 δολάρια έναντι 53.000 στις ΗΠΑ, με αποτέλεσμα αν το Πουέρτο Ρίκο προσαρτούνταν στις ΗΠΑ – κάτι απίθανο με δεδομένη την πλειοψηφία των ρεπουμπλικάνων στο κογκρέσο – θα γινόταν η φτωχότερη πολιτεία.
Στις 9 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε επίσης η 60η Πορεία Πορτορικάνων στη Νέα Υόρκη, με τη συμμετοχή του πρόσφατα αποφυλακισμένου αγωνιστή της ανεξαρτησίας Όσκαρ Λόπες Ριβέρα στην κεφαλή της πορείας. Ο Λόπες δήλωσε ότι συμμετέχει ως «ταπεινός πορτορικάνος» και ότι η προσοχή αξίζει περισσότερο στους πρωτοπόρους της κοινότητας της διασποράς, που αγωνίστηκαν και για την αποφυλάκισή του.
Ο Όσκαρ Λόπες αποφυλακίστηκε στις 17 Μαΐου μετά από σχεδόν 36 χρόνια στη φυλακή, και έφτασε στη Νέα Υόρκη την προηγούμενη Πέμπτη προσκεκλημένος από οργανώσεις αλληλεγγύης που εργάστηκαν για την αποφυλάκισή του. Σε τιμητική εκδήλωση του παραδόθηκε από φοιτητές πλακέτα που τον αναγνωρίζει ως «Εξέχοντα της Ελευθερίας» και «Νέλσον Μαντέλα των Αμερικών».
