Το Σάββατο (2/2) συμπληρώθηκαν 24 χρόνια από την πτώση της δικτατορίας του Αλφρέντο Στρέσνερ, ενός απολυταρχικού καθεστώτος που διήρκεσε 35 χρόνια. Με αφορμή την επέτειο, οργανώσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων, σύλλογοι θυμάτων, συνδικάτα και κόμματα της αριστεράς οργάνωσαν πολιτικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις μνήμης.
Το κύριο αίτημά τους ήταν η τιμωρία καταπιεστών και βασανιστών - πολλοί από τους οποίους είναι ακόμα σε σημαντικές θέσεις του κρατικού μηχανισμού - και η μη "αποκατάσταση" της δικτατορίας, σύμφωνα με τη μόδα που προσπάθησε να περάσει και στις γειτονικές χώρες του Νότιου Κώνου περί ανάγκης για ιστορική λήθη και "ενσωμάτωση" των χουντικών μετά την πτώση των στρατιωτικών καθεστώτων. Οι οργανώσεις ζήτησαν ακόμα με δημόσια ανακοίνωσή τους να αξιοποιηθεί η επέτειος για να ενισχυθεί ο αγώνας για μια "αυθεντική συμμετοχική δημοκρατία με κοινωνική διάσταση".
Το κύριο αίτημά τους ήταν η τιμωρία καταπιεστών και βασανιστών - πολλοί από τους οποίους είναι ακόμα σε σημαντικές θέσεις του κρατικού μηχανισμού - και η μη "αποκατάσταση" της δικτατορίας, σύμφωνα με τη μόδα που προσπάθησε να περάσει και στις γειτονικές χώρες του Νότιου Κώνου περί ανάγκης για ιστορική λήθη και "ενσωμάτωση" των χουντικών μετά την πτώση των στρατιωτικών καθεστώτων. Οι οργανώσεις ζήτησαν ακόμα με δημόσια ανακοίνωσή τους να αξιοποιηθεί η επέτειος για να ενισχυθεί ο αγώνας για μια "αυθεντική συμμετοχική δημοκρατία με κοινωνική διάσταση".
Πιο συγκεκριμένα, ζήτησαν την εφαρμογή των προτάσεων της Επιτροπής Αλήθειας και Δικαιοσύνης (CVJ) [1], στο πόρισμα που εξέδωσε τον Αύγουστο του 2008. Το πόρισμα αυτό κατέγραψε 425 εκτελέσεις ή "εξαφανίσεις" πολιτών, σχεδόν 20.000 παράνομες φυλακίσεις, βασανιστήρια με κυριότερες μεθόδους τον ξυλοδαρμό, τα εγκαύματα και τη χρήση της διαβόητης ηλεκτρικής βουκέντρας [2] και σχεδόν 21.000 περιπτώσεις πολιτών που υποχρεώθηκαν να πάρουν το δρόμο της εξορίας. Η επιτροπή ζήτησε δικαιοσύνη για τα θύματα της καταπίεσης και επιστροφή των παράνομα κατασχεμένων περουσιακών στοιχείων τους.
Οι οργανώσεις θεωρούν ότι αυτό είναι ένα χρέος της πολιτείας, όπως και ο διορισμός του νέου Λαϊκού Συνηγόρου, ενός θεσμού που είχε ατονήσει τα τελευταία χρόνια με αποτέλεσμα να παγώσει ουσιαστικά η διαδικασία απονομής δικαιοσύνης κατά των στελεχών της δικτατορίας και η αποκατάσταση των αδικιών. Επίσης ζήτησαν τη μη "αποκατάσταση" του δικτάτορα Στρέσνερ και του καθεστώτος του, καθώς "η άρνηση της μνήμης και της ιστορίας δημιουργούν κοινωνίες που τροφοδοτούν εγκληματικά παραδείγματα".
Ο στρατηγός Αλφρέδο Στρέσνερ πήρε την εξουσία με πραξικόπημα στις 4 Μαϊου 1954 και ανατράπηκε τα ξημερώματα της 2ας προς 3η Φεβρουαρίου 1989 από το σύγγαμβρό του, στρατηγό Αντρές Ροντρίγκες. Πέθανε στη Βραζιλία το 2006 και την περασμένη χρονιά η οικογένειά του, με την ευκαιρία των 100 χρόνων από τη γέννησή του, ζήτησε την επιστροφή της σορού του στην Παραγουάη.
Στο μεταξύ, εν έτη 2013, η πολιτική κατάσταση στην Παραγουάη δεν είναι ακριβώς υπόδειγμα δημοκρατίας, με δεδομένη την αποπομπή του εκλεγμένου προέδρου Φερνάντο Λούγο τον προγούμενο Ιούνιο, μετά τα γνωστά γεγονότα στο Κουρουγκουάτι και το "συνταγματικό πραξικόπημα" που ακολούθησε [3].
 |
| Lino César Oviedo |
Τη νύχτα του Σαββάτου σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστήχημα ο Λίνο Σέσαρ Οβιέδο, ένας εκ των υποψηφίων για την προεδρία στις προσεχείς εκλογές. Ο 69χρονος Οβιέδο, υποψήφιος με το κόμμα Εθνική Ένωση Ηθικών Πολιτών (UNACE) σκοτώθηκε μαζί με τον πιλότο και το συνοδό του όταν το ελικόπτερο με το οποίο ταξίδευαν συνετρίβη στην περιοχή Τσάκο. Ο υποψήφιος ήταν πρώην στρατιωτικός με πλούσιο "βιογραφικό": Συμμετοχή στην ανατροπή του Στρέσνερ το 1989, κατηγορούμενος για ηθική αυτουργία στην δολοφονική απόπειρα κατά του αντιπροέδρου Αργκάνια το 1999 και υποκίνηση των δολοφονιών διαδηλωτών τον Μάρτιο της ίδιας χρονιάς, γεγονός που υποχρέωσε σε παραίτηση τον πρόεδρο Ραούλ Κούβας. Το 2008 ο Οβιέδο ήταν υποψήφιος πρόεδρος, χάνοντας από τον Φερνάντο Λούγο. Το 2012 ο Ούγκο Τσάβες κατηγόρησε τον Οβιέδο ότι ζήτησε χρήματα από Παραγουανούς γερουσιαστές έτσι ώστε να ψηφίσει υπέρ της ένταξης της Βενεζουέλας στη MERCOSUR [4].
Αν και η συγκυρία είναι περίεργη, τα μέχρι στιγμής στοιχεία αποδίδουν το δυστύχημα στις καιρικές συνθήκες. Άσχετα απ' αυτό το γεγονός, η πολιτική ανωμαλία στην Παραγουάη συνεχίζεται και οι εκλογές της... 21ης Απριλίου (!) δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα δώσουν δημοκρατική λύση στο πολιτικό αδιέξοδο της χώρας των Γκουαρανί. Υπάρχει βάσιμος κίνδυνος για μια "μετάβαση" τύπου Ονδούρας, όπου μετά την ανατροπή του Μανουέλ Σελάγια εμφανίστηκε ως "γεφυροποιός" και κέρδισε τις επόμενες εκλογές - μέσα σε κλίμα τρομοκρατίας - ένας άνθρωπος που το σύστημα εμπιστευόταν: ο Πορφίριο Λόμπο.
Σημειώσεις
[1] Επιτροπή η οποία συστάθηκε για να διερευνήσει τα εγκλήματα της δικτατορίας. Αντίστοιχες επιτροπές σχηματίστηκαν σε πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής, από το δεκαετία του '90 και μετά κυρίως.
[2] Δημοφιλές όργανο βασανιστηρίων στη Νότιο Αμερική, "εξέλιξη" εργαλείου που χρησιμοποιούν οι κτηνοτρόφοι.
[3] Βλ. έρευνα Σφαγή στο Κουρουγκουάτι: Χρονικό ενός προαναγγελθέντος πραξικοπήματος.
[4] Σύμφωνα με το καταστατικό του οργανισμού, για να γίνει μια χώρα δεκτή ως νέο μέλος πρέπει να το εγκρίνουν ομόφωνα οι άλλες χώρες μέλη.
Σημειώσεις
[1] Επιτροπή η οποία συστάθηκε για να διερευνήσει τα εγκλήματα της δικτατορίας. Αντίστοιχες επιτροπές σχηματίστηκαν σε πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής, από το δεκαετία του '90 και μετά κυρίως.
[2] Δημοφιλές όργανο βασανιστηρίων στη Νότιο Αμερική, "εξέλιξη" εργαλείου που χρησιμοποιούν οι κτηνοτρόφοι.
[3] Βλ. έρευνα Σφαγή στο Κουρουγκουάτι: Χρονικό ενός προαναγγελθέντος πραξικοπήματος.
[4] Σύμφωνα με το καταστατικό του οργανισμού, για να γίνει μια χώρα δεκτή ως νέο μέλος πρέπει να το εγκρίνουν ομόφωνα οι άλλες χώρες μέλη.