Τρίτη 25 Σεπτεμβρίου 2018

Το Πουέρτο Ρίκο μετά τον τυφώνα Μαρία: Η πραγματική καταστροφή εξακολουθεί να προκαλείται από την αποικιοκρατία

της Ντέμπορα Σαντάνα*

Η καταστροφή που βιώνει το Πουέρτο Ρίκο δεν οφείλεται καταρχήν στον τυφώνα Μαρία, που χτύπησε το νησί μας πριν ένα χρόνο. Βέβαια ένα ευθύ χτύπημα από τυφώνα είναι καταστροφικό οπουδήποτε. Αλλά για παράδειγμα η Κούβα –η οποία υπερασπίζεται την εθνική της κυριαρχία και αξιολογεί τους ανθρώπους πάνω από τα κέρδη– έχει επίσης πληγεί από σειρά τυφώνων από το 2000 μέχρι σήμερα. Είχε όμως ελάχιστες απώλειες ανθρώπινων ζωών, και οι περιοχές που χτυπήθηκαν ανοικοδομήθηκαν σχετικά γρήγορα. Η Κούβα –μια χώρα όχι πλούσια, που επιπλέον ακόμη υποφέρει από το εμπάργκο των ΗΠΑ– είναι δηλαδή η αντίθετη όψη του Πουέρτο Ρίκο όσον αφορά τη διαχείριση μιας καταστροφής και την αναγκαία ανοικοδόμηση.

Η σύγχρονη αποικιακή εκμετάλλευση –που χρησιμοποιεί το δημόσιο χρέος ως πρόσχημα για την επιτάχυνση της ιδιωτικοποίησης υπηρεσιών και φυσικών πόρων, αυξάνοντας ταυτόχρονα τη φορολόγηση– ήδη βρισκόταν σε εξέλιξη στο Πουέρτο Ρίκο πριν το χτύπημα του τυφώνα Μαρία. Ένα παράδειγμα: οι περικοπές στη δημόσια αρχή παροχής ηλεκτρικής ενέργειας επέφεραν μείωση τόσο του προσωπικού όσο και του αριθμού των εφεδρικών υλικών και ανταλλακτικών. Έτσι, όταν χτύπησε ο τυφώνας οι περισσότερες παροχές διακόπηκαν εξαιτίας δέντρων που δεν είχαν κλαδευτεί λόγω έλλειψης προσωπικού. Επιπλέον, για να «εξοικονομηθούν χρήματα», τα υλικά που φυλάσσονταν για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης πουλήθηκαν σε τρίτες χώρες – κι έτσι δεν έγινε κατορθωτή η αντικατάσταση των κατεστραμμένων υποδομών. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που η αποκατάσταση της παροχής ηλεκτρικού ρεύματος χρειάστηκε σχεδόν ένα χρόνο – γεγονός που προκάλεσε χιλιάδες πρόσθετων θανάτων τους μήνες μετά τον τυφώνα.

 

Αντί για βοήθεια, ιδιωτικοποιήσεις

Αμέσως μετά το χτύπημα του τυφώνα Μαρία, πολλές χώρες της Καραϊβικής και της Λατινικής Αμερικής προσφέρθηκαν να μας στείλουν υλικά και εργάτες. Οι ΗΠΑ, όμως, αρνήθηκαν τις προσφορές. Έτσι το Πουέρτο Ρίκο περίμενε για μήνες, ώσπου οι αμερικανική κυβέρνηση να αναθέσει σε ιδιωτικές εταιρίες τη μεταφορά υλικών από τις ΗΠΑ – οι οποίες βρίσκονται μακρύτερα από τους γείτονές μας στην Καραϊβική και τη Λατινική Αμερική. Επιπλέον, η αποικιακή κυβέρνηση του Σαν Χουάν (υλοποιώντας με ενθουσιασμό τις επιθυμίες των αφεντικών της στην Ουάσιγκτον) ενέτεινε τις προσπάθειες για ιδιωτικοποίηση της δημόσιας επιχείρησης ηλεκτρισμού – απαλλαγμένης βέβαια από τα χρέη της, που παραμένουν στις πλάτες του Δημοσίου! Το ίδιο σενάριο επαναλαμβάνεται για όλες σχεδόν τις δημόσιες υπηρεσίες, περιλαμβανομένων της εκπαίδευσης, της ύδρευσης και των μεταφορών.

Στο μεταξύ, η διορισμένη από τις ΗΠΑ Υπηρεσία Δημοσιονομικού Ελέγχου (γνωστή ως «η Χούντα») υποστηρίχθηκε από ένα δικαστή των ΗΠΑ στο αίτημά της να ακυρωθεί ο προϋπολογισμός που κατήρτισε η (εκλεγμένη) πορτορικάνικη κυβέρνηση, και να αντικατασταθεί από δικό της προϋπολογισμό. Το περιεχόμενο αυτού του προϋπολογισμού είναι ιδιωτικοποιήσεις, απολύσεις, περικοπή συντάξεων και ολοκληρωτικό ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας. Η Χούντα στοχεύει στην «επιστροφή του Πουέρτο Ρίκο στις αγορές» ώστε να ξαναρχίσει ο δανεισμός. Κι ενώ οι δημόσιες υπηρεσίες φυτοζωούν, ο ίδιος προϋπολογισμός προβλέπει ότι οι αμοιβές και καλύψεις δαπανών των μελών της Χούντας (που, κατ’ εντολή της Ουάσιγκτον, πληρώνονται από τους Πορτορικάνους) θα αυξηθούν περαιτέρω κατά 80 εκατομμύρια δολάρια! Την ίδια στιγμή, οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι χάρη στα συμβόλαια «ανοικοδόμησης». Γι’ αυτούς δεν υπάρχει λιτότητα!
 
Ένα Πουέρτο Ρίκο χωρίς Πορτορικάνους;

Κάθε πολιτική που υλοποιείται μοιάζει να έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε η νεολαία του Πουέρτο Ρίκο να εξωθηθεί στη μετανάστευση, και οι ηλικιωμένοι να πεθάνουν μια ώρα αρχύτερα. Ταυτόχρονα, φοροαπαλλαγές και άλλα κίνητρα παρέχονται σε Αμερικανούς επενδυτές ώστε να εγκατασταθούν στο Πουέρτο Ρίκο. Κι ενώ διαρκώς διογκώνεται η κοινότητα των Βορειοαμερικανών εποίκων, καταλαμβάνοντας τις παραλίες και τις πλουσιότερες κοινότητες, τώρα πια βλέπουμε γιάνκηδες να περιοδεύουν και στην ενδοχώρα του νησιού – προσφέροντας μετρητά σε απελπισμένους ανθρώπους, που ποτέ δεν έφτασε στα χέρια τους η παραμικρή βοήθεια ώστε να ξανασταθούν στα πόδια τους, με αντάλλαγμα τη γη και τα σπίτια τους. Εάν κάποιος ανατρέξει στην ιστορία της βορειοαμερικάνικης αποικιοκρατίας στο Πουέρτο Ρίκο (που είναι σημαδεμένη από υποχρεωτικές μαζικές στειρώσεις και από αναγκαστική μετανάστευση), θα δει πως δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως «θεωρία συνωμοσίας» ο φόβος των Πορτορικάνων ότι αντιμετωπίζουν μια εθνοκάθαρση.

Το Πουέρτο Ρίκο σήμερα ζει την πιο κρίσιμη περίοδο των 120 χρόνων αγώνα για ανεξαρτησία από τις ΗΠΑ. Αγωνιζόμαστε για αυτή καθαυτή την επιβίωσή μας ως λαού. Και η χώρα μας κινδυνεύει να μετατραπεί από την βορειοαμερικάνικη αποικιοκρατία και τον αρπακτικό καπιταλισμό σε έναν θανάσιμα μολυσμένο ενεργειακό κόμβο της ευρύτερης περιοχής. Αυτή η ιστορία είναι διεθνώς «αόρατη». Δεν την γνωρίζουν ούτε καν άνθρωποι που υποστηρίζουν αγώνες άλλων χωρών και λαών ανάλογους με τους δικούς μας. Με μία έννοια, το Πουέρτο Ρίκο υποφέρει από ένα εμπάργκο σιωπηρό, στον αντίποδα του εμπάργκο εναντίον της Κούβας! Για να σπάσουμε αυτόν τον αποκλεισμό, Πορτορικάνοι και άλλοι οργανώνουμε ένα Διεθνές Δικαστήριο των Λαών. Σας καλούμε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα PuertoRicoTribunal.org και να δείτε πώς μπορείτε κι εσείς να στηρίξετε τον αγώνα μας!


* Η Ντέμπορα Σαντάνα είναι πανεπιστημιακός, δραστήρια στο κίνημα για την ανεξαρτησία του Πουέρτο Ρίκο από τις ΗΠΑ. Έγραψε αυτό το άρθρο ειδικά για το Δρόμο (www.edromos.gr), όπου μπορεί κανείς να βρει και παλιότερα άρθρα και συνεντεύξεις της.